Wojna Mussoliniego

Haubica kal. 75 mm z DP „Friuli” na Korsyce. Ostatni wpis o walkach włosko-niemieckich.

Pierwszymi misjami włoskiej floty po stronie aliantów był dowóz zaopatrzenia dla oblężonych włoskich garnizonów na Bałkanach i wyspach greckich. Na Kefalonii Niemcy zaczęli masakrę włoskich jeńców na bezpośredni rozkaz Hitlera. Nim został zastrzelony, generał Gandin wyrzucił swój Krzyż Żelazny w błoto. Zamordowano także jego zastępcę gen. Luigiego Gherzi. Wśród pomordowanych było także 20 włoskich marynarzy. Ogółem w masakrze garnizonu wyspy zgładzono ok. 5000 Włochów. Resztę Włochów ocaliła odmowa wykonania rozkazu przez część niemieckich żołnierzy. Większość żołnierzy 1. Dywizji Górskiej było Austriakami i na tym tle doszło do ich konfliktu z „prawdziwymi Niemcami”. Ciała pomordowanych spalono na gigantycznych stosach pogrzebowych. Greccy mieszkańcy wyspy twierdzili, że jeszcze przez kilka kolejnych lat czuli zapach spalonych ciał.

27 września 1943 skapitulowała w Splicie DP „Bergamo”, ponosząc najpierw ciężkie straty. 7. Dywizja Górska SS „Prinz Eugen”, złożona z jugosłowiańskich folksdojczów, mając zabezpieczone linie zaopatrzenia, wsparcie z powietrza, nie borykając się z dezercjami, a także mogąc liczyć na celne wsparcie wywiadowcze ze strony włoskich faszystów, potrzebowała dwóch tygodni i dużej daniny krwi, by zmusić Włochów do kapitulacji. W odwecie za ten opór zamordowano gen. Cigala-Fulgosi i wszystkich pozostałych włoskich oficerów.

Na Korfu mjr Luigi Ottino odmówił kapitulacji, on i jego 22 ludzi uciekło na statku zabrawszy z sobą 443 niemieckich jeńców (??? pierwsze słyszę, a coś o wydarzeniach na Korfu wcześniej czytałem, ale też w żadnym wypadku nie wykluczam).

Niemiecki statek „Donizetti” płynął mając na pokładzie 1576 włoskich jeńców. Nigdy nie dotarli do portu. Statek zatopiły brytyjskie niszczyciele. Wraz z nim na dno poszli wszyscy ludzie na pokładzie.

Na Krecie tylko niewielka część Włochów dołączyła do greckiego ruchu oporu, nazywając siebie Włoskich Ochotniczym Legionem „Kreta”. Większość włoskiego garnizonu złożyła broń przed Niemcami.

W końcu skapitulowała też Dywizja „Zara”. Niemcy odmówili przyznania statusu jeńców wojennych generałom Francesco Giangreco i Paolo Grimaldiemu i wysłali ich do obozów koncentracyjnych.

Do 3 października niemiecka 1. DG zdobyła pozycje Dywizji „Perugia” w Albanii i Kosowie. Zgodnie z rozkazami Niemcy stracili gen. Ernesto Chiminello i 58 innych oficerów. Tego samego dnia Francuzi i Włosi wyparli z Korsyki ostatnich niemieckich żołnierzy. W trwających 26 dni walkach o wyspę Włosi stracili ok. 3000 ludzi.

Piechurzy z Dywizji „Acqui” podczas walk na Kefaloniii.

Nocą 13 września 1943 pierwsza prawdziwa pomoc ze strony aliantów dotarła do Włochów walczących z Niemcami. Udzieli jej jednak Francuzi, a nie Anglicy czy Amerykanie. Marine Nationale dowiozła na Korsykę żołnierzy 4. Dywizji Marokańskiej. Przywitał ich gen. Giovanni Magli. Von Senger zarządził natychmiastową ewakuację wojsk niemieckich z wyspy.

