Wojna Mussoliniego

Po przybyciu do Afryki skład Dywizji Spadochronowej „Folgore” był następujący:

-186. Reggimento Fanteria Paracadutisti (płk Tantillo) z batalionami nr. V (mjr Izzo), VI (mjr Taffiorelli) i VII (ppłk Marescotti Ruspoli);
-187. Reggimento Fanteria Paracadutisti (ppłk Camosso) z batalionami nr. II (mjr Zanninovich), IV (ppłk Bechi-Luserna), IX (mjr Rossi) i X (mjr Carugno);
-185. Reggimento Artiglieria Paracadutisti z dywizjonami (gruppi) nr. I, II i III (razem sześć baterii po cztery lufy w każdej);
– VIII Battaglione Guastatori (batalion saperów szturmowych).

Oba pułki piechoty spadochronowej miały w swoim składzie kompanię sześciu armat przeciwpancernych 47mm/32 oraz sześć moździerzy kal. 81 mm. Oprócz służb dywizja posiadała także kompanię budowlano-minerską oraz moździerzy kal. 81 mm. Po walkach w bitwie pod Alam Halfa batalion X rozwiązano, a jego żołnierzy włączono w skład IX batalionu. W późniejszym okresie rozwiązano także II dywizjon artylerii. Należy podkreślić, że na początku walk dysponowano 36 armatami 47mm/32 (24 w 185. p.art. i razem 12 w obu pułkach piechoty). Często podawane są dużo wyższe liczby, ale uwzględniają one sprzęt zdobyczny oraz przydzielony „Folgore” z innych związków taktycznych. Dywizja posiadała etatowo tylko 150 pojazdów, które mogły przewieźć zaledwie 5% jej stanu osobowego.

Każdy batalion piechoty liczył ok. 500 ludzi, ich uzbrojenie stanowiło 40 pistoletów, 360 karabinów Carcano wz. 1891 kal. 6.5 mm i 54 pistolety maszynowe. Używano gorszych (mniej materiału wybuchowego) niż w innych armiach granatów Breda M35, OTO 35 i SRCM 35. Standardową bronią automatyczną był ckm Breda 37. Dywizja posiadała także karabiny ppanc. Solothurn kal. 20 mm oraz polskie karabiny przeciwpancerne wzór 35, znane jako fucile controcarro 35(P). Plutony liczyły po ośmiu żołnierzy dowodzonych przez oficera. W lipcu 1942 r. dywizja liczyła 84 oficerów, 443 podoficerów i 5732 żołnierzy.

Pospieszny przerzut, brak orientacji o przyszłych zadaniach i powszechne odczucie, że będzie to akcja desantowa, spowodowały, że nie rozdzielono wśród żołnierzy wyposażenia potrzebnego do życia na pustyni. Sam transport dywizji do Afryki okazał się bardzo powolny, tak, że dywizja, która swój transfer zaczęła w połowie lipca ostatnie swoje oddziały otrzymała 6 sierpnia. Materiały i pojazdy załadowane w Brindisi na linię frontu dotarły tylko w części („porwały” je inne jednostki lub zostały stracone po drodze) i dopiero w połowie września, co dodatkowo niekorzystnie wpłynęło na trudną sytuację dywizji. Sprawę pojazdów spadochroniarze próbowali rozwiązać już na froncie, przywracając do użytku różne porzucone samochody i zdobywając je na przeciwniku. Powstał z tego miszmasz pojazdów różnych marek (oprócz włoskich były to: Austin, Chevrolet, Ford, Morris). W podobny sposób pozyskiwano motocykle.

„Folgore” trafiło na południe frontu pod El Alamein. Jego pozycje rozciągały się początkowo od płaskowyżu El Taqa (II batalion) do depresji Kattara (El Qattara) (IV batalion). Przetarciem z frontem afrykańskim były patrole na ziemi niczyjej. Skoczkowie szybko poczęli powracać z łupem: jeńcami, zdobyczną bronią i alkoholem. Wspomnienia spadochroniarzy pełne są sentymentu do takich zdobyczy jak: puszkowane piwo i wołowina oraz herbatniki. Linie obu stron oddzielone były szerokim na kilka kilometrów pasem ziemi niczyjej. Silnie zaminowanej (nazywanej „diabelskimi ogrodami”) i po zmroku będącej areną brutalnych starć patroli obu stron. Spadochroniarze szybko odnaleźli się w nowej rzeczywistości. Obszar leżący naprzeciwko pozycji „Folgore” był po zmroku bezsprzecznie w posiadaniu Włochów (ogółem żołnierza włoskiego oceniano jako bardzo wartościowego w działaniach nocnych). Za dnia wszystko wracało do normy, poruszanie się po ziemi niczyjej było praktycznie samobójstwem. Saperzy VIII spadochronowego batalion guastatorów korzystali także z min brytyjskich wyciągniętych z diabelskich ogrodów. Żołnierze dywizji stali się wysoko cenionymi ekspertami w wojnie patrolowej.

