Wojna Mussoliniego

Efektowne ujęcie z jednej z baz Regia Aeronautica (najpewniej na Bałkanach), Cant Z.1007bis podchodzi do lądowania, na ziemi widoczny SM.79 i kolejny Cant, a także myśliwce (MC.200, względnie Fiaty G.50), wiosna 1941 r. Kolejny fragment o walkach lotniczych w Afryce Wschodniej:

Wczesnym popołudniem 1 sierpnia 1940 trzy SM.81 atakowały żeglugę w porcie Zeila (Somali Brytyjskie). Do ataku na nowe włoskie lądowisko w Chinele koło Diredawy wysłano sześć „Blenheimów” z 8. Sqn., sześć z 39. Sqn. i dwa z 203. Sqn. Podczas podejścia do celu brytyjskie bombowce zostały ostrzelane z ziemi i zaatakowane przez włoskie myśliwce. Dowódca 410. Sq., Cap. Corrado Ricci, strącił bombowiec Sgt Franksa. Załogę wzięli później do niewoli Włosi. Powracające „Blenheimy” napotkały nad Zeilą SM.81 atakujące statki. „Blenheim” pilotowany przez Plt Off J. E. S. White i Sgt Crehana z 39. Sqn. zanurkował ku Włochom. Dwie Savoie uniknęły ataku, trzecia została przechwycona i trafiona w prawy silnik. Płonący SM.81 lądował awaryjnie, dwóch ludzi zginęło w katastrofie, reszta załogi zdołała bezpiecznie dotrzeć do włoskich linii.

Ju 86 atakowały Yavello, a „Wellesley’e” Asmarę i Massauę. W Asmarze Ca.133 i jeden myśliwiec zostały zniszczone na ziemi.

2 sierpnia kilka „Blenheimów” z 45. Sqn. atakowało Amarę, a Chinele 39. Sqn. Kolejny raz na przechwycenie startowały CR.42. Jedyną stratę ponieśli Włosi, w silnik został trafiony myśliwiec dowódcy 413. Sq. Cap. Corrado Santoro, który musiał lądować awaryjnie.

Aktywność w powietrzu zwiększyła się zauważalnie 3 sierpnia. SM.81 i Ca.133 atakowały kilka celów w Kenii. Na ziemi włoscy żołnierze zajęli Debel, ale gdy zorientowano się, że nadciągają brytyjskie posiłki, porzucono wioskę.

Nad Wajir dostrzeżono pojedynczy Ca.133 z 8. Squadriglia. Trzy „Furie” z 1. SAAF Sq. dostały rozkaz do startu alarmowego. Wystartować zdołali jedynie Flt Lt Robert S. Blake i Lt Rushmere. Pierwszy do bombowca zbliżył się Rushmere, ale zacięły się jego karabiny. Blake ostrzelał kokpit przeciwnika, Włosi obniżyli poziom lotu z zamiarem lądowania, ale ich samolot rozbił się i stanął w płomieniach. Katastrofę przeżył jedynie pilot, ale zginął próbując ratować resztę załogi.

Około 14.00 3 sierpnia Berberę atakowały SM.81. Na przechwycenie wystartował „Gladiator” z 94. Sqn. pilotowany przez Flt Lt Reida. Brytyjczyk doskoczył do maszyny Cap. Parmeggiani, dowódcy 15. Squadriglia. Reid przerwał ostrzał, gdy zobaczył, że włoska maszyna dymi. Włosi wylądowali w Dżidżidze, ale na pokładzie mieli jednego zabitego.

Wraz z utworzeniem 430 Flight, który był wcześniej D Flight z 47. Sqn., wzmocnieniu uległy siły powietrzne Brytyjczyków w Sudanie. Jednostka była wyposażona w „Gauntlety” i „Vincenty”, te pierwsze przybyły z Egiptu.

