Wojna Mussoliniego

Włoscy Ascari w marszu przez Somalię, sierpień 1940 r.

4 lipca 1940 wojska włoskie wyruszyły z Abisynii do Sudanu. Atak wyprowadzono od północnego zachodu na pograniczną Kassalę (wł. Cassala), ważne centrum komunikacyjne.

Kawaleria poruszała się trzema falami z jednostkami rozpoznania przed sobą i ubezpieczeniem na skrzydłach. O 8.15 straż przednia dotarła do przełęczy Monte Mocram, tam dostała się pod ostrzał karabinów maszynowych. Jeźdźcy zeskoczyli z koni, wspomina Francesco Stella: „Natychmiast skryliśmy się i odpowiedzieliśmy ogniem. Lufy karabinów były tak gorące od słońca i strzałów, że parzyły nam ręce. Na dodatek musieliśmy oszczędzać amunicję, więc celowaliśmy długo i starannie. Rozpalone skały, na których leżeliśmy, tak nam parzyły piersi i ręce, że później skóra schodziła całymi płatami. Pewną osłodą była dla nas świadomość, że tam, na dole, nieprzyjaciel musi znosić jeszcze większy skwar niż my tu, na przeciwnych wzniesieniach”.

Włosi obawiali się, że opór Anglików ma na celu zyskać na czasie, tak by na miejsce przybyły ich posiłki. Postanowiono zdobyć Kassalę, niezależnie od strat. Zadanie to otrzymała Cavalleria Coloniale. Uformowano szyk z oficerami na przedzie. Nad przełęczą rozniósł się okrzyk „Savoia!”. Jazda włoska ruszyła galopem, z okolicznych gór spadł na nią grad pocisków. Francesco Stella relacjonował: „Jak opętani pędziliśmy nasze konie po zboczu w dół. Było tak stromo, że w tym szaleńczym galopie w każdej chwili można było stracić panowanie nad wierzchowcem. Tak oto przez zaskoczenie wdarliśmy się od skrzydła na przedpole angielskich pozycji. Atak kawalerii zbliżającej się w tempie blisko 30 kilometrów na godzinę jest nie do powstrzymania. Wprawdzie Anglicy strzelali ostro, ale wcale nie tak łatwo jest trafić konia w pełnym galopie. Strzelałem z rewolweru, gdy nagle mój koń się potknął i padł jak rażony piorunem. Wyleciałem z siodła wielkim łukiem i z całym impetem grzmotnąłem o ziemię, niemal tracąc przytomność. Pomyślałem sobie, co by ze mnie zostało, gdyby po moim ciele przegalopowała cała masa koni”.

500 metrów przed Kassalą atak załamał się w ogniu Anglików. W tym czasie od północy, pieszo i konno, atakował 2.Szwadron. Ich zdecydowany atak na fort przyniósł sukces i Włosi zajęli Kassala. O 11.00 powiewała tam już flaga Italii. Włosi stracili 117 (157?) zabitych, obrońcy zaś mieli 10 ofiar. Miasto zajęły siły gen. Tessitore. Najważniejszą zasługę zaś należy przypisać „Reggruppamento di Cavalleria per L’Africa Orientale Italiana” w składzie grupa „Cavalleria Coloniale” i grupa „Cavalleria di Neghelli”.

Włoska atyleria kolonialna pod Kassalą (wł. Cassala).

27 czerwca 1940 miała miejsce wymiana ognia pomiędzy brytyjskimi wozami pancernymi a włoską kawalerią. Ostrzelanym włoskim oddziałem był pluton z 2 Szwadronu. O świcie wyprawił się on z Erytrei na zwiad w kierunku Kassali w Sudanie. Podczas przemarszu przez jedną z oaz Włosi natrafili na brytyjskie pojazdy, które otworzyły zaskakujący ogień z karabinów maszynowych. Kawalerzyści ruszyli galopem, rozsypali się i odpowiedzieli ogniem. Do walki, po usłyszeniu wystrzałów, dołączył 3. Szwadron XV Grupy. W obliczu przewagi Włochów Brytyjczycy pospiesznie uciekli w kierunku Kassali, strzelając przy tym. Było to pierwsze starcie na tym froncie.

O wkroczeniu Włochów do Sudanu, wspomina podoficer Francesco Stella z Cavalleria Coloniale: „W południe zatrzymaliśmy się w miejscu, które wyglądało jak zdziczały ogród i w którym nasze konie przez godzinę, mogły odetchnąć. Po południu zrobiło się ciemniej, upał się wzmagał, było duszno i parno. Nagle wiatr zmienił kierunek. Spowiły nas kłęby miotanego ostrymi porywami kurzu i wirującego, siekącego piasku. Konie obróciliśmy tyłem do kierunku, z którego szła burza. Nad głowami przeleciały nam wyrwane z ziemi krzaki i kępy trawy. Burza przeszła równie szybko, jak się pojawiła. Jeszcze byliśmy spowici kurzem, który pokrył nasze mundury i konie grubą, żółtawą warstwą, gdy z nieba lunęło: teraz pokrywała nas skorupa gliny”.

„O zachodzie słońca nadal podążaliśmy do Kassali. Mimo pogodnej nocy było bardzo ciemno, bo czarne skaliste podłoże ‘połykało’ światło księżyca. Nasz oddział w dwóch długich rzędach niemal bezszelestnie przemknął się w dół krętą ścieżką. Nie zatrzeszczało żadne siodło, nie stuknęła żadna część sprzętu. Ta cisza potęgowała jeszcze niesamowite ciemności. Następnego ranka padało bez przerwy; cieszyliśmy się, mogąc uzupełnić zapasy wody. Potem w rześkim powietrzu jechaliśmy w dół szeroką doliną. Jej dno pokryte było drobnym żwirem kwarcowym i białym piaskiem. Odblaski oślepiały nas; gdy wiatr poruszał trawą, zdawało się, że cała dolina tańczy. Z nagich skał po obu stronach drogi buchał żar, który przyprawiał nas o zawroty i bóle głowy. Przejechaliśmy tak cztery mile i schroniliśmy się w gęstwinie kolczastych krzaków. Słychać było tupanie i parskanie koni, które uwiązane obok w cieniu drzew, dręczone były przez muchy. Nagle przygalopowało trzech jeźdźców i zameldowało, że zbliżają się oddziały angielskie. W chwilę potem pojawiły się nad nami samolot i zaczął zrzucać bomby: jedna, dwie, trzy – pudło; czwarta wpadła między nas. Dwóch jeźdźców spadło, ich konie – krwawa masa – tarzały się po ziemi. Jeszcze dwie bomby, a potem wstrząs, od którego mój koń obrócił się wokół własnej osi, a ja niemal nie wypadłem z siodła”.