Wojna Mussoliniego

Samochód pancerny Rolls-Royce 1924 Pattern z otwartą górą wieży, Afryka Wschodnia 1941 r. Dalej kampania lotnicza w A.O.I.

30 czerwca 1940 ponownie atakowano włoskie składy benzyny w Massawie, uczyniło to pięć „Wellesley’ów” z 223. Sqn. Za tą grupą leciały jeszcze cztery kolejne bombowce tego typu z 14. Sqn., których celem była Zatoka Acico. Bombowce 14. Sqn. wpadły w kłopoty; jeden musiał zawrócić, prowadzącą maszynę trafiono ogniem z ziemi, ostatecznie jednak cała czwórka wróciła do bazy. Bombowce, które pojawiły się nad Massawą, także napotkały silną reakcję włoskiej broni przeciwlotniczej. W powietrzu znalazły się Fiaty. Strącony został bombowiec Sgt Poskitta.

Włosi nadal przerzucali swoje maszyny po lotniskach Afryki Wschodniej. Trzy Ca.133 z 49. Gruppo przeleciały z Jimma do Neghelli, a dwa CR.32 z 411. Sq. przeleciały na to samo lotnisko z Yavello. RAF wykonywał podobne ruchy. Siedem „Wellesley’ów” z 47. Sqn. wysłano do Chartumu, skąd miały operować przez kilka następnych dni.

Na południu, tuż za granicą Kenii znajdował się brytyjski fort w Moyale. Jego garnizon stanowiło 150 oficerów i żołnierzy z King’s African Rifles. W rejonie nadgranicznym doszło do kilku pojedynków z jednostkami włoskimi. Włosi kilka razy próbowali w mało zdecydowany sposób wyprzeć garnizon z fortu Moyale. Było to kilka długich i niskich budynków, które okalały zapory z drutu kolczastego. Mury wykonane z cegieł z suszonego błota próbowano wzmocnić betonem, próbowano także zbudować bunkry, ziemianki i wykopać okopy komunikacyjne.

1 lipca Capt Drummond i jego kompania 1. batalionu King’s African Rifles zostali brutalnie obudzeni przez włoskie bombardowanie. W ciągu dnia Włosi kilkukrotnie próbowali zaatakować fort. Próbowano wysłać posiłki obrońcom Moyale. Dwupłaty z 237. Sqn. zaatakowały jedną z bande.

Tego dnia SM.81 z 29. Gruppo przelatywały kolejno z Mille do Dessie i stąd do Shashamanna. Było oczywistym, że zostaną użyte przeciwko Kenii lub British Somalilandowi.

2 lipca Brytyjczycy podjęli zdecydowaną próbę zniszczenia włoskich myśliwców stacjonujących w Assabie. Pierwszy atak miał miejsce o 6.45 i wykonał go „Blenheim” z 39. Squadron. Załoga bombowca pojawiła się nad celem i ujrzała kołujący właśnie CR.42. Niedługo później atak nurkowy na Assab wykonał „Blenheim” z 11. Sqn., jego załoga meldowała, że widziała „Falco” stojący na nosie. Ten bombowiec nie powrócił na swoje lotnisko, został trafiony w jeden z silników i lądował awaryjnie w niedużej odległości od swojej bazy w Ras Arar. O 7.50 Assab atakowały kolejne „Blenheimy” z 39. Sqn. Para CR.42 przegoniła rajderów nad morze. Jeden z „Blenheimów” widział „Falco” startującego z Assabu i zaatakował go.

Do ataku dołączyły trzy „Gladiatory” z 94. Sqn., o 8.36 przybyły nad Assab. Sqn Ldr Wightman zobaczył CR.42 na ziemi i strzelał do niego tak długo, aż ten nie stanął w płomieniach. Wówczas Wightman zobaczył dwa CR.42 nad sobą i postanowił je zaatakować. Jeden z Fiatów został strącony, drugi zdołał uciec.

Inny pilot „Gladiatora”, Sgt Dunwoodie, skupił swoją uwagę na ataku na cele naziemne, wówczas dostrzegł, że ściga go CR.42. Brytyjczyk zawrócił i zaatakował, strzelał do momentu zacięcia się silnika Fiata. Dunwoodie zanurkował za Włochem, strzelał aż przeciwnik uderzył w ziemię. Włosi przyznali, że tego dnia stracono dwa „Falco” z 414. Squadriglia, jeden z pilotów zginął.

Po południu pięć „Wellesley’ów” z 47. Sqn., obecnie stacjonujących w Chartumie, atakowało cele naziemne w pobliżu Metemma. Brytyjczycy mieli dużego pecha, bombowiec Plt Off Bush został trafiony ogniem karabinowym z ziemi. Bombowiec rozbił się, zginęła cała załoga.

Najważniejsze maszyny RAF użytkowane w kampanii lotniczej w Afryce Wschodniej.

25 czerwca 1940 aktywne były obie strony. Tego dnia stracono jedynie „Wellesleya” z 47. Sqn., pilotował go Sgt F.A. Sanders. Samolot wykonywał rozpoznanie fotograficzne nad Asmarą, doznał awarii i musiał lądować na terenie A.O.I. Sanders i jego załoga podpalili samolot, a następnie dostali się do niewoli.

