Wojna Mussoliniego

Mk III Valentine z desantem szkockiej piechoty.

Tragicznym finałem beznadziejnych walk toczonych przez wojska Osi pod El Alamein była decyzja Rommla o zarządzeniu odwrotu. Z południa wezwano „Ariete” (gen. Arena), która miał znacząco wzmocnić możliwości dania osłony wycofującemu się wojsku. To skazywało na zagładę całe południowe skrzydło wojsk Osi, gdzie stacjonowała niezmotoryzowana włoska piechota. W pierwszym etapie odwrotu włoskie X. i XXI. KA miały cofnąć się na szlak Rahman, gdzie miano zorganizować obronę przeciwpancerną i istniała większa szansa na wsparcie ze strony własnych czołgów. „Ariete” miała zająć pozycję na południe od Tel el Aqaqir, na prawym skrzydle resztek „Littorio” i „Trieste”. W ten sposób XX. KA miał zajmować centralną pozycję w ugrupowaniu Osi z DAK i X. KA na północy i XXI. KA na południu. Piechota miała maszerować do Fuka, a czołgi Osi zyskać dla niej czas. O zgodę na manewr poproszono Hitlera, który nie odpowiedział.

3 listopada 1942 r. piechota Osi zaczęła odwrót na z góry założone pozycje. Nadal nie było odpowiedzi od Hitlera, więc o 10.30 Rommel potwierdził swój rozkaz. Piechota cofała się na zachód, a „Ariete” na pełnej prędkości gnała na północ. DAK i „Littorio” trzymały swoje pozycje, miały być gotowe do odwrotu zaraz po zapadnięciu ciemności. 90. DLekk. i broń przeciwpancerna miały postępować za nimi jako ariergarda. W bitewnym zamęcie doszło do zakłóceń tego planu. Dywizja „Bologna” zbyt szybko wycofywała się na zachód, przez co powstała groźna luka, którą załatać musiała „Ariete” zatrzymując się na północ od Deir el Qatani.

W tym newralgicznym momencie nadeszła odpowiedź od Hitlera, który zakazywał odwrotu. Podjęto próbę negocjowania tego stanowiska, ale tymczasem nakazano niezmotoryzowanej piechocie stanąć tam, gdzie akurat się znalazła (Wg. mnie to jest ten kluczowy moment, dzięki któremu Oś straciła kilka miesięcy czasu, które można jeszcze było ugrać w Afryce Północnej. Po udanym oderwaniu się od przeciwnika stawanie teraz w miejscu było totalnym nonsensem). Rommel zezwolił DAK i XX. KA na powrót w rejon Tel el Aqaqir dla dania wsparcia piechocie. Ta jednak porzuciła już swoje dogodne pozycje (te, które zajmowała od początku bitwy), które osłaniały pola minowe. Teraz w sypkim piachu pustyni należało oczekiwać ciosu kilku brytyjskich dywizji pancernych (trzech + kilka samodzielnych brygad pancernych). Ta decyzja oznaczała stratę całej piechotę i przyniosła zgubę „Ariete”, jedynej nadal pełnowartościowej dywizji pancernej po stronie Osi.

Wynikiem sprzecznych rozkazów był chaos. Załamała się komunikacja i wiele jednostek nigdy nie otrzymało rozkazów, by stanąć i podjąć i walkę, inne zostały wobec tego skazane na zagładę w beznadziejnych starciach lub zignorowały niedorzeczne rozkazy.