Wojna Mussoliniego

Marynarze z pułku piechoty morskiej „San Marco” podczas ćwiczeń, 1940 r. Ostatni wpis o „San Marco”. Nowy wątek bliżej weekendu.

Batalion „N” (od Nuotatori – pływacy) pułku „San Marco” miał swój zalążek w grupie 50 guastatorów (saperów szturmowych) zgrupowanych przez flotę w czerwcu 1941 r. w celu przeprowadzenia misji sabotażowych; tzw. Reparto G (jednostka Guastatori) miała w składzie także personel wywodzący się z armii. Podczas planowanego ataku na Maltę saperzy szturmowi mieli skrycie dostać się na brzeg wyspy, a następnie dokonać sabotażu przed rozpoczęciem się właściwego desantu. Ci starannie wyselekcjonowani ludzie trenowali pod okiem grupy Gamma z Xa Flottiglia MAS, podobnie jak batalion „P” mieli osiągnąć brzeg na dmuchanych łodziach. Początkową grupę wzmocnili ochotnicy z „San Marco” i MVSN, osiągając liczebność 200 ludzi. 21 lipca 1942 sformowano z nich Battaglione „Mazzucchelli” (na cześć bohatera z Wielkiej Wojny), wkrótce zmieniono nazwę na batalion „N”.

Nocą 4/5 września 1942 grupa złożona z oficera i 14 żołnierzy została przewieziona na pokładach motorówek za Linię El Alamein z zadaniem dokonania sabotażu akweduktu i linii kolejowej, które obsługiwały żołnierzy alianckich na pierwszej linii. Na odprawie nie przedstawiono adekwatnych informacji wywiadowczych, dlatego grupa nie zdołała odnaleźć akweduktu, zdołała jednak zniszczyć fragment linii kolejowej. Włosi nie zdołali powrócić lądem do swoich linii, jak zakładał plan, i wszyscy dostali się do niewoli. Dowódca sabotażystów przy trzeciej próbie zdołał zbiec z niewoli.

W listopadzie 1942 r. druga kompania (z pięciu istniejących) batalionu została wysłana do Tunezji. Resztę batalionu wysłano najpierw do Bastii, gdy armia włoska zajmowała Korsykę, a pod koniec miesiąca została przerzucona z Livorno do południowej Francji. Batalion trafił najpierw do Hyères, a następnie wraz z batalionem „P” do Tulonu, aż w lutym 1943 r. powrócił do Włoch. Znajdująca się w Tunezji 2. kompania nie miała szans na przeprowadzenie akcji desantowej na tyłach wroga z powodu fatalnego stanu morza. W marcu 1943 r. wszystkie kompanie zostały podzielone na grupy składające się z oficera, podoficera i ośmiu żołnierzy, ich zadaniem miały być misje sabotażowe. W lipcu 1943 r. trzecią kompanię wysłano na Sycylię, gdzie dołączono ją do Dywizji Piechoty „Assietta”.

1 kwietnia 1943 stworzono kombinowany batalion „NP” (pływaków i spadochroniarzy), pod koniec maja liczył on 580 pływaków i 240 spadochroniarzy. Włochy były wówczas bezpośrednio zagrożone aliancką inwazją, nie wiedziano jednak, gdzie ona nastąpi, dlatego, podobnie jak inne wojska specjalnego przeznaczenia, siły batalionu podzielono pomiędzy Sycylię i Sardynię. Mających specjalistyczne wyszkolenie marynarzy planowano użyć w małych grupach, częściowo w cywilnych strojach; mieli oni przeczekać uderzenie aliantów, a następnie z użyciem wcześniej ukrytej broni i ładunków wybuchowych wykonać misje sabotażowe za liniami wroga.

Dziesięć drużyn z batalionu „NP” wysłano na Sardynię, gdzie pozostały nieaktywne do włoskiej kapitulacji we wrześniu 1943 r. Siedem kolejnych drużyn trafiło na Sycylię, podążając śladem wysłanej tam wcześniej 3. kompanii batalionu „N”. Drużyny sabotażowe nie miały ani czasu, ani możliwości na przygotowanie środków potrzebnych do realizacji zaplanowanych działań. W lipcu i sierpniu 1943 r. grupy były przewożone na alianckie tyły na pokładach łodzi motorowych, gdzie wykonały kilka akcji sabotażu. Na kilka tygodni przed kapitulacją Włoch pozostałości batalionu „NP” ewakuowano na kontynent.

