Krew irredentystów na Monte Podgora
1915 r.:
19 listopada: ze swojego stanowiska zwolniony został gen. Giovanni
Airaldi, dowódca 23. DP z VII KA. Airaldi zakwestionował sens
powtarzanych ataków na Monte Sei Busi i inne szczyty położone na północ
od Monfalcone, które nakazał przeprowadzić dowódca jego korpusu, gen.
Guglielmo Pecori Giraldi, a także odmówił poprowadzenia do ataku dwóch
podległych mu brygad, „Napoli” i
„Trapani”. Oficjalnym powodem dymisji były problemy zdrowotne. Airaldi
do końca wojny nie dowodził żadną jednostką liniową.
20
listopada: na froncie w rejonie Castelnuovo del Carso, po trwających
tydzień ciężkich walkach, poległ podczas szturmu ppor. z 121. BP
„Macerata” Giacomo Venezian, 53 letni ochotnik. Pochodził z Triestu,
żywo angażował się w ruch interwencjonistów, przeniósł się na studia na
Uniwersytecie Bolońskim, gdzie został doktorem jurysprudencji
(prawoznawstwa lub teorii prawa). W Bolonii został radnym miejskim i
profesorem zwyczajnym prawa cywilnego (? – professore titolare della
cattedra di diritto civile). Po wejściu Włoch do wojny zgłosił się na
ochotnika i zażądał skierowania na pierwszą linię. Pośmiertnie przyznano
mu złoty Medal Waleczności Wojskowej.
28 listopada: na Monte
Podgora, podczas kolejnego bezowocnego ataku przeprowadzonego przez BP
„Pistoia”, odnotowano następny przypadek doraźnego wymierzenia
sprawiedliwości. Podczas ataku na austriackie pozycje między kotą 240 i
rejonem Tre Croci, kilku piechurów z 6. kompanii batalionu II/36. pp,
będącego pierwszą falą natarcia, zostało wziętych do niewoli przez
przeciwnika. Cześć innych rzuciła się do ucieczki, mieszając szyki
kolejnych fal nacierających żołnierzy. Przebywający na pozycjach
wyjściowych dowódca batalionu III/35. pp, mjr Giuseppe Presbitero,
nakazał otworzyć ogień do żołnierzy znajdujących się na ziemi niczyjej, z
których część została przyduszona do ziemi lub zabita.
30
listopada: w Londynie zawarto porozumienie pomiędzy Wielką Brytanią,
Francją, Włochami, Japonią i Rosją, które deklarowały, że nie zawrą
odrębnego pokoju z Państwami Centralnymi.
2 grudnia: Włosi
rozszerzają swoją okupację na terenie Albanii, by osłonić odwrót armii
serbskiej i ocalić jej resztki. Od grudnia 1915 r. do 9 lutego 1916 r.
włoska flota wzmocniona kilkoma jednostkami sojuszniczymi bezpiecznie
przewiozła 260 000 żołnierzy serbskich na teren Włoch i na Korfu. Po
odpoczynku i reorganizacji trafili oni na front salonicki.
3
grudnia: na Monte Podgora poległ ppor. Scipio Slataper z BP „Re”.
Rocznik 1888, triesteńczyk, ochotnik, pisarz, znany zwłaszcza z dzieła
„Il mio Carso” (mój Kras). Pośmiertnie przyznano mu srebrny Medal
Waleczności Wojskowej. Także jego brat Guido zgłosił się na ochotnika do
Regio Esercito, w 1917 r. na Monte Santo dostał się do niewoli.
W brygadach walczących w rejonie Monte Podgora znalazło się wielu poborowych irredentystów (https://pl.wikipedia.org/wiki/Irredenta)
pochodzących z Triestu, Wenecji Julijskiej, czy Istrii, którzy mieli
nadzieje być tymi, którzy jako pierwsi wkroczą do miasta będącego
głównym celem dla armii włoskiej: Gorizii. Wielu z nich nie doczekało
tej symbolicznej chwili, polegli, odnieśli rany lub zostali przeniesieni
do innych oddziałów. Obecnie na Pogora można odnaleźć pomnik poświęcony
wszystkim ochotnikom irredentystom poległym w latach 1915-1916.
6 grudnia: druga międzysojusznicza konferencja w Chaintilly, gdzie
Regio Esercito reprezentował wiceszef Sztabu Generalnego, gen. Carlo
Porro. Kolejny raz debatowano o potrzebie zgrania w czasie ofensyw
podejmowanych przez armie Ententy na różnych frontach. Podczas „pauzy”
zimowej zamierzano nadal prowadzić działania zmierzające do wyczerpania
sił przeciwnika. Na marzec wyznaczono podjęcie zdecydowanych działań
zaczepnych. Trudna sytuacja Serbii i Rosji wywołała tarcia podczas tej
konferencji, zwłaszcza po włoskiej odmowie większego zaangażowania się
na froncie bałkańskim, a w zamian zwiększeniu kontyngent w Albanii.
15 grudnia: pod szczytem Col di Lana rozpoczęto wykuwać chodnik
(galerię) mającą posłużyć do podłożenia miny. Projekt przygotował i
kierował pracami ppor. wojsk inżynieryjnych Gelasio Caetani książę
Sarmonety (https://pl.wikipedia.org/wiki/Sermoneta), który miał wieloletnie doświadczenie z podobnymi pracami prowadzonymi w Idaho w USA.
16 grudnia: w albańskiej Valonie wylądował liczący 50 tys. ludzi włoski korpus ekspedycyjny.
18 grudnia: w Asinara wysadzono pierwszą grupę 4000 austriackich jeńców
przewiezionych z Albanii na parowcach „Dante Alighieri” i „America”.
23 grudnia: Giuseppe Ungaretti, żołnierz ochotnik 19. pp z BP
„Brescia”, skomponował w okopie w rejonie szczytu 4 góry San Michele
jeden ze swoich najbardziej poruszających wierszy: „Veglia” (czuwanie)
(treść w oryginale tutaj: https://www.libriantichionline.com/divagazioni/giuseppe_ungaretti_veglia).