Na kontynencie w rejonie Piombino żołnierze 215. DOW nadal obsadzali pozycje artylerii nadbrzeżnej, być może dlatego, że ich dowódca generał hrabia de Vecchi był zagorzałym faszystą, chociaż wrogim Mussoliniemu. Pomimo to, gdy pojawiły się pierwsze niemieckie konwoje ewakuacyjne z Korsyki, część włoskich baterii otworzyła ogień. Część faszystowskich oficerów ruszyła z rozkazem wstrzymania ognia, ale nie zawsze chciano ich słuchać. Włoska artyleria zatopiła dwie niemieckie korwety i kilka mniejszych jednostek oraz uszkodziły niszczyciel, zginęło 800 Niemców. Następnego dnia włoscy artylerzyści zostali rozbrojeni przez niemiecką piechotę.

Rankiem 14 września niemiecko-włoskie walki trwały w rejonie Neapolu, Fiume i w górach. Pułkownik Duca poddał Akademię Wojskową w Modenie. Na Bałkanach opór Włochów skupiał się głównie w Splicie, Dubrowniku, Rabac, Cattaro i Zara (Zadarze).

Po trwających 48 godzin walkach w Zadarze skapitulowała Dywizja „Marche”. Niemcy wzięli do niewoli gen. Amico i zastrzelili go.

Wieczorem 13 września Niemcy wylądowali na greckiej wyspie Kefalonia, którą obsadzały elementy DG „Acqui” (gen. Antonio Gandin), 19. Batalion CC.NN., 27. Legion CC.NN. i różne siły policyjne oraz artyleria nadbrzeżna. Za odwagę, którą wykazał się w Rosji, Gandin został przez Niemców odznaczony. Na wyspie wylądowało około 2000 niemieckich piechurów wspartych działami samobieżnymi i czołgami (1. DG i 104. Jäger-Division). Włosi stawili twardy opór. Włoska artyleria przeciwlotnicza zestrzeliła kilka niemieckich samolotów.

15 września na Korsyce gen. Magli skoordynował swoje działania z przybyłym francuskim generałem Henrim Martinem. Francuzi starali się pospiesznie dosłać nowe wojska na wyspę.

Niemcy odbili Bastię, ale ponownie byli silnie naciskani przez Włochów. 17 września ostatnie niemieckie wojska ewakuowane z Sardynii dotarły do Bastii i wzmocniły siły von Sengera. Tak wzmocniwszy swoje siły, von Senger nakazał kontratak na włoskie dywizje „Cremona” i „Friuli”. W międzyczasie Francuzi zajęli Ajaccio.

Do 20 września siły włosko-francuskie wyparły Niemców do St. Florient. Generał Martin miał rozkaz utrzymać wyspę przy Francji, dlatego rozpoczęło się powolne wycofywanie Włochów z pierwszej linii. Nadal dużego wsparcia Francuzom udzielała zwłaszcza włoska artyleria.

22 września skapitulował włoski garnizon w Cattaro. Trwał opór w Rabac. Na Kefalonii nadal twardo broniła się „Acqui”. Na Złoty Medal Waleczności Wojskowej zasłużył kapral artylerzysta Benedetto Maffeis. Alfredo Sandulli, porucznik karabinierów, został rozstrzelany przez Niemców, także jemu przyznano najwyższe odznaczenie. Tego dnia gen. Gandin poddał wyspę, gdyż jego ludziom skończyła się amunicja. Dotąd w walkach z Niemcami zginęło lub odniosło rany 1646 Włochów. Na kontynencie poddał się walczący dotąd garnizon karabinierów w Teramo.

23 września Włosi i Francuzi zdobyli Bonifacio i Porto Vecchio na Korsyce. Następnego dnia Niemcy wylądowali na Korfu, gdzie opór stawiły elementy Dywizji „Acqui” i „Brennero”. Walki trwały dwa dni. W końcu Włosi zgodzili się poddać, gdy obiecano im, że w zamian powrócą do Włoch. Gdy Włosi złożyli broń Niemcy zamordowali 204 włoskich oficerów.