Wcześniej tego dnia pięć „Wellesley’ów” z 14. Sqn. i pięć z 47. Sqn. atakowało włoskie instalacje i magazyny na wyspie Sheik Said. Towarzyszyły im trzy „Blenheimy” z 45. Sqn., które miały zaatakować trzy włoskie okręty podwodne cumujący wzdłuż molo Abdul Kadir w Massaua. Blenheimy trafiły statek pomocniczy okrętów podwodnych (submarine depot ship). Para CR.42 zdołała przechwycić „Wellesley’e” z 14. Sqn. Jedna z maszyn została uszkodzona, w wyniku tego zniszczeniu uległo podwozie lądującej na własnym lotnisku maszyny. WO (?) Trecan, lecący na francuskim Martin 167F z Adenu, atakował samoloty na lotnisku Dagahbur. Udało mu się uszkodzić jeden z Ca.133.

Para „Gladiatorów” z 94. Sqn. została przeniesiona do Laferug, skąd miały bliżej do wydarzeń związanych z atakiem Włochów na Somaliland. 5 sierpnia misje rozpoznawcze nad tą brytyjską kolonią wykonywały Ro.37bis z 110. Squadriglia. W międzyczasie SM.79 atakował Berberę, Zeila, Burao i Aden. Bliżej nowego frontu przeniesiono kolejne SM.79 i Ca.133.

Lądowiska w Somalilandzie były praktycznie bezbronne. Broń przeciwlotnicza była rozmieszczona wokół Berbery, lądowisko w Laferug mogło łatwo ulec atakowi. Ciężko było zapewnić eskortę własnym bombowcom i wsparcie wojskom na lądzie. Obawy szybko znalazły potwierdzenie, gdy „Blenheimy” z 8. Sqn. atakowały włoskie kolumny na zachód od Hargejsy. Fiat CR.32 Sottotenente Folcherio z 410. Sq. strącił wówczas bombowiec Plt Off Felsteada, cała załoga zginęła.

6 sierpnia „Blenheimy” z 8. i 39. Sqn. dalej atakowały włoskie kolumny w Somalilandzie. Doszło do starć z CR.42.

„Blenheimy” operujące z baz w Sudanie uderzyły na bazę okrętów podwodnych w Massaua. Ciężko uszkodzony został torpedowiec „Acerbi”, zginęło 15 ludzi, inni odnieśli rany. Większość strat poniesiono na skutek eksplozji działa przeciwlotniczego. Na południu dwa Ca.133 z 9. Sq., startujące z Baidoa, zaatakowały lotniska w Wajir i Harbow.

Włosi byli zdeterminowani, by zdobyć panowanie w powietrzu nad Somalilandem, dlatego wzmocnili swoje siły kolejnymi CR.32 i CR.42. Z Egiptu nadciągało dziewięć „Gladiatorów” 1. Sqn. SAAF, ale nie dało się ich przerzucić do zagrożonej kolonii, dlatego trafiły do Chartumu w Sudanie.

Macchi C.200 podczas przeglądu silnika, Rosja, 1942 r. Zdjęcie z frontu wschodniego, ale wpis nadal z Afryki Wschodniej.

Rankiem 15 lipca 1940 94. Sqn. stracił kolejnego „Gladiatora”, w myśliwcu Plt Off Sandersona pękł przewód paliwowy. Pilot musiał lądować awaryjnie. Był to tylko początek złych wydarzeń. Samoloty Plt Off Bartletta i Plt Off Hogga zderzyły się, gdy piloci patrolowali na południe od Małego Adenu (dzielnica Adenu). Hogg doleciał do bazy, Bartlett musiał skakać ze spadochronem i został później odnaleziony.

Cztery „Wellesley’e” z 223. Sqn. atakowały Agordat, zrzucając wiele bomb 250 funtowych. Później tego dnia „Wellesley’e” z 14. i 47. Sqn. atakowały Asmarę. Nad celem doszło do katastrofy, dwa bombowce zderzyły się próbując uniknąć ataków włoskich myśliwców. Jedna z maszyn wróciła do bazy, ale została skreślone ze stanu. Bombowiec pilotowany przez Sgt W. C. H. Style rozbił się w rejonie Asmary.