7 sierpnia pluton z „Folgore” współpracował z niemieckimi spadochroniarzami podczas akcji obliczonej na schwytanie jeńców w rejonie wzgórza 99 położonego w depresji Deir Alinda. Niemiecko-włoska grupa bojowa składała się z 30 żołnierzy. Zaatakowano wrogą pozycję obsadzaną przez Nowozelandczyków. Zaskoczenie było całkowite, wzięto jeńców wraz z ich uzbrojeniem. W drodze powrotnej patrol został odkryty i zaatakowany w otwartym terenie przez transportery Bren Carrier. W miejsce poległego niemieckiego oficera dowodzenie przejął starszy sierżant Mario Giaretto z 186. pułku z „Folgore”. Giaretto nakazał swoim ludziom przebić się do swoich ludzi a sam związał naciskających przeciwników ostrzeliwując się z pistoletu maszynowego Beretta. Później odnaleziono jego podziurawione kulami ciało, w okolicy odkryto także zwłoki kilku poległych przeciwników. Mario Giaretto został jednym z pierwszych włoskich spadochroniarzy odznaczonych Złotym Medalem Waleczności Wojskowej. Akcja niemiecko-włoskiego patrolu zakończyła się zdobyciem czterech Bren Carrierów i wzięciem trzech jeńców. Nowozelandczycy stracili ponadto dwóch oficerów i 12 żołnierzy zabitych. Po stronie Osi było ośmiu poległych i czterech ciężko rannych. W innej akcji dwaj włoscy spadochroniarze uratowali ciężko rannego porucznika z BSpad. „Ramcke”. Dowodzący nią generał Hermann-Bernhard Ramcke nagrodził obydwu dekorując ich Żelaznymi Krzyżami.

Spadochroniarze patrolowali nawet depresję Kattara, gdzie poszukiwano wrogich patroli oraz agentów lub Beduinów pracujących dla aliantów. Jest to jedno z najbardziej niegościnnych dla ludzi miejsc na świecie. Dla przykładu: jeden z patroli pokonał 80 km w półtora dnia przy temperaturze dochodzącej do 60° C w cieniu, a efektem misji było zidentyfikowanie obecności na linii frontu Brygady Wolnych Francuzów.

Rzeczywistość żołnierzy Osi na końcu bardzo rozciągniętych linii zaopatrzenia nie była wesoła. Cierpiano z powodu głodu, pragnienia (na dodatek dostarczana woda była słonawa) i chorób. W rejonie depresji Kattara zmorą były prawdziwe chmary much, które przyklejały się do wilgotnej skóry, pchały się do nosa, uszu, kieszeni czy rękawów.
—————————————————————-
Wesprzyj autora za pośrednictwem portalu Patronite: https://patronite.pl/WojnaMussoliniego

Zapraszam do zakupu książki mojego autorstwa: „Betasom. Włoska broń podwodna w bitwie o Atlantyk (1940-1945)” w nowej cenie 45 zł. Kontakt przez fan page lub e-mail: marek.sobski@interia.eu

Ponadto książka dostępna na Allegro i w księgarniach:

https://allegrolokalnie.pl/oferta/betasom-wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-atlantyk

https://odk.pl/betasom-wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-atlantyk-1940-1945-,42169.html

https://www.stara-szuflada.pl/BETASOM-Wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-Atlantyk-1940-1945-Wojna-Mussoliniego-vol-1-p5261

Pierwsza ukompletowana włoska dywizja spadochronowa – 185. Divisione Paracadutisti „Folgore”, miała przejść swój chrzest bojowy podczas ataku sił Osi na Maltę (Operacja „C3”). W międzyczasie zmieniła się jednak sytuacja strategiczna w basenie Morza Śródziemnego. Pod koniec czerwca 1942 r. upadł Tobruk. W twierdzy zdobyto wiele materiału wojennego, w tym bezcennego paliwa. Zdobycie portu pozwoliło otworzyć drogę zaopatrzenia prowadzącą z Grecji, z dala od niezłomnej Malty (i tutaj muszę posypać głowę popiołem: transporty i tak szły do Trypolisu, upadek Tobruku skrócił jedynie drogę zaopatrzenia o kiladziesiąt kilometrów, gdyż kolumny nie musiały już go omijać szlakiem przez El Adem, a mogły iść nadmorską Via Balbia). Atak na wyspę stracił na znaczeniu i na początku lipca został anulowany. Oczy Niemców i Włochów zwróciły się na bazę Royal Navy w Aleksandrii, Kanał Sueski i dalej ku terenom roponośnym Bliskiego Wschodu. Także dla włoskich spadochroniarzy oznaczało to nowe zadania.