Żołnierze pułku piechoty morskiej „San Marco” po zejściu na ląd w Bizercie, listopad 1942 r.

Pułk „San Marco” miał pod swoim dowództwem także jednostki specjalne stworzone do przeprowadzania misji sabotażowych, głównie podczas planowanego ataku na Maltę. W marcu 1941 r. pierwsza grupa ochotników z „San Marco” została wysłana do szkoły spadochronowej w Tarquinia; intencją stworzenia tej grupy było zajęcie z powietrza i umożliwienie jego pokonania Kanału Korynckiego w Grecji. Z początkowej grupy trzech oficerów i 50 żołnierzy stopniowo wyewoluowała pełnowartościowa jednostka przeznaczona do wykonywania sabotażu; pojedyncza kompania istniejąca w marcu 1941 r. została zasilona licznymi ochotnikami, aż stała się liczącym 340 ludzi batalionem z dowództwem i trzema kompaniami. Sformowany w marcu 1942 r. batalion „P” (od Paracadutisti – spadochroniarze) kontynuował intensywny trening na stromych klifach tyrreńskiego wybrzeża, podobnych do południowych brzegów Malty. Ludzie z batalionów „P” i „N” (o nich wkrótce) zostali wyszkoleni, by lądować na spadochronach w morzu ze specjalnymi dmuchanymi łodziami, na których mogliby osiągnąć południowo-wschodnie wybrzeże Malty, następnie dostać się do kluczowych instalacji na wyspie (portów, lotnisk etc.) i przeprowadzić ich sabotaż, zanim wylądowałaby na brzegach wyspy pierwsza fala głównych sił desantowych. Pierwszą falę desantu miał stanowić jeden z batalionów pułku „San Marco” i jednostki desantowe Czarnych Koszul, które miały uchwycić przyczółek i utrzymać go do czasu przybycia uzupełnień.

Po anulowaniu ataku na Maltę batalion „P” został użyty w roli zwykłej piechoty (dołączając do długiej listy świetnie wyszkolonych włoskich wojsk specjalnego przeznaczenia zmarnowanych w podobny sposób); w styczniu 1943 r. został wysłany z zadaniami garnizonowymi do bazy francuskiej marynarki w Tulonie, ale już w lutym został ponownie ściągnięty do Włoch, najpierw do Livorno, a później do Tarquini. Po alianckim lądowaniu w północno-zachodniej Afryce i ustaleniu przez wojska Osi przyczółka w Tunezji pilnie potrzebowano tam żołnierzy; wyspecjalizowana jednostka w rodzaju batalionu „P” przez wzgląd na małą liczebność i nieadekwatny trening słabo nadawała się do roli konwencjonalnej piechoty, ale nadal mogła wykonywać misje sabotażu za alianckimi liniami. W Tarquini i pobliskiej Civitavecchia rozpoczęto nowe kursy przygotowujące do akcji sabotażu i akcji na wzór komandosów, na potrzeby których batalion podzielono na grupy składające się z oficera i 13-15 żołnierzy. Marynarze otrzymali także wyszkolenie „łowców czołgów”. 1 kwietnia 1943 batalion „P” połączono z batalionem „N” i stworzono Gruppo Battaglioni „NP”.

Grupa guastatorów z pułku piechoty morskiej „San Marco” (nie potrafię rozstrzygnąć, czy marynarze przechodzili szkolenie saperów szturmowych, że noszą miano guastatori) prawdopodobnie przed planowaną operacją desantową za Linią Gazala.