Na południu dużo szczęścia mieli piloci Junkersów Ju 86 z SAAF, akurat opuścili Wajir celem zatankowania w Nanyuki, gdy lotnisko zostało zbombardowane przez Włochów. Prawdopodobnie nalot wykonały trzy SM.81 z Neghelli. Następnego dnia (17 lipca) nad Wajir pojawili się kolejni nieproszeni goście, gdy trzy SM.79 zbombardowały bazę 237. Sqn. Para dwupłatowych Hawkerów próbowała atakować samotnego Ca.133 z 65. Sq, nad Bura. Później trzy SM.79 i para Ca.133 zaatakowały Bura, uszkodzony został Audax, który był zaparkowany koło pasa startowego. 18 lipca ponownie atakowane były Wajir i Bura, tym razem przez trzy SM.79, które operowały z Neghelli. Jedna z Savoi została trafiona ogniem z ziemi.

SAAF odpowiedział ostrzelaniem i zbombardowaniem lotniska Neghelli przez cztery Ju 86. Udało się podpalić skład paliwa i zniszczyć jeden z baraków. Podczas lotu powrotnego problem z ciśnieniem oleju miała maszyna mjr De Toit, pilot lądował awaryjnie w pobliżu Nanyuki. De Toit poradził sobie z problemem i następnego dnia powrócił do bazy.

18 lipca na lotnisku w Addis Abebie rozbił się jeden z lądujących CR.32. Była to jedna z pięciu maszyn 411. Squadriglia, które wracały z Yavello.

Wieczorem 19 lipca para Ca.133 zbombardowała lotnisko Bura. Jeden z bombowców lądował awaryjnie, jego załoga wracała pieszo przez busz, 21 lipca zdołała bezpiecznie osiągnąć bazę.

W kolejnych dniach przeprowadzano nieduże rajdy powietrzne, które nie przyniosły żadnych godnych uwagi wydarzeń. Dopiero 23 lipca Brytyjczycy wykonali większą operację. Cztery „Wellesley’e” z 14. Sqn. i trzy z 223. Sqn. zaatakowały około południa Massauę. Włosi zdołali poderwać trochę CR.32. Dwa Fiaty przez prawie pół godziny ścigały bombowiec z 223. Sqn. Pechowcem była maszyna pilotowana przez Plt Off Ellisa, która została w tyle za resztą wyprawy. „Wellesley” tracił wysokość i właśnie to go uratowało, włoscy piloci uznali, że bombowiec wkrótce się rozbije i odpuścili pościg. Ellis zdołał doprowadzić maszynę do bazy. Podczas powrotu bombowce z 14. Sqn. natknęły się na Fiata CR.42. Strzelcy z „Wellesley’ów” otworzyli ogień, gdy „Falco” zbliżył się do nich. Zgłosili trafienie w silnik myśliwca i jego strącenie. W rzeczywistości Włoch oddalił się poza zasięg ich ognia schodząc w lot nurkowy.

Wraz z odwołaniem sprzyjającego Brytyjczykom generała zarządzającego Somali Francuskim stracono szansę na francuskie wsparcie z powietrza. Dlatego 24 lutego do sąsiedniego Somali Brytyjskiego przeniesiono sześć „Gladiatorów” z 94. Sqn. (Aden), które rozlokowano w Berberze.

25 lipca Massaua była atakowana przez cztery „Wellesley’e” z 14. Sqn. Nad celem zaatakowały je trzy CR.42, które ciężko uszkodziły jeden z bombowców.

Włosi wykonali rajd powietrzny przeciw portowi Zeila w British Somalilandzie. Wykonały go trzy SM.81 operujące z Diredawy.