26 czerwca RAF zaatakował Gura. Atak prowadziły cztery „Wellesley’e” z 14. Sqn., za nimi podążało pięć „Wellesley’ów” z 47. Sqn. Około 7.30 przechwyciło je siedem CR.42. Trafione zostały trzy bombowce z 14. Sqn. Podczas walki ranny został także jeden z włoskich pilotów, zdołał on bezpiecznie wylądować.

27 czerwca doszło do rotacji w rozmieszczeniu włoskich sił. Trzy Ro.37bis z 110. Sq. z Diredawy wysłano do Assabu. Następnego dnia dołączyły do nich trzy CR.42 z 414. Squadriglia.

Na południu Ca.133 atakowały Wajir, a SM.81 brytyjską flotę na Morzu Czerwonym. Późnym popołudniem „Blenheim” z 39. Sqn., pilotowany przez Sqn Ldr Bowmana, któremu towarzyszyły trzy „Gladiatory” z 94. Sqn., poleciał na wyspę Perim. Maszyny miały uzupełnić tam paliwo i krótko przed świtem 28 czerwca zaatakować skład paliwa w Assabie. Bowman wystartował o świcie, towarzyszyły mu myśliwce Sqn Ldr Wightmana i Plt Off Cartera. „Blenheim” Bowmana wykonał atak, ale jego bomby były niecelne. Lepiej spisały się „Gladiatory”, które wysadziły w powietrze 100 beczek z paliwem. Brytyjska wyprawa nie została przechwycona i bezpiecznie wróciła na własne lotnisko.

Nieco później o poranku Assab stał się obiektem następnego ataku. Trzy „Blenheimy” z 39. Squadron miały wysadzić znajdujący się tam skład bomb. Kilka chwil przed brytyjskim atakiem na lotnisku wylądował Ro.37bis pilotowany przez Sergente Maggiore Mario Di Trani. Włoch ponownie uruchomił swój samolot i wystartował. Romeo natychmiast został zaatakowany bronią maszynową jednego z „Blenheimów”. Włoch próbował zawrócić, ale brytyjskie bombowce były zbyt szybko. Zamiast tego Di Trani spróbował staranować jednego z przeciwników. Ro.37bis chybił i dodatkowo ucierpiał z powodu wstrząsów wywołanych przez blisko przelatujących przeciwników, pilot stracił kontrolę nad maszyną. Di Trani zmagał się chwilę z opanowaniem swojego Romea, a następnie zdołał ostrzelać jeden z „Blenheimów”. Włoch nie miał już paliwa, miał postrzelane podwozie, a także podziurawiony kokpit i zniszczone wiele przyrządów nawigacyjnych. Podczas przyziemienia zawiodły zarówno opony, jak i hamulce. Di Trani był prawdziwym pechowcem, podczas wcześniejszego lotu i tej akcji długo przebywał na palącym słońcu, przez co doznał udaru słonecznego.

Tego samego dnia skład paliwa w Massawie atakowały cztery „Wellesley’e”. Nocą trzy SM.81 z 10. Squadriglia odpowiedziały atakiem na Port Sudan. Słaba pogoda sprawiła, że o świcie włoskie bombowce nadal przebywały w pobliżu celu. O 5.00 29 czerwca poderwano na przechwycenie „Gladiatora” z 112. Sqn. (Plt Off Hamlyn). Hamlyn zdołał dopędzić jedną z Savoi i nafaszerować ją ok. 1000 pocisków. W końcu włoska maszyna eksplodowała, a jej szczątki uderzyły w myśliwiec. Jakimś cudem przeżyły dwie osoby z włoskiej załogi, w tym dowódca 10. Squadriglia, Capitano Umberto Barone.

Tego dnia wyprawy liczące trzy SM.79 atakowały także Port Sudan i Aden. Brytyjskie „Blenheimy” odpowiedziały bombardowaniem Hararu. Pojedynczy „Blenheim” powrócił później nad Assab. Przegoniła go jednak para CR.42 i jeden Ro.37bis.

Fiat CR.42 z 4. Stormo C.T. nad wybrzeżem Afryki Północnej. Pozostajemy jeszcze przez kilka wpisów przy temacie walk powietrznych w Afryce Wschodniej.

Diredawa była atakowana przez pięć „Blenheimów” z 39. Sqn. i „Blenheima” z 11. Sqn. Sześć bombowców zdołało zniszczyć hangar i wysadzić w powietrze skład z benzyną.

