Tłusty kąsek „Ambry”
5 marca 1941 roku, pomimo ataków włoskich okrętów podwodnych, Brytyjczycy rozpoczęli przewóz z Egiptu do Grecji 58 tys. żołnierzy. Operacja przerzutu tych wojsk nosiła nazwę „Lustre”. 7 marca 1941 pierwsze brytyjskie jednostki zeszły na grecki brzeg w portach Pireus i Wolos.
6 marca 1941 Włosi stracili w Kanale Caso, na wschód od Krety, samozatopiony okręt podwodny „Anfitrite”, który został ciężko uszkodzony przez niszczyciel „Greyhound”. „Anfitrite” opuścił Leros 4-go, jego zadaniem był atak na konwój płynący z Aleksandrii w stronę Grecji. Rejon polowania osiągnął następnego dnia. Około 8.00 6-go, pozostający w zanurzeniu okręt, został ok. 20 Mm na południowy wschód od przylądka Capo Sidero na wyspie Caso zauważony przez brytyjskie niszczyciele, będące częścią eskorty konwoju AS. 16, idącego z Pireusu do Port Saidu. Sommergibile obrzucono bombami głębinowymi, które spowodowały poważne uszkodzenia, do okrętu zaczęła wdzierać się woda. „Anfitrite” został zmuszony do wynurzenia i natychmiast został trafiony w kiosk przez pocisk wystrzelony z „Greyhounda”, zginęło przy tym trzech Włochów. Armata pokładowa była uszkodzona, dlatego Włosi rozpoczęli proces samozatopienia okrętu i opuszczali jego pokład. „Anfitrite” zatonął w pozycji 34º55′ N i 26º43′ E. Zginęło siedmiu ludzi, w tym podoficer, resztę załogi 39-43 ludzi podjął „Greyhound”.
11 marca 1941 powracający z Leros „Pietro Micca” napotkał koło wyspy Kythira grupę nieprzyjacielskich niszczycieli. Wystrzelona torpeda chybia celu.
Okręt „Ambra” (tenente di vascello Mario Arillo) i trzy inne okręty (m.in. „Ascianghi” i „Dagabur”), pomiędzy 22-31 marca, prowadziły działania osłonowe dla operacji „Gaudo” (bitwa u przylądka Matapan). „Ambra” przybył w rejon między Aleksandrią a przylądkiem Krio 24 marca. 31 marca znajdował się już w drodze powrotnej, wówczas o godzinie 2.37 natknął się na duży okręt, odległy o jakieś 2000 m, idący z eskortą trzech niszczycieli prędkością 10 w. Okręty eskortowały dwa transportowce. Włosi odpalili trzy torpedy w stronę największego celu i pozostali w wynurzeniu, by stwierdzić efekt ataku. O 2.44 w centralną część krążownika uderzyły dwie z trzech wystrzelonych torped. W tym ataku „Ambra” posłał na dno nowoczesny krążownik lekki (plot.) HMS „Bonaventure” (wyporność standardowa: 5.450 ton, pełna: 6850 ton, typ Dido). Okręt zatonął w czasie krótszym niż 5 minut, przewracając się do góry dnem, wraz z nim morze zabrało 138 członków załogi, w tym 23 oficerów oraz 115 podoficerów i marynarzy. Ocalałych z ataku podjął niszczyciel „Hereward”. Akcja rozgrywała się na wodach na południe od Krety, 90 Mm od tej wyspy. Krążownik osłaniał konwój idący z Grecji do Aleksandrii. Zatonął na pozycji 33°10′ N i 26°20′ E. Po ataku włoski okręt natychmiast zszedł pod wodę. Intensywnym ściganiem Włochów zajął się australijski niszczyciel „Stuart”, który przeprowadził siedem ataków z użyciem bomb głębinowych. Poszukiwania sommergibile trwały do poranka. Wybuchy bomb głębinowych spowodowały uszkodzenia rozmaitych urządzeń na pokładzie okrętu, w tym busoli żyroskopowej i magnetycznej. Dzięki nawigacji przy pomocy położenia gwiazd i słońca załoga doprowadziła okręt do Augusty. Arillo otrzymał Medaglia d’Oro al Volor Militare, a jego „drugi” – tenente di vascello Luigi Fulvi Medaglia d’Bronzo al Valor Militare.
Dzień wcześniej ten sam okręt niecelnie atakował „Dagabur”, któremu pierwotnie przypisano zatopienie krążownika. O 20.27 dostrzegł „Bonaventure” znajdujący się na pozycji 33°47’ N i 25°24’ E. Cel był dobrze oświetlony przez zachodzące słońce, poruszał się z niewielką prędkością. O 20.37 „Dagabur” odpalił dwie torpedy. Załoga usłyszała dwie głośne eksplozje, jednak te trafienia nie zostały potwierdzone, choć włoska literatura sugeruje, że były one prawdopodobne.
31 marca przyniósł także stratę, idący w wynurzeniu z Messyny do La Spezia „Pier Capponi” został zatopiony przez brytyjski okręt podwodny „Rorqual”. Brytyjczycy wystrzelili kilka torped, dwie z nich trafiły, posyłając okręt na dno. Do zdarzenia doszło 17 Mm na południe od wyspy Stromboli, w pozycji 38°32’ N i 15°15’ E. Zginęło pięciu oficerów oraz 33 podoficerów i marynarzy. Dowodzący okrętem tenente di vascello Romeo Romei otrzymał pośmiertnie Medaglia d’Oro al Valor Militare.
W marcu 1941 r. do Afryki płynął DAK, rozpoczęła się także kontrofensywa Osi w Libii. Spowodowało to zwiększony ruch okrętów włoskich i brytyjskich w centralnej i wschodniej części Morza Śródziemnego. W Zona „A” nie działo się w tym czasie nic godnego uwagi. Aktywność sommergibili nie była większa niż w poprzednich miesiącach. Zwiększona ilość okrętów wroga spowodowała utratę dwóch jednostek. W tym miesiącu na wodach greckich operowały „Uarsciek”, „Fisalia” i „Adua”, ten pierwszy na wodach okalających Wyspy Jońskie, a pozostałe dwa na Morzu Egejskim. Wszystkie pozostałe sommergibili operowały w Kanale Sycylijskim, na wschód od Malty i zwłaszcza wzdłuż wybrzeży Egiptu i Libii. W tych operacjach zaangażowano następujące jednostki: „Serpente”, „Anfitrite”, „Beilul”, „Galatea”, „Smeraldo”, „Malachite”, „Nereide”, „Ascianghi”, „Ambra”, „Dagabur” i „Onice”.
Przypominam, że książka „Betasom. Włoska broń podwodna w bitwie o Atlantyk 1940-1945” jest dostępna w nowej cenie 30 zł na moim Allegro: https://allegrolokalnie.pl/…/betasom-wloska-bron…
Wspomóż autora za pośrednictwem Patronite:
https://patronite.pl/WojnaMussoliniego