Para „Blenheimów” IVF z 203. Sqn. (Aden) zauważyła 26 lipca kuszący cel na lotnisku Mille. Stały tam w niedużym oddaleniu od siebie trzy Ca.133. „Blenheimy” ostrzelały cel, uszkadzając dwa włoskie bombowce. Kolejnego dnia powrócono dokończyć działa zniszczenia, pojedynczy „Blenheim” z 203. Sqn. prowadził trzy „Blenheimy” z 8. Sqn. Jeden Ca.133 został zniszczony, pozostałe dwa odniosły uszkodzenia.

Port w Adenie atakowały trzy SM.79 z 44. Gruppo. Włosi zdołali uszkodzić parowiec „Mathura”.

Wczesnym rankiem pięć „Wellesley’ów” z 223. Sqn. atakowało Massauę. Nad celem napotkano niezwykle dokładny ogień artylerii plot., który uszkodził jeden z bombowców. O 8.05 do uciekających bombowców zbliżyły się dwa CR.32. Fiaty zanurkowały na dwa pozostające z tyłu „Wellesley’e”. Obie brytyjskie maszyny zostały ciężko uszkodzone, jedną z nich trzeba było skreślić ze stanu.

Operujący z Adenu „Blenheim” z 11. Sqn., który pilotował Sgt J. J. Barry, wykonywał o 11.15 atak przeciwko Assabowi i Macaaca. Ogień przeciwlotniczy podziurawił bombowiec, maszyna Barry’ego została strącona, zginęła cała załoga.

Aden ponownie atakowały SM.79 z 44. Gruppo, tym razem było to pięć Savoi. Celem Włochów był port i skład paliwa. W ciągu dnia pięć „Blenheimów” z 45. Sqn. z Egiptu dotarło na lotnisko Carthago. Trzy „Gladiatory” z 112. Sqn. przeniesiono do Gedaref w pobliżu sudańskiej granicy.

30 lipca wspomniana trójka „Gladiatorów” weszła do akcji operując ze swojej nowej bazy. Eskortowały one pięć „Wellesley’ów” z 47. Sqn. i trzy „Blenheimy” z 45. Sqn. atakujące lotnisko w pobliżu Kassali. Niedługo po południu samo miasto atakowały 223. Sqn. i „Wellesley’e” z 14. Sqn., trzy spośród tych ostatnich wróciły uszkodzone ogniem przeciwlotniczym.

Na południu Włosi zbombardowali Wajir i Bura. Zbliżała się włoska inwazja na Somali Brytyjskie. W tym celu 411. Squadriglia przeniosła swoich dziewięć CR.32 z Diredawy do Addis Abeby, gdzie dołączyły do stacjonujących tam myśliwców 410. Sq. 31 lipca wykonano kolejne ruchy. Sześć Ca.133 z 18. Squadriglia przeniesiono z Dessie do Diredawy. 1 sierpnia Generale Collatini powołał Comando Tattico Aeronautico, które miało kierować działaniami lotnictwa podczas inwazji Somalilandu.

Załoga południowoafrykańskiego samochodu pancernego czyści karabin maszynowy Vickers, Afryka Wschodnia 1940/1941. Dalej wątek lotniczy w A.O.I., ale też ciekawy fragment o oblężeniu fortu Moyale w Kenii.

Na północy samotny „Blenheim” (8. Sqn. z Adenu), pilotowany przez Flg Off P.A. Nicholasa, wykonał lot rozpoznawczy nad Jijiga (Dżidżiga). Nicholas został przechwycony przez parę CR.32 z 410. Sq. Myśliwce pilotowali Sottoten. Veronese i Serg. Magg. Giardinà. „Blenheim” został ciężko uszkodzony i lądował awaryjnie w Dżibuti.