Na południu SAAF wykonał atak na Wavello. Dwa „Hurricane’y” z 1. Sqn. SAAF eskortowały trzy Ju 86 z 12. Sqn. SAAF. Ich celem były Ca.133 z 66. Squadriglia. Południowoafrykańczycy nie wiedzieli, że do Yavello przeniesiono klucz CR.32 z 411. Sqn. Po dostrzeżeniu przeciwnika poderwano dwa CR.32, uczyniono to w samą porę. Myśliwce pilotowali Ten. Aldo Meoli i Maresciallo Bossi. Włosi rzucili się najpierw na jeden z Ju 86 i ostrzelali go. Teraz na włoskie myśliwce zwrócił uwagę „Hurricane” pilotowany przez 2/Lt B.L. Griffithsa. Z pojedynku górą wyszły myśliwce Regia Aeronautica, Griffiths został zestrzelony i stracił życie. Teraz do walki stanął drugi myśliwiec SAAF. Kapitan St E. Truter zaatakował jeden z CR.32. Truter widział potem oddalającego się przeciwnika, który ciągnął za sobą smugę dymu. Lądujący Fiat kapotował, ale Meoli został tylko lekko ranny. Wszystkie trzy Ju 86 wróciły na swoje lotnisko, podobnie jak ocalały „Hurricane”.

Z powodu straty „Hurricane’a” Griffithsa, 1. SAAF Sqn. przesunął 20 czerwca 1940 sześć „Furie” do Port Reitz. Także Włosi przenieśli trzy CR.32 z 411. Sq. z Addis Abeby do Yavello.

Tego dnia Niemcy i Francja zawarły zawieszenie broni, Włosi sprawdzili postawę Francuzów wykonując liczne loty rozpoznawcze nad Somali Francuskie. Niebawem odkryją, że ten francuski garnizon nadal przejawia ochotę do walki.

21 czerwca podzielone na trzy fale 11 Caproni Ca.133 z 27. Gruppo (Dessie) atakowały Dżibuti. Francuska artyleria przeciwlotnicza broniła miasta. Po wykonaniu misji tylko trzy włoskie bombowce bez problemu powróciły do swojej bazy. Dwa zmuszono do zawrócenia, dwa strącono, a cztery lądowały na alternatywnych lotniskach.

Tego samego dnia Włosi atakowali także Somali Brytyjskie. Dwa SM.81 zjawiły się nad Berberą. Jeden z bombowców musiał lądować awaryjnie na południe od miasta. Tubylcy zarżnęli załogę.

Mniejsze ataki przeprowadzał tego dnia także RAF. Dzień wcześniej trzy „Vincenty” z D Flight 47. Sqn. przeleciały na lotnisko Malakal w Sudanie. 21 czerwca bombowce zaatakowały włoski bastion w Asosa. Jeden „Vincent” lądował awaryjnie z powodu wyczerpania paliwa, jednak do 24 czerwca Brytyjczycy zdołali przygotować lądowisko, z pomocą którego dostarczono załodze samolotu paliwo. Samolot zdołał wystartować i bezpiecznie wrócił do Malakal.

22 czerwca Włosi ponownie atakowali Somali Francuskie. Tym razem celem było lotnisko w Dżibuti. Akcję przeprowadzał jeden CR.32, cztery CR.42. i pięć Ro.37bis. Głównym celem było uniemożliwienie przerzutu brytyjskich maszyn do francuskiej posiadłości i co za tym idzie wzmocnienia słabego lotnictwa francuskiego. Atakowany był także sam port. Trzy SM.81 atakowały go jeszcze przed świtem, osiem kolejnych wykonało podobne misje podczas dnia. Jeden SM.81 zaopatrzył w żywność i wyposażenie okręt podwodny „Perla”, który utknął na mieliźnie w pobliżu Port Sudan.

Do Kenii przybył klucz fotograficzny, był to zalążek przyszłego 62. Sqn. (następnie 60. Sqn.), który przybył do Nairobi. 21 członków załóg 11. SAAF Squadron wysłano do Afryki Południowej po ich nowe Fairey „Battle”.

Włoskie operacje przeciwko Somali Francuskiemu trwały do 24 czerwca, kiedy podpisano włosko-francuskie zawieszenie broni.

Około południa w pobliżu Diredawy zjawiły się cztery „Blenheimy” z 39. Sqn. i dwa z 11. Sqn. Patrol nad lotniskiem wykonywał akurat CR.32 z 410. Sq., który pilotował Sergente Maggiore Giardinà. Włoch przekazał informację o przeciwniku kontroli naziemnej, a następnie zanurkował ku pierwszym trzem brytyjskim bombowcom. Giardinà zdołał uszkodzić całe trio, a następnie zbliżył się ku postrzelanej maszynie Plt Off Huntera. Włoch zajął korzystną do ataku pozycję, ale zacięły się jego karabiny, musiał przerwać podejście. Pojawiła się także para spóźnionych nieco CR.42, które poderwano w odpowiedzi na wezwanie Giardiny. Brytyjczycy pozbyli się bomb i stawili czoła myśliwcom. „Falco” próbowały dobić „Blenheima” Huntera, praktycznie zamieniły go we wrak, ale pilot zdołał jeszcze wylądować nim awaryjnie w British Somalilandzie.

Dziesięć „Wellesley’ów” atakowało Asmarę. Lekko uszkodzono jeden Ca.133. Poderwany na przechwycenie CR.32 zapalił się w czasie lądowania, wcześniej jego pilot zmagał się z przegrzewającym się silnikiem.

