Divisione Decima
Żołnierze piechoty morskiej z batalionu „Fulmine” podczas akcji zwalczania partyzantki, 1944 r.
Biorąc pod uwagę zainteresowanie niemieckiej armii, w kwietniu 1944 r. padła propozycja sformowania grupy bojowej w sile czterech pułków – dwóch piechoty morskiej, artylerii i sił specjalnych. Xª MAS miała przeznaczyć na ten cel osiem swoich batalionów: „Barbarigo” znajdujący się pod Anzio, przechodzące szkolenie „Lupo”, „NP” i „Castagnacci”, oraz będące w fazie formowania „Sagittario”, „Valanga”, „Fulmine” i „Freccia”. Posiadano także zalążek kadr dla pułku artylerii – dwie baterie dywizjonu „San Giorgio” z działami 105mm/28 i 105mm/32. W planach było powołanie kolejnych trzech batalionów piechoty: „Scirè”, „Serenissima” i „Vega”.
Pod koniec kwietnia Valerio Borghese zasugerował stworzenie dywizji piechoty morskiej do walki z partyzantami. W konsekwencji, 1 maja 1944 r. stworzono Divisione Decima, choć nadal bardziej na papierze. Na początku czerwca jej organizacja wyglądała następująco:
Sztab (capitano di corvetta Luigi Carallo)
-batalion saperów „Freccia” (podczas formowania)
-batalion szkoleniowy i zapasowy „Castagnacci” (podczas formowania)
1. Reggimento Fanteria di Marina (tenente di vascello Bardelli) z batalionami:
– „Barbarigo”
-„Lupo”
-„NP”
2. Reggimento Fanteria di Marina (podczas formowania) z batalionami:
-„Sagittario”(podczas formowania)
-„Fulmine” (podczas formowania)
-„Valanga” (podczas formowania)
3. Reggimento Artiglieria „Castegnacci” z dywizjonami:
-1. Gruppo „San Marco”
-2. Gruppo „Da Giussano” (podczas formowania)
-3. Gruppo „Colleoni” (podczas formowania)
Liczebność wzrosła z ok. 3500 ludzi na początku czerwca 1944 r. do 4776 pod koniec tego miesiąca. 29 czerwca, niemiecki głównodowodzący na terenie Włoch marszałek Kesselring, umieścił Dywizję Decima pod dowództwem Naczelnego Dowódcy SS i Policji na terenie Włoch, gen. SS Karla Wolfa, z zadaniami walki przeciwko partyzantom. Bataliony nigdy nie osiągnęły więcej niż około połowy zakładanej liczebności, wyrównać te braki miał elitarny status jednostki.
W lipcu 1944 r. bataliony „Barbarigo”, „Sagittario”, „Fulmine”, „Valanga”, „Freccia”, część „NP”, dywizjon art. „Colleoni”, a od 10 sierpnia także „Lupo”, zostały wysłane w region Canavese (Piemont) w północno-zachodnich Włoszech. Niebawem starli się z partyzantami, a 8 lipca 1. pułk stracił swojego dowódcę Bardarellego. W lipcu sformowano Raggruppamento „Borghese” (grupę bojową), przejmując dowodzenie nad niemieckim batalionem I/15. SS-Polizei Regiment i elementami 208. Panzer Abteilung. Zgrupowanie dowodzące zmieniającą się ilością batalionów Divisione Decima miało siłę oscylującą pomiędzy 1200-2100 Włochów plus 450 Niemców. W okresie 31 lipca – 2 sierpnia 1944 wykonano serię akcji oczyszczania z partyzantów różnych dolin Piemontu, zadając partyzantom straty wysokości 269 zabitych, dwóch rannych i 172 wziętych do niewoli, za cenę 30 poległych (6 Niemców), 95 rannych (45 Niemców) i 23 zaginionych. Po wycofaniu batalionu SS-Polizei, w okresie 5 września-5 października, bataliony Divisione Decima wykonały nową serię operacji (jej zgrupowanie liczyło wówczas pomiędzy 1600-2600 ludzi). Straty partyzantów to 369 zabitych, 14 rannych i 190 wziętych do niewoli, a straty żołnierzy RSI wyniosły 32 zabitych (2 Niemców), 119 rannych (6 Niemców) i 32 zaginionych. W październiku 1944 r. Divisione Decima dostała rozkaz przeniesienia się do regionu Veneto w północno-wschodnich Włoszech.