12 lipca 1940 garnizon Moyale mógł mieć nadzieję, że będzie to cichy dzień. Stało się czymś na wzór tradycji, że Włosi nie podejmowali żadnych akcji w niedzielę. Hendersona ponownie wezwano do ewakuacji fortu. Po południu południowoafrykański samolot zaatakował Włochów. Słońce zachodziło nad Kenią, a Włosi nie podjęli żadnego ataku, o 19.00 obrońcy fortu mogli zauważyć ich ogniska (cooking-fires).

Henderson spostrzegł to, miast czekać do pierwszych godzin poranka i zajścia księżyca, zaproponował, by przebić się teraz. Od 19.30 ludzie zaczęli pojedynczo opuszczać swoje stanowiska i gromadzić się w okopie komunikacyjnym. Każdy brał broń i tyle amunicji ile zdołał unieść. W czarnych swetrach (lub koszulach – black jerseys) wyglądali jak cienie. Prowadzeni przez Lt De Toit wyszli przez zachodnią bramę fortu. De Toit musiał utorować drogę przez pięć rzędów zasieków z drutu kolczastego w zewnętrznych umocnieniach. Następnie ruszyli wąwozem prosto w głąb włoskich linii. Nad sobą widzieli stanowiska włoskich karabinów maszynowych oraz włoskich żołnierzy palących i rozmawiających. Trzech najciężej rannych porzucono w forcie, podano im morfinę i pozostawiono w solidnej ziemiance.

Trójka rannych wyszła w pierwszych godzinach poranka na zewnątrz i odkryła, że została porzucona. Także oni zdecydowali przedrzeć się. Jednego z nich schwytano. Pozostała dwójka ruszyła na pole kukurydzy, jeden z nich, mający złamaną nogę, przewrócił się. Jego kompan oddalił się, próbując samotnie dotrzeć do brytyjskich linii. Został postrzelony przez brytyjskie straże, ale machał bandażem użytym jako biała flaga. Strażnicy poszli z nim na pole kukurydzy, ale porzuconego człowieka nie odnaleziono.

Garnizon zdołał bezpiecznie opuścić fort. Jedna grupa, prowadzona przez Hendersona, pokonała okrężną drogę i do grupy wsparcia dołączyła w pobliżu drogi do Marsabit. Druga, prowadzona przez De Toita, pomaszerowała prosto do brytyjskiego sztabu.

Gdy Włosi obudzili się w poniedziałkowy poranek garnizon był już ewakuowany. Wszystko, czego nie dało się zabrać, zostało zniszczone. Nawet poszarpana Union Jack została usunięta. Brytyjczycy stracili Moyale. Włosi zdobyli kilka mil kwadratowych terenu północnej Kenii.

W niedzielę miały miejsce także inne wydarzenia. 12 włoskich myśliwców przechwyciło 11 „Wellesley’ów” z 14. i 47. Sqn., które atakowały lotnisko w Massawie. Strącona przez Fiaty została maszyna pilotowana przez Sgt F. Nelsona. Na froncie północnym 47. Sqn. przekazał swój jedyny Supermarine „Walrus” do 14. Sqn., który bazował w Port Sudan. Łódź latająca będzie używana w lotach rozpoznawczych nad Morzem Czerwonym. Lotnisko Erkowit przemianowano na Carthago (Kartagina).

13 lipca 8. Sqn. z Adenu otrzymał mile widziane wzmocnienie – dwa bombowce Martin 167F z Armée de l’Air, a także jednego „Blenheima”. Samoloty pilotowali Francuzi w mundurach RAF. Martiny przeleciały z Syrii, ich załogi nie miały ochoty stosować się do zawieszenia broni.

Skład paliwa położony na południe od Assabu był atakowany przez „Blenheima” z 39. Sqn. (Aden). Bombowcowi towarzyszył jako bliskie wsparcie „Gladiator” z 94. Sqn., którym leciał Plt Off Carter. Myśliwiec Cartera został przechwycony przez Fiaty CR.42 z 413. Sq. i strącony.