Włoski bombowiec Caproni Ca.133 zamaskowany na jednym z lotnisk Afryki Wschodniej, 1940-1941.

Pierwsza lądowa akcja Włochów miała miejsce na granicy z Kenią. Pokaźne włoskie siły lądowe, wsparte lotnictwem, uderzyły z zamiarem przepędzenia Brytyjczyków z pobliża nadgranicznego miasta El Wak (Somalia). W poprzednich dniach na ten rejon kilkukrotnie przeprowadzano wypady. Przy jednej z takich akcji żołnierze King’s African Rifles zaatakowali pobliskie studnie, przy okazji zdobyto także włoską flagę. 17 czerwca 1940 King’s African Rifles wykonali nocny atak. Żołnierzom wyraźnie nakazano, że nie mają zajmować żadnych celów terenowych, a jedynie zadać przeciwnikowi jak najwyższe straty. Włosi próbowali wykryć i zniszczyć te wyprawy, ale żołnierze KAR zawsze zdążyli zbiec do buszu.

Teraz sytuacja była dużo groźniejsza. Gdy włoskie wojska ruszyły do ataku, 237. Squadron zaatakował wrogie lotnisko. Jeden z „Audaxów”, pilotowany przez Flg Off Walmisley, musiał lądować awaryjnie, gdy jedna z kul przebiła jego chłodnicę nad El Wak. Samolot lądował akurat w momencie odwrotu brytyjskich wojsk. Próbowano odholować maszynę, ale załamało się jej podwozie i w ostateczności „Audaxa” podpalono.

Na północy trzy SM.79 zaatakowały Port Sudan, trzy SM.81 zbombardowały Aden, a kolejne trzy uderzyły na brytyjskie lotnisko w Zeila w Somali Brytyjskim. Jeden SM.81 z 29. Gruppo, który atakował Aden, został trafiony z ziemi i musiał lądować awaryjnie w rejonie Danakil (Dancalia). Rozbił się także SM.81 z 4. Gruppo, który atakował British Somaliland, maszyna spadła na ziemię, prawdopodobnie powodem była awaria silnika.

Do Kenii przysłano kolejne wzmocnienia pochodzące z SAAF. Major J.T. Durrant, dowódca 40. Sqn. SAAF, latającego na Hawker „Hartebeests”, użył do przerzucenia swoich ludzi czwórki dwupłatów, jego podopieczni mieli przejąć Ju 52 i 53 należące do 11. Sqn. SAAF. W międzyczasie 11. Sqn. przezbrajał się w Fairey „Battle”.

16 czerwca ogłoszono poważny alarm w Adenie, włoski okręt podwodny „Galileo Galilei” storpedował i zatopił norweski tankowiec „James Stove”. Ten sam okręt przechwycił także jugosłowiański frachtowiec „Drava”. Włosi zatrzymali statek strzelając ponad jego burtami i weszli na pokład. Po kontroli pokładu zezwolono Jugosłowianom na dalszy rejs. „Galilei” został dostrzeżony z pokładu patrolującego „Gladiatora”, który pilotował Flg Off Haywood z 94. Sqn. Pilot wezwał pomoc, którą okazały się pojedyncze „Vincent” i „Blenheim”. Brytyjskie samoloty zaatakowały wspólnie. Ich akcja okazała się prawdziwą katastrofą, bomby „Blenheima” nie trafiły, a „Vincent” o mały włos uniknął zniszczenia od wybuchu własnych bomb głębinowych. Przechwycić włoski okręt miały jednostki Royal Navy. Jednak niszczyciel HMS „Kandahar” i sloop HMS „Shoreham” przybyły zbyt późno i Włosi zdążyli uciec w zapadających ciemnościach.

Włoskiego okrętu podwodnego poszukiwano także następnego dnia, zajęły się tym „Blenheimy” z 203. Sqn. O 11.37 poszukiwanych Włochów odkrył azdykiem trawler zwalczania okrętów podwodnych „Moonstone”. Zrzucono bomby głębinowe, ale „Galilei” ponownie zgubił pościg. O 12.30 „Moonstone” ponownie odnalazł kontakt. Włosi wynurzyli się i podjęli walkę swoimi dwoma działami kal. 100 mm. Trawler nawrócił i otworzył ogień z przestarzałego działa sześciocalowego. Po skróceniu dystansu odezwały się także karabiny maszynowe Lewis z pokładu „Moonstone”. Włosi szukali ratunku pod wodą, jednak zanurzyli się blisko przeciwnika, który posyłał teraz wiele celnym pocisków w miejsce zniknięcia okrętu. Dwa pociski wystrzelone z sześciocalowego działa trafiły w kiosk „Galilei”. Na pokładzie zginął dowódca, osaczona załoga niebawem skapitulowała.

„Galilei” był jednym z czterech włoskich okrętów podwodnych, które operowały w tym rejonie. Zginął jego dowódca – capitano di corvetta Nardi, a inni oficerowie i członkowie załogi odnieśli rany. Załoga nie zdążyła zniszczyć kopi swoich rozkazów, dzięki temu Brytyjczykom udało się odnaleźć dwa z trzech innych okrętów przebywających na morzu.

