Motorówki wybuchowe Xa MAS
Pilot opuszcza motorówkę wybuchową typu MTM. Szkoła treningowa Xa MAS (RSI) w Sesto Calende, wiosna 1944 r. Podane niżej dane różnią się szczegółami od innych źródeł (także od tego co już kiedyś było podawane), dlatego przypominam, że obecne wpisy to tłumaczenia z książki P. Crociani i P.P. Battistelli, „Italian Navy & Air Force Elite Units & Special Forces 1940-45”.
Pierwsze motorówki testowane w listopadzie 1936 r. ważyły tonę i miały długość 4,7 m. Sądzono, że płynąca z pełną prędkością 32,4 w motorówka będzie w stanie zbliżyć się do wrogiej jednostki, uniknąć ostrzału dzięki swojej prędkości i manewrowości, aż w końcu skierować się centralnie ku wybranemu celowi. W ostatnie chwili pilot miał zablokować ster i opuścić pokład łodzi, która miała eksplodować w wyniku zderzenia, lub po zatonięciu motorówki wraz z ładunkami wybuchowymi na pewną głębokość (nieco bardziej precyzyjnie: Zderzenie wywoływało reakcję łańcuchową. Koncentrycznie ułożone wokół kadłuba ładunki wybuchowe, wyposażone w zapalniki uderzeniowe, rozrywały łódź i powodowały jej przełamanie. Obciążona dużą ilością materiałów wybuchowych część dziobowa łodzi opadała na odpowiednią głębokość, głębokość ta zależała od poziomu zanurzenia celu, wtedy zapalnik ciśnieniowy detonował ładunek. Głębokość nastawy zapalnika szacowano wcześniej. Powstawała w kadłubie dziura poniżej poziomu wody. Woda zalewała okręt posyłając go na dno) (przeżycie ataku wymagało wiele odwagi, zimnej krwi i szczęścia, ale włoskie motorówki nigdy nie były pomyślane jako broń samobójcza).
Produkcja pierwszej serii „barchini” – „małych łodzi”, nazwa ta przylgnęła do wszystkich wybuchowych motorówek – rozpoczęła się pod koniec 1938 r., pierwsze sześć egzemplarzy dostarczono wiosną 1939 r. Były to motorówki typu Motoscafo Turismo (MT) – motorówki turystyczna, nazwa dość ironiczna jak na ich przeznaczenie. Ich następcami zostały MT Modificato (MTM), które pierwszym testom poddano w listopadzie 1940 r., miały 6,1 m długości. Oba typy mogły przewozić 300-330 kg ładunki wybuchowe w części dziobowej, rozwijały prędkość 31 w. MTM miały zwalniane za pomocą dźwigni drewniane oparcie kabiny, dzięki czemu pilot opuszczał swój częściowo odsłonięty kokpit na rufie łodzi i skakał do wody. Do ratunku pilotowi służyło drewniane oparcie, które po rozłożeniu pełniło rolę tratwy ratunkowej i osłony przed falą uderzeniową po wybuchu. MT wyprodukowano jedynie w ilości 12 egzemplarzy, ale już MTM powstało około 40. Na początku 1941 r. powstała mniejsza MT Ridotto; wysokości ledwie 1.14 m, mogły być przewożone w cylindrycznych pojemnikach na pokładzie okrętów podwodnych bez zmiany wielkości ładunku wybuchowego, ale nigdy nie użyto ich w ten sposób.
Inną innowacją był MT Siluranti (MTS) – torpedowa łódź motorowa – motorówka wyposażona w jedną lub dwie małe torpedy, która miała większą manewrowość od zwykłej motorowej łodzi torpedowej (kutrów torpedowych MAS). Do służby trafiły na początku 1941 r., pierwsze egzemplarze osiągały prędkość 28 w, ich maksymalny zasięg wynosił 158 km (98 Mm), a ich uzbrojenie stanowiły dwie zmodyfikowane torpedy kal. 450 mm. Ulepszone MTS Modificato (MTSM) weszły do służby wiosną 1942 r.; ich prędkość maksymalna wynosiła 32-34 w, zasięg 320 km (200 Mm), choć ich uzbrojenie to już tylko jedna torpeda i dwie 50 kg bomby (zapewne głębinowe). W momencie włoskiej kapitulacji tylko trzy egzemplarze nowych „ulepszonych i poszerzonych” MTSM Allargato (MTSMA lub SMA) były dostępne; ich prędkość maksymalna wynosiła 29-30 w, zasięg 400 km (250 Mm), przenosiły jedną torpedę.
Same kutry torpedowe MAS były jedynie sporadycznie wykorzystywane przez Decimę w latach 1942-1945. Do czerwca 1940 r. zbudowano 50 kutrów typu 500, kolejne 25 w czterech wersjach powstało w kolejnym roku. MAS typu 500 miał 18,7 m długości i 4,7 szerokości, wyporność 22-29,4 t. Załoga to 9-13 ludzi, uzbrojenie stanowiły dwie torpedy 450 mm, 6-10 bomb głębinowych i wkm 13,2 mm, który w 1941 r. zastąpiło 20 mm działko Breda. Prędkość maksymalna wynosiła 44 w, zasięg pomiędzy 645-1.600 km (400-1.000 Mm).