Savoia-Marchetti S.81 z 14. Squadriglia na lotnisku w Afryce Wschodniej, tutaj w rękach przeciwnika. Wracamy do wątku lotniczego w A.O.I., choć będzie też trochę o walkach na lądzie.

8 lipca 1940 pięć „Blenheimów” atakowało włoską bazę w Diredawa. Kolejnego dnia przyszła kolej na Sardo I Macaaca.

Nocą 9 lipca garnizon fortu Moyale zluzowała kompania D z 1. King’s African Rifles. Dowodził nią kpt David Henderson, który niebawem miał otrzymać Military Cross. Dowodził ledwie przez sześć godzin, gdy o 5.45 10 lipca rozpoczął się ostrzał. W ciągu dnia na pozycje jego ludzi spadło ponad 1.000 pocisków. Budynki zostały zniszczone, ale trafiono zaledwie w jedno stanowisko obrońców. Jeden z pocisków trafił w kantynę sierżantów (sergeants’ mess). W czasie ostrzału większość ludzi była bezpiecznie ukryta w ziemiankach, wyjątkiem był kucharz w kuchni. Afrykański kucharz nie przerwał pracy mimo ostrzału, czekał na koniec nawałnicy, by w chwili spokoju podać posiłek żołnierzom (rozumiem, że sam znalazł się na talerzach…).

Włosi spróbowali ataku ze wschodu i obejścia przeciwnika, by uderzyć także z południowego-wschodu. Atakowała co najmniej brygada, ale garnizon zdołał się utrzymać, choć teraz został okrążony z trzech stron.

10 lipca trzy SM.81 z 63. Squadriglia atakowały lotnisko w Berberze. Tego dnia o 7.00 rozpoczął się atak „Blenheimów” z 39. Sqn. na Assab. O 8.20 nad tym samym miastem zjawiły się „Blenheimy” z 8. Sgn. i trzy „Gladiatory” z 94. Sqn. Flg Off Haywood zgłosił, że ostrzelał parę Fiatów CR.42 i posłał je w płomieniach na ziemię. Do końca tego dnia 414. Squadriglia straciła wszystkie swoje samoloty. Dwa „Falco” stracono w walce, a cztery zniszczono na ziemi.

Nocą Włosi próbowali sforsować zasieki z drutu kolczastego otaczające Moyale. Za każdym razem witał ich ogień z km Bren. Oblężeni próbowali naprawić uszkodzenia poczynione przez ostrzał artylerii podczas dnia. Kolejny dzień przywitał obrońców Moyale sporadycznym ostrzałem artyleryjskim. Było jasnym, że Włosi podciągnęli w czasie nocy swoje działa bliżej i teraz strzelają z mniejszego dystansu. Piechota próbowała otoczyć fort. Brytyjska kolumna rezerwowa próbowała przebić się do obrońców, ale przeciwników było zwyczajnie zbyt wielu i poniechali swojego zamiaru o 1,5 mili od fortu (2.400 m).

Wieczorem 10 lipca trzy „Hartebeests” z 40. Sqn. SAAF przyleciało do Wajir, by dołączyć do 237. Sqn. Następnego dnia rozpoczęły atakować włoskie siły lądowe.

Wczesnym rankiem 11 lipca trzy Ca.133 z 9. Sq. (lotnisko Lugh Ferrandi) zbliżały się do Wajir. Na przechwycenie poderwano parę „Hartebeestów”. Udało im się trafić kilkukrotnie jeden z bombowców, piloci raportowali później, że widziano dym z jego centralnego i prawego silnika. W rzeczywistości ten Ca.133 zdołał powrócić do bazy, jednak z poległym i dwoma rannymi na pokładzie. „Hartebeesty” zawróciły teraz zaatakować pozostałe bombowce, które zrzuciły swoje bomby na cel i odpowiadając ogniem wracały na własne lotnisko. Jeden z „Hartebbestów”, pilotowany przez por. N.K. Rankina, został uszkodzony i na kilka godzin wyłączony z akcji.