Caproni Ca.133, okres międzywojenny, względnie wojna z Abisynią 1935-36. Kolejne wątki wojny powietrznej w Africa Orientale.

14 czerwca 1940 sześć „Blenheimów” wystartowało z Adenu z zadaniem zaatakowania włoskiego lądowiska K-14 w pobliżu Assabu. Bombowce, które należały do 8. Sqn., zdołały wyłączyć z działania włoską radiostację. Brytyjczyków przechwyciły później dwa CR.42 a 413. Squadriglia.

Dwa „Wellesley’e” z 14. Sqn. także zostały przechwycone przez myśliwce, próbowały wówczas zaatakować Massawę. Strącony został bombowiec pilotowany przez Plt Off Plunketta. Było to pierwsze zwycięstwo w II WŚ Tenente Mario Visintini. Tej samej niedzieli trzy SM.79, startujące z Diredawy, zaatakowały Berberę. Ponadto wiele lotów rozpoznawczych wykonywały Ca.133 i SM.81. Na południu „Hurricane’y” z 1. Sqn. SAAF przeniosły się na lotnisko Port Reitz, w pobliżu Mombasy.

15 czerwca sześć „Blenheimów” z 8. Sqn. dokonało nalotu na Diredawe. Uszkodzono jeden CR.32 i zniszczono skład bomb z gazem musztardowym. Ten sam cel atakowała także trójka „Blenheimów” z 39. Sqn.

Trzy Ca.133 z 9. Squadriglia atakowały Wajir, jako wynik akcji zgłoszono zniszczenie składu paliwa i trzech samolotów na ziemi. Jeden z włoskich bombowców ucierpiał od ognia z ziemi. Dwa SM.81 uderzyły na sudańskie lotnisko Erkowit, w wyniku ataku uszkodzono „Wellesley’a” z 47. Sqn.

Wieczorem tego dnia pięć „Wellesley’ów” z 223. Sqn. dokonało feralnego ataku na Gura i wyspę Difein. Pierwszy z bombowców eksplodował jeszcze przed startem, kiedy zapaliły się wadliwe flary. Pozostała czwórka wystartowała o 16.30. O 23.30 kolejna maszyna lądowała awaryjnie na wybrzeżu, 60 mil (95 km) na północ od Port Sudan. Następny bombowiec rozbił się lądując na własnym lotnisku. Swój sukces odnieśli także Włosi, czwartego „Wellesley’a” strąciła obrona przeciwlotnicza nad wyspą Difein.

15 czerwca doszło także do istotnych zmian w dyslokacji jednostek. Włosi zabrali większość swoich jednostek bazujących w Assabie, 18. i 52. Squadriglie z 27. Gruppo przeniesiono do Dessie, 118. Sq. przesunięto do Sardo, a 29. Gruppo do Mille; w Addis Abebie trzy CR.42 z 413. Sq. dołączyły do pięciu SM.79 z 7. Squadriglia, 44. Gruppo; trzy CR.42 z 414. Sq. przeleciały z Assabu do Gura.

W Adenie pięć „Blenheimów” I z 11. Sqn. dotarło do Sheik Othman. 11. Squadron posiadała także dwa „Blenheimy”, które ciągle poddawano badaniom. Ta sama jednostka straciła dwa „Blenheimy”, które przekonwertowano do roli myśliwca i przekazano do 30. Sqn. w Egipcie.

16 czerwca najwięcej w Afryce Wschodniej działo się na południu. C Flight z 12. Sqn. SAAF wysłał w powietrze cztery Ju 86. Pierwsza para, prowadzona przez mjr Martin, uzupełniła paliwo w Wajir i zaatakowała następnie Neghelli. Na lotnisku znajdowały się trzy CR.32 i 10 Ca.133. Bomby zrzucono na samoloty Caproni a myśliwce ostrzelano z broni maszynowej. Południowoafrykańczycy zgłosili uszkodzenie wielu Ca.133, jednak włoskie źródła wspominają jedynie o zniszczeniu bombowca z 65. Squadriglia.

W międzyczasie druga para, prowadzona przez kpt. De Toit, która uzupełniła paliwo w Lodwar, uderzyła na Wavello. Ponownie zaobserwowano stojące na otwartej przestrzeni liczne włoskie samoloty. Zbombardowano sześć Ca.133, z których trzy zgłoszono jako zniszczone. Włosi przyznają stratę jednego bombowca.

Para SM.81 wykonała nocny nalot na Erkowit w Sudanie. Później w ciągu dnia dwa SM.81 spróbowało zaatakować Summit, ale zostały przepędzone przez „Gladiatory” z 112. Sqn.

