Bitwa pod Guadalajarą jest opisywana jako jedyny sukces hiszpańskiej republiki. Było to jednak zwycięstwo co najmniej pyrrusowe, a republikanie nie zdołali nawet odzyskać całego utraconego terenu. Ponieśli oni także większe od Włochów straty: 2.200 poległych i 4 tys. rannych. Według brytyjskiego historyka J.L. Ready Włosi utracili 25 dział polowych, 10 moździerzy, 85 karabinów maszynowych, 67 ciężarówek, w ludziach ich straty straty wyniosły 415 zabitych, 1,832 rannych, a 496 Włochów trafiło do niewoli. Włosi zadali przeciwnikowi ponad sześciotysięczne straty, nadal trzymali 12 milowy (19,2 km) wyłom w liniach wroga. Mimo propagandy lewicowej prasy, w tym zwłaszcza brytyjskiej, zwycięstwo Republiki było dyskusyjne.
Według pracy M. Lazzariniego Włosi trzymali 20 km włamanie w linie frontu. Stracili 423 zabitych, 1.835 rannych i 496 jeńców. Republikańskie straty mogły zaś sięgnąć 5 tys. ludzi. Zwycięstwo republikanów było jedynie wytworem propagandy. Żołnierze C.T.V. zostali zdradzeni przez sojusznika, planowana ofensywa znad rzeki Jarama nie ruszyła. Natomiast pozostająca w najbliższym sąsiedztwie Dywizja Moscardó pozostała bezczynna, podczas gdy Włosi walczyli z najlepszymi jednostkami republikanów.
W podobnym tonie bitwę podsumowuje Pierluigi Romeo Di Colloredo. Według tego autora Włosi trzymali nadal 25 z 35-40 km włamania, którego dokonali w czasie pierwszych trzech dni. Stracili 415-453 zabitych, 1.835-1.969 rannych, 396 zaginionych, z czego 153 żołnierzy trafiło do niewoli. Prawdopodobnie zginęło ogółem 666 włoskich żołnierzy, przy czym rannych i chcących się poddać faszystów najczęściej mordowano na miejscu, zachowanie takie dotyczyło zwłaszcza włoskich komunistów. Legioniści przestrzegali prawa wojennego, o co osobiście zabiegał Gen. Roatta. Jeśli chodzi o utracony sprzęt, było to min. 25 dział, z czego 12 wpadło w ręce republikanów. 15 utraconych dział pochodziło z Dywizji „Dio lo vuole!” – przy czym trzy działa 65/17 utracono w wyniku ognia przeciwnika oraz dwa 65/17 i jedno 100/17 wybuchły w czasie walki. Straty w innym sprzęcie to 85 karabinów maszynowych, 822 karabiny i pistolety, 10 moździerzy Brixia kal. 45 mm, trzy C.V.35 (w tym prawdopodobnie jeden lanciafiamme zniszczony pod Trijueque jeszcze 10 marca), dwa działka plot. Breda, 90 pojazdów (w tym pięć Fiatów „Balilla”). Najlepiej walcząca Dywizja „Littorio” utraciła 10 sztuk broni automatycznej i 106 karabinów, nie straciła zaś żadnego działa, ani moździerza. Aviazione Legionaria utraciła sześć samolotów – trzy CR.32 i trzy Ro.37bis.
Republikanie utracili 2.200 zabitych, 4000 rannych i 363-400 jeńców. Tylko XI. Brygada Międzynarodowa miała 530 zabitych i 930 rannych. Jak wspomina Pietro Nenni, Batalion „Garibaldi” stracił 30 zabitych i 100 rannych jedynie w walkach o pałac Ibarra. Inny przykład to 150 zabitych w dywizji Nannettiego z dnia 17 marca, kiedy atakowała ona skrzydło Dywizji „Littorio”. 19 T-26B i BT-5 zostało zniszczonych lub zdobytych. Według innych źródeł przytaczanych przez Pierluigi Romeo Di Colloredo nawet 21 czołgów sowiecki zostało straconych, w tym trzy prawdopodobnie. Republikanie stracili 15 strąconych samolotów – 11 myśliwców, trzy bombowce i jeden samolot szturmowy.
Warto oczywiście podkreślić rolę republikańskiego lotnictwa. Dowodzący nim gen. Cisneros wspominał Guadalajarę: „W operacji tej, dzięki stosunkowo małej ilości użytych samolotów nieprzyjacielskich, mieliśmy możliwość skierowania do akcji maszyn wszelkiego typu, nawet samolotów szkolnych, jeśli tylko mogły utrzymać się w powietrzu i udźwignąć na pokładzie bombę lub karabin maszynowy”. Włoskie kolumny były atakowane przez szereg dni w płaskim, nieosłoniętym terenie, bez możliwości znalezienia ukrycia. Włoskie Aviazione Legionaria tkwiło w tym czasie na zalanych błotem polnych lotniskach, w czasie gdy przeciwnik korzystał bez przeszkód z najlepszych betonowych pasów startowych znajdujących się w rejonie Madrytu.
W bitwie pod Guadalajarą C.T.V. poniósł duże straty i musiał przejść reorganizację. Po bitwie 591 żołnierzy odesłano do Włoch z powodów dyscyplinarnych, a 3128 z powodu słabego przygotowania fizycznego, wojskowego lub moralnego. Jednak były to cechy mniejszości włoskich żołnierzy, większość wykonywała swoje obowiązki w duchu poświęcenia i dyscypliny, pomimo stosunkowo słabego wyszkolenia jakie otrzymali.
Bibliografia selektywna:
J.L. Ready, Avanti! Mussolini and the wars of Italy 1919-1945, Monticello Publishing, wyd. 2012
M. Lazzarini, Italiani nella guerra di Spagna, Italia Editrice New, Foggia 2008
F. Pedriali, Guadalajara: Le due verità, [w:] Storia Militare n.73 pod red. E. Bagnasco
F. Pedriali, Guerra di Spagna e Aviazione Italiana, Aeronautica Militare Italiana Ufficio Storico, Rzym 1992.
Pierluigi Romeo Di Colloredo, Frece Nere! Le Camice Nere in Spagna 1936-1939, Associazione Culturale Italia Storica, Genua 2012