Do tego czasu Włosi zdobyli większość tubylczej wioski w Moyale. Nad rejon walk nadleciały południowoafrykańskie samoloty, by dać swoim kolegom na ziemi osłonę z powietrza, ci próbowali pomóc lotnikom ogniem z karabinów maszynowych i moździerzy. Obrońcy mieli w tym czasie ledwie czterodniowy zapas wody. Henderson skontaktował się z kolumną wsparcia, zasugerowano mu, że powinien spróbować przebić się tej nocy.

Dwa „Hartebeesty” (bez maszyny Rankina) atakowały cele naziemne, jednemu z nich skończyło się paliwo i musiał lądować awaryjnie podczas powrotu, drugi z tego samego powodu lądował w Bura. Podczas tankowania tegoż samolotu nad lotnisko nadleciały dwa Ca.133, by ostrzelać samolot i personel naziemny. Strzelec „Hartebeesta” sierż. Lewis wskoczył do ciężarówki i ruszył pasem startowym z zamiarem zwrócenia uwagi włoskich maszyn. Chyba udało mu się to, gdyż maszyna po zatankowaniu zdołała wrócić do Wajir.

Rankiem kolejne trzy „Hartebeesty” dotarły do Wajir. Wczesnym popołudniem były gotowe do lotu bojowego. Do tego czasu naprawiono także samolot Rankina, który był gotów do nich dołączyć. Nad Moyale Południowoafrykańczycy napotkali trzy Ca.133 (66. Sq. z Yavello) i trzy CR.32 (411. Sq.). Fiaty ruszyły ku przeciwnikowi. Jeden CR.32 usiadł na ogonie maszyny Rankina i strącił go, oprócz pilota zginął także strzelec Air Sgt D.H. Hughes. Włosi trafili i uszkodzili jeszcze maszynę por. H.G. Shuttlewortha i zadali drobne obrażenia „Hartebeestowi” por. Jubbera.

Realną stawała się groźba, że zatrzaśnie się w końcu pierścień oblężenia wokół fortu Moyale. Brytyjczycy zamierzali kontratakować, by umożliwić garnizonowi przebicie się.

(CDN.)

„Niech policzę, w tym tygodniu to chyba trzeci mój Iwan”, włoski lotnik (capitano) opowiada swoją historię rumuńskim żołnierzom. Dzisiaj kolejne historie z A.O.I. i kolejny tragiczny bohater – Goffredo Franchini.

3 lipca 1940 wykonywano kolejne naloty. Brytyjczycy stracili „Wellesley’a” z 14. Sqn. Bombowiec pilotowany przez Flg Off S.G. Soderholma został strącony przez CR.42 z 412. Sq. za którego sterami siedział Ten. Visintini.

4 lipca doszło do dużej akcji lądowej. Jednym z ważniejszych celów była Kassala. Zdobycie miasta miało dla Włochów duże znaczenie propagandowe. Włosi zgrupowali duże siły do pokonania liczącego 320 ludzi garnizonu Sudan Defence Force. Dwie zmotoryzowane kompanie Sudańczyków stanęły w obliczu akcji przeprowadzonej przez 6.500 Włochów i ich Ascari, wspartych czołgami i 10 bateriami artylerii. Operację wsparły trzy eskadry bombowców, dwie kolejne wsparły atak na fort Gallabat.

Kassala była bombardowana przez 12 godzin. Sudan Defence Force wytrzymały cały dzień, tracąc zabitego i 16 zaginionych. Włosi przyznali się do straty 43 zabitych i 114 rannych (jeszcze raz przypomnę, szarża kawalerii na umocnione miasto…), choć Brytyjczycy szacowali, że uszczuplili szeregi wroga o 500 ludzi i sześć czołgów. Nocą garnizon Kassali zdołał się wymknąć.