W październiku 1940 r. pułk „San Marco” był gotowy do desantu na Korfu, na tę okoliczność wzmocniła go jednostka wielkości batalionu MILMART-u (Milizia Artiglieria Marittima – milicja obrony wybrzeża, część MVSN). Pomimo swojej nazwy, batalion Czarnych Koszul nie miał wówczas żadnych dział, jedynie podniósł liczebność pułku piechoty morskiej, który w międzyczasie wysłał jedną z kompanii do bazy Betasom w francuskim Bordeaux (siedziba atlantyckiego zgrupowania włoskiej broni podwodnej).

Akcja na Korfu została anulowano, do kwietnia 1941 r. nie było żadnych zadań dla „San Marco”. Po niemiecko-włoskiej inwazji na Jugosławię, batalion „Grado” wykonał desanty na wyspach i wybrzeżu Dalmacji. Po zajęciu Splitu, Szybeniku i Kotoru stacjonował tam do jesieni, w sierpniu 1941 r. brał udział w akacjach antypartyzanckich w Czarnogórze. W maju 1941 r. wysłano do Grecji batalion „Bafile”, który rozmieszczono pomiędzy Patras i Koryntem. Jesienią 1941 r. oba bataliony powróciły do środkowych Włoch, gdzie rozmieszczono je na tyrreńskim wybrzeżu Toskanii. Tam, wraz z jednostkami armii i (od stycznia 1942 r.) batalionami „Camicie Nere da Sbarco” (desantowymi jednostkami Czarnych Koszul), do wiosny 1942 r. przygotowywały się i ćwiczyły przed niedoszłym do skutku desantem na Malcie.

W ciągu 1941 r., gdy Rommel odbił Cyrenajkę i okrążył Tobruk, na froncie afrykańskim potrzeba było nowych wojsk. Zwłaszcza za użyteczne uważano siły mogące desantować się na wybrzeżu za alianckimi liniami. 10 listopada 1941 trzy kompanie pułku „San Marco” (dwie z „Bafile” i kompania km z „Grado”) stworzyły nowy III batalion pułku, który liczył wówczas 22 oficerów, 35 podoficerów i 479 żołnierzy. Uzbrojenie stanowiło 400 karabinów, 12 pm Beretta kal. 9 mm, trzy moździerze kal. 45 mm, 12 ckm kal. 8 mm i 16 dział ppanc. 47mm/32. W połowie listopada 1941 r. batalion przewieziono na pokładach statków do Libii, gdzie miał zajmować się nadzorowaniem wybrzeża. Jego przybycie zbiegło się z początkiem operacji „Crusader” (18.XI), kiedy brytyjska 8. Armia próbowała znieść okrążenie Tobruku. Batalion piechoty morskiej szybko rzucono do walki w roli zwykłej piechoty, dołączając go do Dywizji „Sabratha”. Brak moździerzy kal. 81 mm i niewielka ilość ckm, nie wspominając o braku stosownego wyszkolenia, kosztował batalion 47 poległych oraz wielu rannych, tak, że jego liczebność 27 grudnia spadła do 23 oficerów, 31 podoficerów i 446 żołnierzy.

W styczniu 1942 r. batalion brał udział w drugiej ofensywie Rommla w głąb Cyrenajki. 22 stycznia III batalion znajdował się w Agedabia, 25. osiągnął Antelat. Pełnił tam służbę garnizonową aż do 7 marca, gdy został przeniesiony do Bengazi, gdzie bronił wybrzeża i strzegł niezwykle ważnego portu. Powstał plan odesłania batalionu do Włoch, jedna z kompanii zdążyła już nawet odlecieć. Wówczas powstał plan wykonania desantu na tyłach linii Gazala bronionej przez brytyjską 8. Armię, na czas operacji batalion miał przejść pod dowództwo DAK. Akcja miała być przeprowadzona podczas nowej ofensywy Rommla w maju 1942 r. 11 maja III batalion przerzucono do Zatoki Bomba, ale akcję desantową odwołano. Batalion został oddany pod rozkazy włoskiego X KA i w czerwcu został wysłany do Tmimi, gdzie ponownie pełnił zadania obrony wybrzeża.

Sylwetki żołnierzy pułku piechoty morskiej „San Marco” stacjonujących w włoskiej placówce w Chinach. Włoska flota strzegła tam interesów handlowych swojego kraju, podobnie jak czyniły to inne ówczesne potęgi morskie.