Major Preller, dowódca 11. Sqn. SAAF, przeżył ciekawą przygodę 17 czerwca. Wystartował na pokładzie Fairey „Battle” wraz z Air Corporals Pettersonem i Ackerhamem, ich zadaniem było rozpoznanie nad Mogadiszem. Po zrobieniu zdjęć nad celem kierowali się do Afmadu. Tam Afrykanerzy dojrzeli na ziemi Ca.133 z 8. Squadriglia. Preller zanurkował z zamiarem przeprowadzenia ataku, zdołał uszkodzić włoski samolot ogniem z broni maszynowej. Niestety dla Prellera i jego towarzyszy zabłąkana włoska kula trafiła w chłodnicę w ich „Battle”, doszło do wycieku glikolu, w konsekwencji zaciął się silnik. Preller musiał lądować awaryjnie. Załoga opuściła samolot, podpaliła go i ruszyła pieszo dysponując ledwie jedną butelką wody.

Niebawem rozpoczęto intensywne poszukiwania zaginionej trójki. Po tygodniu nie udało się znaleźć żadnego śladu zaginionych, uważano, że zginęli lub dostali się do niewoli. W końcu, 1 lipca, samolot z 237. Sqn. przeleciał nad szlakiem pomiędzy Garissa i Liboi, zaskoczony pilot dostrzegł Prellera jadącego na wielbłądzie.

Preller został podjęty z ziemi i opowiedział, że zostawił kolegów przy wodopoju, sam ruszył zaś poszukać pomocy. Cała trójka ostatecznie została uratowana, a Preller zasłużył na Distinguished Flying Cross.

Także Włosi byli aktywni 17 czerwca. Maszyny Regia Aeronautica wykonały 16 samolotolotów. Trzy SM.81 z 18. Squadriglia (Sardo) atakowały Aden. Jedna z maszyn została trafiona ogniem przeciwlotniczym i lądowała w Debra Sina (Erytrea). Także Berberę zbombardował jeden SM.81, Brytyjczycy uważali, że trafili ogniem z ziemi także ten samolot.

„Hurricane’y” SAAF gotowe do startu z lotniska w Kenii. Przepraszam za ciszę w eterze, choroba rozbiła mnie na milion kawałków. Całe szczęście już jest lepiej. Dzisiaj OdD przeciwników Regia Aeronautica w Afryce Wschodniej (na początku konfliktu).

Alianckie siły lotnicze w Afryce Wschodniej nie były ani tak imponujące, ani tak dobrze przygotowane (jak RA). W Sudanie, w bazie Erkowit, znajdowały się imponująco nazwane Advanced Striking Force RAFu. Składały się one z 254. Wing, który miał trzy dywizjony, wszystkie wyposażone w Vickers „Wellesley’e”. Były to jednosilnikowe bombowce i wszędzie poza Sudanem zostały już wycofane ze służby. No. 47. Squadron, dowodzony przez Wg Cdr J.G. Elton, bazował w Erkowit. W Port Sudan był 14. Sqn. (Sqn Ldr A.D. Selways), a w Summit 223. Sqn. (Sqn Ldr J.C. Larking).

Do 47. Sqn. dołączono Flight D z Sudan Defence Force, dowodzony przez Gp Capt Macdonalda. Jego uzbrojenie stanowiło siedem dwupłatów Vickers „Vincent”. 3 czerwca 1940 wzmocniło te siły dziewięć Gloster „Gladiatorów” z 112. Sqn. Bazowały one w Summit i były odpowiedzialne za obronę Port Sudan i innych baz w Sudanie. Od sierpnia 1940 r. Air Cdre L.H. Slatter przejął dowodzenie wszystkimi siłami lotniczymi w Sudanie, jako częścią 203. Group.

AVM G.R.M. Reid dowodził wojskiem i lotnictwem w protektoracie adeńskim. Reid odpowiadał nie tylko za radzenie sobie z tubylcami w Adenie, ale także za ochronę żeglugi na Morzu Czerwonym. W Khormaksar bazował 8. Sqn. (Sqn Ldr D.S. Radford), składający się z eskadry na „Vincentach” i eskadry na Bristol „Blenheimach”. W Sheik Othman bazował 94. Sqn. (Sqn Ldr W.T.F. Wightman), ale miał jedynie pojedynczą eskadrę „Gladiatorów”. W Khormaksar wraz z 8. Sqn. znajdował się 203. Sqn. (Wg Cdr J.R.S. Streatfield), który dysponował „Blenheimami” IV, które przekonwertowano do roli myśliwca dalekiego zasięgu. W czerwcu 1940 r. „Blenheimy” I z 39. Squadron były przemieszczane z Indii do Sheik Othman, kolejne bombowce tego typu, pochodzące z 11. Sqn., podróżowały z Singapuru (do tej samej bazy).

Na południe od A.O.I., w Kenii, na początku 1940 r. nie było żadnych jednostek RAF. W kwietniu 1. Squadron Southern Rhodesian Air Force przybył do Nairobi i stał się częścią 237. Sqn. Jego wyposażenie stanowiły głównie dwupłaty współpracy z armią Hawker „Hart”, „Hardy” i „Audax”.