Tego samego dnia Włosi zaatakowali Gallabat. Od Metemmy fort oddzielało jedynie suche koryto rzeczne. Brytyjski garnizon był ledwie w sile plutonu, Włosi mieli ok. 2.000 ludzi ze wsparciem artylerii i lotnictwa.

Trzy dni później 60 sudańskich policjantów zostało zmuszonych do opuszczenia Kurmuk, atakował ich włoski batalion. Nie były to jednak akcje przygotowujące generalny atak włoski na Sudan. Zamierzeniem Włochów było przecięcie drogi, którą Brytyjczycy dostarczali broń dla rebeliantów w Etiopii. Podczas tych operacji nie został strącony żaden włoski samolot, ale wiele z nich ucierpiało od ognia z ziemi.

Trwały także walki na północy Kenii, jednak na ograniczoną skalę. Bazujący w Isiola 237. Sqn. otrzymał w ramach uzupełnienia trzy „Hartebeesty” z 40. Sqn. SAAF. Nowe maszyny nie musiały długo czekać na udział w akcji.

Sześć „Hartebeest’ów” z 11. Sqn. SAAF, które prowadził kpt. Scravesande, poleciało najpierw do Wajir, gdzie miały uzupełnić paliwo. Ich zadaniem był atak na siły lądowe przeciwnika. Pierwszy atak wykonano z powodzeniem, maszyny poleciały zatankować w Bura i przeprowadzić drugi atak.

Około południa 8 lipca cztery „Wellesley’e” z 14. Sqn. atakowały Zula na wybrzeżu Erytrei. Już podczas powrotu do domu dostrzeżono SM.81 należący do 10. Squadriglia, 28. Gruppo. Akcja miała miejsce na wschód od archipelagu Dahlak. Włoski bombowiec pilotował Sottoten. Salvatore Suella. Na pokładzie znalazł się także obserwator z ramienia marynarki – Sottoten. Goffredo Franchini.

Włoską maszynę zaatakował „Wellesley” pilotowany przez Flg Off C.G.S.R. Robinsona. Pierwsza próba okazała się nieudana, podczas drugiego ataku zaciął się karabin „Wellesley’a”, SM.81 odpowiedział ogniem. Robinson podleciał bliżej by umożliwić otwarcie ognia strzelcowi w górnym i burtowym stanowisku (? coś dużo tej broni na pokładzie). Podczas ataku został ranny drugi pilot Savoi, Sergente Maggiore Piero Violetti, Franchini oraz mechanik Primo Aviere Motorista Fiorindo Reggioni. Włoski bombowiec oddalił się i próbował lądować na małej wysepce. Przyziemiono z dużą siłą, w wyniku czego zginął Suella. SM.81 odbił się od ziemi, stery przejął Violetti. Robinson zbliżył się z zamiarem dobicia przeciwnika. Po 10 minutach włoski bombowiec wpadł do morza.

Jakimś cudem część załogi Savoi przeżyła. Trzech Włochów zdołało wydostać się na tratwę ratunkową. W tym momencie widzieli oni żyjącego jeszcze Franchiniego, ten jednak odmówił dołączenia do nich, uważał, że jeśli to zrobi, to życie stracą wszyscy. Franchini nakazał im odpłynąć na najbliższą wyspę. Ślad po Goffredo Franchinim zaginął, później przyznano mu Medaglia d’Oro al Valor Militare. Pozostałą trójkę Włochów morze wyrzuciło na niezamieszkałą wyspę. Żyli dzięki spożywaniu ptasich jaj, w końcu jednak postanowili, że muszą dostać się do wyspy Dahlak. Swój zamiar zrealizowali po dwóch tygodniach. Na wyspie opiekowali się włoskimi lotnikami tubylcy, aż w końcu podjął ich niszczyciel. Po trzech tygodniach od zestrzelenia powrócili do swojej jednostki.