Wojska niemiecko-włoskie parły w głąb Egiptu. Po zdobyciu Marsa Matruh stoczyły na początku lipca 1942 r. bitwę pod El Alamein z brytyjską 8. Armią, gdzie zostały powstrzymane. Wykrwawione wojska feldmarszałka Erwina Rommla musiały zostać wzmocnione przed podjęciem kolejnego wysiłku ofensywnego. „Lis Pustyni” zażądał jednostek mobilnych, ale jedną z ostatnich rezerw włoskiego Sztabu Generalnego było „Folgore” i to tę dywizję zdecydowano się wysłać do Egiptu.

Szkolenie włoskich spadochroniarzy odbywało się w założonej w 1939 r. szkole spadochroniarzy w miejscowości Tarquinia. Trening prowadzili włoscy oficerowie, ale zwłaszcza w 1942 r. ściśle współpracowano w tym zakresie z kadrą oficerską i jednostkami niemieckich wojsk spadochronowych. „Folgore” była jednostką całkowicie złożoną z ochotników. Selekcja była bardzo rygorystyczna, odpadało 58% kandydatów na spadochroniarzy, większość w ciągu pierwszych dni treningu. Podobnie było w przypadku oficerów i podoficerów, tutaj liczba chętnych, którzy nie dali rady, także wynosiła ponad 50%. Oczywiście spora część treningu dotyczyła przygotowania żołnierzy do wykonywania misji typowych dla wojsk powietrznodesantowych. Trening typowo spadochroniarski (skoki z wieży i samolotu) trwał trzy miesiące. Kolejny rok poświęcono na wojskowe przygotowanie żołnierzy i zgrywanie pododdziałów. Walczący na pustyni żołnierze na pewno docenili umiejętności walki wręcz, które im wpojono. Przynajmniej spora część ludzi miała okazję zapoznać się z technikami saperskimi – m.in. ataku na wrogie umocnienia z użyciem torped Bangalore i ładunków wybuchowych czy kładzenia pól minowych. Ćwiczono z użyciem ostrej amunicji i co nietypowe dla armii włoskiej nie limitowano jej zbyt mocno. Innym odróżniającym „Folgore” czynnikiem były dobre stosunki pomiędzy kadrą oficerską i żołnierzami, co w reszcie Regio Esercito nie było sprawą oczywistą. Na początku 1942 r. dowodzenie dywizją objął gen. Enrico Frattini.

Zakładano, że spadochroniarze będą mieli za zadanie opanować obiekty na tyłach wroga i utrzymać je do czasu nadejścia własnych wojsk. Dlatego ważna część szkolenia dotyczyła metod odparcia ataku wrogich sił pancernych za pomocą koktajli Mołotowa, miotaczy ognia, granatów, bomb Pazzaglia (do dwóch kilogramów ładunków wybuchowych detonowanych granatem ręcznym OTO Mod. 35) etc. Korzystano z doświadczeń zebranych z dotychczasowych walk w Afryce, nakazując osłanianie swoich pozycji rowami przeciwczołgowymi i polami minowymi. Pozycje włoskich dywizji miały sporą głębokość, dzięki wykopaniu licznych okopów, dołków strzeleckich, bunkrów etc. Wszystko to miało spowolnić lub unieruchomić wrogie czołgi i dać Włochom czas na przeprowadzenie kontrataku. Uczono współdziałania w obronie przeciw czołgom armat ppanc., moździerzy, broni automatycznej i wyspecjalizowanych łowców czołgów. Podkreślano, jak ważne jest rozproszenie wrogich pojazdów pancernych, które nie mogły się wówczas wzajemnie osłaniać, ich unieruchomienie i niszczenie. Kładziono nacisk na zadymienie pola walki granatami dymnymi i zdruzgotanie morale wrogich załóg użyciem butelek z benzyną i miotaczy ognia. Żołnierze zapoznawali się z wrażliwymi punktami pojazdów bojowych, a także doskonalili przemieszczanie się w ich martwych polach ostrzału. Dzięki temu „Folgore” stało się jednostką w wysokim stopniu wyspecjalizowaną w zwalczaniu wrogich czołgów. Spadochroniarze mieli o wiele więcej czasu na poznanie tych technik od swoich kolegów walczących w Afryce, którzy takie szkolenie przechodzili na froncie w przerwach od walki. Ważnym elementem włoskiej taktyki były gwałtowne kontrataki wsparte ostrzałem moździerzy. W walkach pod El Alamein starano się nie doprowadzać do walki na bagnety, wobec przewagi liczebnej przeciwnika mogłoby się to skończyć szybkim wykrwawieniem jednostki.