Korpus Piechoty Królewskiej Marynarki (Corpo di Fanteria Real Marina) został stworzony po zjednoczeniu Włoch w 1861 r. Jego zadaniem była służba garnizonowa w portach i arsenałach floty, wydzielał także żołnierzy do służby na pokładach okrętów wojennych. Z powodu cięć budżetowych rozwiązano go w 1878 r. Pozostawiono jedynie „compagnie da sbarco” (kompanie desantowe). Wzięły one udział w działaniach w Afryce, na Krecie i podczas powstania bokserów w Chinach w 1900 r.

Chociaż oficjalny dekret wydano wstecznie dopiero w 1919 r., to pułk został odbudowany po włoskim przystąpieniu do I WŚ. Wraz z Raggruppamento Artiglieria (zgrupowanie art.), ten Reggimento Marina, liczący cztery bataliony, stworzyły brygadę floty. Brigata Marina została użyta do obrony laguny weneckiej, a gdy wojna zmierzała do końca, użyto jej do zajęcia półwyspu istryjskiego i niektórych wysp na wybrzeżu dalmatyńskim. Wówczas pułk został zredukowany do jednego Battaglione di Marina. Wdzięczne władze Wenecji, które doceniały rolę piechoty morskiej w obronie miasta, zaproponowały, by jednostka otrzymała nazwę na cześć jego patrona. Król przychylił się do prośby i batalion przyjął nazwę „San Marco” oraz zaczął nosić insygnia lwa św. Marka na swoich mundurach.

W okresie międzywojennym batalion był kilkukrotnie reorganizowany, choć oficjalnie składał się z kompanii artylerii i czterech kompanii piechoty; dla przykładu w 1922 r. liczył 348 żołnierzy i oficerów oraz miał cztery działa 65mm/17. Stacjonował na wschodnim wybrzeżu Zatoki Weneckiej w Poli (Pula w Chorwacji) na Półwyspie Istria, dawnej głównej bazie marynarki Austro-Węgierskiej. Elementy batalionu wydzielono także do Chin, gdzie wraz z okrętami floty stacjonowały w Tiencin (Tiensin), Pekinie i Szanghaju. (Oddział wydzielony nosił barwy „San Marco”, ale podobnie jak włoski batalion w Chinach został później zreorganizowany; po włoskiej kapitulacji w 1943 r. Włosi zostali rozbrojeni przez Japończyków.)

Batalion „San Marco” wziął udział w ostatniej fazie wojny z Etiopią w 1936 r., a w kwietniu 1939 r. w zajęciu Albanii. Do batalionu trafiali tylko wybrani żołnierze-marynarze, musieli sprostać wysokim wymogom fizycznym, także dlatego, że władze floty chciały, by podczas służby międzynarodowej w Chinach sprawiali dobre wrażenie na tle swoich brytyjskich, amerykańskich i japońskich odpowiedników.

Głównym zadaniem jednostki były nadal funkcje garnizonowe w Poli, dopiero w 1935 r. podjęto decyzję o intensywnym przeszkoleniu batalionu w operacjach desantowych, co niebawem stało się jego priorytetową funkcją. (Przeszkolenie obejmowało także wioślarstwo, a to przez całkowity brak wyspecjalizowanych środków desantowych). W tym samym czasie pojawiły się plany rozwinięcia jednostki do siły 1000 ludzi w wypadku mobilizacji, w czterech kompaniach strzeleckich i jednej karabinów maszynowych. Batalion zmobilizowano 15 sierpnia 1939, na krótko przed wybuchem wojny w Europie, a na początku 1940 r. rozbudowano „San Marco” do siły dwu batalionowego pułku. Bataliony nazwano „Bafile” i „Grado” (obie nazwy wywodziły się z I WŚ, pierwsza została nadana na cześć tenente di vascello Andrea Bafile, który poległ i otrzymał najwyższe włoskie odznaczenie – Medal Waleczności Wojskowej). W październiku 1940 r. pułk stał się częścią Forza Navale da Sbarco (Sił desantowych floty).

CDN.