Dodatkowego wsparcia udzielą South African Air Force. We wrześniu 1939 r. SAAF mogło wystawić 63 Hawker „Hartbeest” (trzy przekonwertowano do wersji Hawker „Hart”), 18 Junkersów Ju 86 (własność South African Airways, jednak dostosowano je do pełnienia misji bombowych i rozpoznawczych), sześć Hawker „Fury” I, cztery Hawker „Hurricane” I i jednego „Blenheima” I.

Od maja 1940 r. Wielka Brytania dostarczała do Południowej Afryki kolejne samoloty , w tym dwa samoloty rozpoznania morskiego Avro „Anson” i trochę transportowych Vickers „Valentia”. Później siły lotnicze zarekwirowały 10 Ju 52/3m należące do cywilnych linii lotniczych, używano je do przewozu materiałów wojskowych. SAAF był zdolny stworzyć także dywizjon na myśliwcach Hawker „Hurricane” i „Furie”. Eskadrami dowodzili kpt. S. Van Schalkwyk, por. B.J.L. Boyle i por. S. van Breda Theron, status gotowości operacyjnej osiągnęły w połowie 1940 r. Dywizjonem dowodził mjr N.G. Neblock-Stuart.

13 maja 1940 pilotów dwóch pierwszych eskadr przeniesiono do Egiptu, gdzie mieli przesiąść się na Gloster „Gladiatory”. Szkolenie przechodzili na Gloster „Gauntlets”. Po zakończeniu szkolenia mieli przelecieć na nowych myśliwcach na południe, do Nairobi. Sześć dni później, 19 maja, do Nairobi skierował się także 11. Bomber Squadron (mjr R. Preller) z 24 „Hartebeest” i Fairey „Battle”.

Doszło do większej ilości przetasowań; 12. Bomber Squadron zastąpił swoje „Ansony” Ju 86 i wraz z „Hurricane” z 1. Sqn. przeniósł się do Nairobi, które osiągnięto 25 maja. Ju 86 dowodził mjr C. Martin, myśliwcami zaś por. Theron. Po przybyciu do Nairobi 12. Sqn. wraz z 11. Sqn. stały się 1. Bomber Brigade (ppłk S.A. Melville). „Furie” 1. Sqn. rozmontowano 26 maja i przetransportowano do Kenii na pokładzie statku SS „Takliwa”, 1 czerwca przybyły one do miejsca przeznaczenia. Dwie eskadry 11. Sqn. przesunięto do Mombasy.

W drugim tygodniu czerwca w Kenii znajdowały się 64 samoloty SAAF, dywizjon rodezyjski i samoloty do pełnienia funkcji łącznikowych. Ju 86 z 12. Sqn. były rozrzucone, Flight A (kpt. Raubenheimer) stacjonował w Dar-Es-Salaam, Flight B (kpt. D. Meaker) w Mombasie i Flight C (kpt. D. Du Toit) w Nairobi.

Swoje lotnictwo w Somali Francuskim mieli także Francuzi. Posiadano tam 11 samolotów współpracy z armią Potez 25, cztery bombowce rozpoznawcze Potez 631, trzy myśliwce Morane 406 i dwa transportowe/łącznikowe dwupłaty Potez 29.

Najważniejsze samoloty użytkowane przez Regia Aeronautica w Afryce Wschodniej i ich przykładowe malowanie (jak zawsze piękne). Zostajemy w Africa Orientale, ale teraz będzie trochę o lotnictwie. Niedługo także trochę o Regia Marina w tej części świata. Tłumaczone fragmenty są z angielskiej książki i mogą zawierać błędy. Od razu rzuca się w oczy, że według tej pozycji niemal wszystkie włoskie jednostki miały etatową ilość maszyn, możliwe w klimacie wschodnioafrykańskim? Wątpię. OdB nie jest datowane, domyślam się, że chodzi o stan na 10 czerwca 1940. Książka podaje też ciekawe dane, które świetnie obrazują z czym zmagały się obie strony: A.O.I. była około 600% większa od samych Włoch, brytyjska kolonia w Sudanie miała większą powierzchnię niż Niemcy. Gigantyczne przestrzenie…

Regia Aeronautica w A.O.I. miała „rozsądną” wielkość. Większość maszyn stanowiły Caproni Ca.133. Były one doskonale skonstruowane do powierzonych im zadań. Były to monoplany napędzane trzema silnikami, mogły być użyte w misjach bombowych oraz do przewozu wojska i ładunków. Jednak były użyteczne jedynie, gdy przeciwnik nie miał własnych samolotów i obrony przeciwlotniczej, po prostu były zbyt wolne i zbyt słabo uzbrojone.

Innym samolotem w pospolitym użyciu była Savoia-Marchetti SM.81. Także był to trzy-silnikowy monoplan ze stałym podwoziem. Okazał się tak słaby (raczej zwyczajnie przestarzały), że używano go jedynie do akcji nocnych. Innym samolotem używanym w czerwcu 1940 r. był SM.79. Był to monoplan napędzany trzema silnikami i z chowanym podwoziem. Dwa z pięciu jego km miało kaliber 12,7 mm. Bez wątpienia był to najlepszy samolot spośród używanych przez obie strony w tym rejonie. Do samolotów posiadano niewiele części zamiennych.