Kolumna mułów podczas kampanii greckiej. Kontynuujemy wątek wydarzeń po kapitulacji Włoch z 8 września 1943 roku. Cytowane źródło bez zmian.

Kiedy niemiecki XXI Korpus Górski (100. Jäger-Division i 297. DP) wkroczył do Albanii, sformowane z lokalnych żołnierzy jednostki armii włoskiej nie stawiały oporu, głównie dzięki agitacji faszystów. Także albańscy politycy opowiedzieli się za Hitlerem, dzięki czemu pozwolono im zachować ich siły zbrojne.

Różni agitatorzy przekonywali stacjonujących tu żołnierzy włoskich do przyłączenia się do partyzantów. Wielu tak uczyniło, albańska partyzantka komunistyczna przyjęła do swoich szeregów licznych żołnierzy, karabinierów, czy pracowników cywilnych. W góry poszli liczni żołnierze dywizji „Puglie”, „Parma” i „Arezzo”. Największa skala ucieczki do partyzantów miała jednak miejsce w Dywizji „Firenze”. Niemcy schwytali generałów Enrico Lugli („Parma”), Luigi Clerico („Puglie”) i Arturo Torriano („Arezzo”).

Generał Carlo Vecchiarelli, entuzjasta faszyzmu, który dowodził korpusem podczas inwazji na Francję w 1940 roku, i który odpowiadał teraz za losy całej 11. Armii w Grecji, rozkazał swoim ludziom przekazać broń Niemcom. Posłusznie polecenie wykonały dywizji „Brennero”, „Forli”, „Cagliari”, „Casale” i „Modena”. Nie wykonały zaś tego rozkazu dywizje „Acqui”, „Siena”, „Cuneo”, „Regina” i „Pinerolo”. Ta ostatnia, którą dowodził gen. Adoles Infante, walczyła akurat z partyzantami ELAS, pomimo to Infante i dowódca pułku kawalerii „Aosta” (6. Reggimento „Lancieri di Aosta”) wystąpili z propozycją rozejmu. Dowodzący partyzantami gen. Stefanos Serafis był pozbawiony skrupułów, ale bardzo inteligentny. Zgodził się na rozejm.

Na Rodos adm. Campione nie musiał być posłuszny rozkazom Vecchiarellego, ponieważ był oficerem marynarki, ale był także faszystą. Gdy niemieckie samoloty dokonały nalotu na jedną z baz na wyspie, admirał nakazał kapitulację, ale nie wszyscy jego ludzie mieli ochotę złożyć broń lub bratać się z Niemcami, doszło do konfliktu faszystów z „antyfaszystami” (taki termin uznaję za zbyt duże uproszczenie, trzeba było Shermanów jadących na Rzym, by ktokolwiek w ogóle pomyślał o jakimś antyfaszyzmie. Być może słowo rojaliści byłoby bardziej adekwatne). Górę wzięli faszyści i aresztowali swoich adwersarzy, choć część zdołał znaleźć łodzie i uciec do Turcji.

Na Krecie żołnierze Dywizi „Siena” (gen. Angelo Carta) próbowali nawiązać kontakt z partyzantami, ale Kreteńczycy odrzucili propozycję rozejmu. Dywizja od dwóch lat pełniła lekką służbę okupacyjną, nie mając żadnej styczności z realnymi działaniami wojennymi. 9 września zjawili się brytyjscy agenci, próbujący skoordynować opór przeciwko Niemcom na wyspie. Rozważający swoje możliwości żołnierze „Sieny” zostali zaatakowani przez niemieckie samoloty.

Tymczasem na Bałkanach 12 września włoskie garnizony w Rabac i Cattaro (Kotorze) zostały silnie zaatakowane przez Niemców.