Dopiero od końca 1941 r. zaczęto otrzymywać lepszą broń – podczas treningu pojawiły się wówczas ciężki karabiny maszynowe Breda wz. 37 kal. 8 mm i pistolety maszynowe Beretta M1938 kal. 9 mm, które przydzielano niemal wyłącznie oficerom i podoficerom. Wyposażeniem dywizjonów artylerii była tylko i wyłącznie standardowa armata przeciwpancerna armii włoskiej – 47mm/32 (tzw. Elefantino – słoniątko), w warunkach pola bitwy roku 1942 broń już dalece niedoskonała. Jej zaletami była jej niewielka waga (mogła być zrzucana przy pomocy spadochronu) i poręczność – atuty nie dające się lekceważyć w przypadku wojsk spadochronowych. Jednak wrogi czołg mogła zatrzymać jedynie na bliskim dystansie. W przypadku cięższych wozów przeciwnika można było jedynie liczyć na jego unieruchomienie poprzez zerwanie gąsienicy, lub z zimną krwią czekać na moment, gdy czołg odwróci się słabiej opancerzoną częścią kadłuba. Doskonale wyszkoleni i zorganizowani artylerzyści-spadochroniarze wykazywali dość opanowania i cierpliwości, by wyczekać odpowiedni moment do otwarcia ognia.

Przed przerzutem do Afryki dla zmylenia przeciwnika dywizja przybrała na jakiś czas nazwę 185. DP „Cacciatori d’Africa”. Miało to pomóc w ukryciu przed wrogim wywiadem obecności na tym kontynencie wojsk spadochronowych. Nadal łudzono się bowiem, że uda się zebrać siły zdolne kontynuować ofensywę dalej na wschód. Wówczas „Folgore” i niemiecką brygadę „Ramcke” użyto by do opanowania mostów na Nilu lub desantowano w rejonie Kanału Sueskiego. Szybko takie bajkowe plany zastąpiła rzeczywistość i ta doskonała jednostka została rzucona do walki w roli zwykłej dywizji piechoty. Spadochrony i inny sprzęt desantowy pozostawiono pod strażą kompanii wartowniczej w hangarze na egipskim lotnisku w El Daba. El Daba stała się baza logistyczną „Folgore”, której pracą kierował kpt. Beltrami.

Nie posiadano dość samolotów transportowych żeby za jednym zamachem przewieźć całą dywizję z Włoch do Afryki. Dlatego część oddziałów wysłano koleją przez Bałkany do Aten (trasa wiodła przez Triest, Belgrad i Saloniki), gdzie w rejonie lotniska Tatoi czekały, aż zwolnią się samoloty transportowe. Taką drogą podróżował 186. p.spad. Pierwsze samoloty z jego komponentami odleciały z Grecji do Tobruku 23 lipca. Inne oddziały przewożono z włoskiego lotniska Galatina-Lecce do Derny lub Tobruku. Na raz lot wykonywało pięć-sześć samolotów transportowych SM.82 „Marsupiale” (torbacz) ze zgrupowania transportowego włoskiego lotnictwa – Servizi Aerei Speciali (S.A.S.). Samolotom transportowym nie towarzyszyła eskorta myśliwców, a dla uniknięcia przeciwnika leciano na niskim pułapie tuż nad morzem. 18 lipca, jako pierwszy do Afryki (do Fuka) przybył IV. Batalion Spadochronowy. Żołnierze zabrali z sobą broń osobistą, wyposażenie indywidualne oraz osobiste zapasy żywności i amunicji. Broń ciężką i pojazdy przewieziono z Brindisi morzem.

Większą część spadochroniarzy musiała po wylądowaniu w Cyrenajce być jeszcze dowieziona na front w Egipcie. Wyczerpująca podróż ciężarówkami trwała od czterech do sześciu dni. Transport odbywał się z maksymalną ostrożnością z uwagi na grasujące lotnictwo alianckie. O tym, że zagrożenie jest realne, przypominały wypalone wraki pojazdów i zestrzelonych samolotów oraz groby poległych.
—————————————————————-
Wesprzyj autora za pośrednictwem portalu Patronite: https://patronite.pl/WojnaMussoliniego

Zapraszam do zakupu książki mojego autorstwa: „Betasom. Włoska broń podwodna w bitwie o Atlantyk (1940-1945)” w nowej cenie 45 zł. Kontakt przez fan page lub e-mail: marek.sobski@interia.eu

Ponadto książka dostępna na Allegro i w księgarniach:

https://allegrolokalnie.pl/oferta/betasom-wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-atlantyk

https://odk.pl/betasom-wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-atlantyk-1940-1945-,42169.html

https://www.stara-szuflada.pl/BETASOM-Wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-Atlantyk-1940-1945-Wojna-Mussoliniego-vol-1-p5261