Dwie eskadry myśliwskie latały na Fiatach CR.32. Był to dwupłat, który, jak odkryli Włosi, był zbyt wolny, by przechwycić ich bombowce. Trzy inne eskadry były wyposażone w Fiaty CR.42. Był to jeden z najskuteczniejszych samolotów Włochów w tym rejonie. Włoscy piloci odkryją, że był on bardziej manewrowy od „Hurricane’a” i szybszy od „Gladiatora”. Trzy eskadry latające na „Falco” – 412., 413., i 414., działały z różnym szczęściem. Najlepszą spośród nich była 412.

Inna eskadra myśliwska – 110. latała na Meridionali Ro.37bis, dwumiejscowym dwupłacie. Projektowano je do misji rozpoznawczych i współpracy z armią. Były praktycznie bezużyteczne, gdy przyszło im przechwytywać wrogie samoloty.

Największą siłą uderzeniową Włochów były trzy dywizjony bombowców. Myśliwce były rozrzucone po całej Afryce Wschodniej. Lotnictwem w A.O.I. dowodził gen. Pietro Pinna. Jego instrukcje na początek wojny mówiły o ataku na wszystkie alianckie porty i bazy morskie, które znajdowały się w zasięgu włoskich bombowców. Dostępność bomb była dużym problemem. Bomby 250-kg trzymano w rezerwie do ataków na statki wykryte w portach. Statki na morzu miano atakować bombami o wagomiarze 50 kg.

Włoskie lotnictwo było podzielone na trzy rozległe obszary. Comando Settore Aeronautico Nord (dowództwo sektora lotniczego północ) znajdowało się w Asmarze w Erytrei. 26. Gruppo miał 12 Ca.133 (11. i 13. Squadriglie). Eskadry bazowały w Gondarze i Bahar Dar. 27. Gruppo miał 18. i 52. Sq., także 12. Ca.133 w Assabie. 118. Squadriglia, także część 27. Gruppo, z sześcioma SM.81 również bazowała w Assabie. W Zula był 28. Gruppo z 10. i 19. Squadriglie, razem 12. SM.81. Tuzin SM.81 z 62. i 63. Squadriglie, 29. Gruppo, bazował w Assabie. Dziewięć CR.42 z 413. Squadriglia bazowało w Assabie. 412. Sq. miała cztery CR.42 w Massawie i pięć w Gura. Także w Gura znajdowała się 414. Sq. ze swoimi sześcioma „Falco”. W Agordat był Gruppo „Gasbarrini” z 12 Ca.133 (41. Sq. i Squadriglia Dello Stato Maggiore Del Settore Nord – eskadra sztabu głównego sektora północnego).

Na zachodzie A.O.I. działaniami lotnictwa kierowało Comando Settore Aeronautico Ovest ze sztabem w Addis Abebie. 4. i 44. Gruppi bazowały w Diredawa. 4. Gruppo składał się z 14. i 15. Squadriglie, razem 12 SM.81. 44. Gruppo składał się z 6. i 7. Sq. i posiadał 12 SM.79. 49. Gruppo bazował w Jimma, składał się z 61. i 64. Squadriglie, razem 12. Ca.133. Dwie eskadry myśliwców 110. i 410. skoncentrowano w Diredawa, pierwsza miała dziewięć Ro.37bis, a druga tyleż CR.32. W Addis Abebie bazowała 411. Sq. z dziewięcioma CR.32. W stolicy Etiopii znalazła się także Squadriglia Dello Stato Maggiore Del Settore Centrale z sześcioma Ca.133. 65. Squadriglia posiadała sześć Ca.133 i bazowała w Neghelli, a posiadająca trzy Ca.133 66. Sq. znajdowała się w Yavello.

Za okolice Mogadiszu odpowiadało Comando Settore Aeronautico Sud. 25. Gruppo z 8. i 9. Squadriglie, razem 12 Ca.133, podzielił swoje siły między lotniska Gobwen i Lugh Ferrandi. W samym Mogadiszu było siedem Ca.133 z Squadriglia Dello Stato Maggiore Del Settore Sud.

Regia Aeronautica posiadała także znaczną liczbę maszyn transportowych. Było to po dziewięć SM.73 i Ca.133. Ponadto posiadano Fokkera FVII i sześć Ca.148. Rezerwę stanowiło 35 Ca.133, sześć CR.42, pięć CR.32, cztery SM.79 i dwa Ro.37bis. Ponadto wiele maszyn znajdowało się w naprawach: 48 Ca.133, 16 SM.81, 11 CR.32 i po dwa SM.79, CR.42 i Ro.37bis.

Liczba posiadanych samolotów mogła robić wrażenie, ale dużym problemem było położenie i stan lotnisk. Większość lotnisk położona była przy granicach włoskich posiadłości i dlatego były narażone na ataki. Wiele lotnisk pomyślano dla obsługi Ca.133 i ich pasy startowe były zbyt krótkie dla SM79 i CR.42. Mapy były na wagę złota, niewiele maszyn miało radio, co utrudniało komunikację z ziemią i koordynację działań już w powietrzu.