Stan liczebny włoskiej armii w Afryce Północnej
Stanowisko włoskiej artylerii, Afryka Północna, wrzesień 1940 r. Mała zmiana, we wtorki i środy zagłębiam się w studium wojskowe o kampanii północnoafrykańskiej autorstwa Mario Montanari, na razie tom I – „Sidi el Barrani”, 700-stronowa biblia, absolutnie podstawowa książka dla poznania tych wydarzeń. Różne ogólne książki zostawię sobie na deser, jako uzupełnienie.
Rankiem 10 czerwca 1940 marszałek Badoglio telegrafował do marszałka Balbo, gubernatora Libii i naczelnego dowódcy sił zbrojnych w Afryce Północnej, uprzedzając, że o 18.00 zostanie ogłoszona decyzja o wypowiedzeniu wojny Anglii i Francji. Załączono także następujące instrukcje: Comando Superiore Forze Armate Africa Settentrionale (C.S.F.A.A.S.) zadysponuje, własnym rozkazem, że cały region zostanie uznany za obszar operacyjny, podzielony na strefy (wł. zona) – Cyrenajkę, Trypolitanię i Saharę libijską oraz strefę tyłową z prowincjami położonymi centralnie – Misruata (Misrata) i Bengazi.
W Libii znajdowało się 14 dywizji, dziewięć piechoty, trzy Czarnych Koszul i dwie libijskie. Ponadto straż graniczna i wojska saharyjskie. Zdawano sobie sprawę z zagrożenia, jakim była wroga broń pancerna, dlatego każda dywizja powinna mieć kompanię ppanc. (8 dział 47/32) i przydzielony batalion czołgów L (46 tankietek, nie miały ich dywizje libijskie). W rzeczywistości istniało siedem batalionów pancernych i posiadano 60% potrzebnych dział kal. 47 mm. Za zaopatrzenie tych ludzi odpowiadała Intendenza A.S. (Intendentura Afryka Północna), dysponująca siedmioma magazynami specjalnymi (medyczny i weterynaryjny, żywności i owsa, siana i słomy, odzieży i wyposażenia, artyleryjski, saperski oraz materiałów chemicznych), dwie sekcje piekarzy, park samochodowy, dwie kolumny samochodowe (tak w naszej nomenklaturze, wł. autogruppi di manovra), trze sekcje samochodowe, sekcję ambulansów, dwa biura pocztowe i terytorialny pułk ruchomy/mobilny (reggimento territoriale mobile). Sprzętu i zapasów było na 12 miesięcy, makaronu i ryżu na 3 miesiące, mięsa i konserw rybnych na 4 miesiące, siana na 6 miesięcy, inne rodzaje zaopatrzenia oscylowały na okres miesiąca do trzech.
Za najnowszymi badaniami (książka z 2011 r.) warto także podać liczebność wojsk włoskich, dzieło M. Montanari (mam reedycję z 2000 r.) podaje bowiem nieco inne dane (a to trzeba śledzić, Brytyjczycy brali takie ilości jeńców, jakich w Afryce Włosi nie mieli…):
OdB Armii włoskiej 10 czerwca 1940:
Comando Superiore delle Forze Armate nell’Africa Settentrionale (Mar. Italo Balbo):
Granica Zachodnia:
Dowództwo 5. Armii (Gen. Italo Gariboldi) – 1.389
XX. KA (Gen. Ferdinando Cona) – 56.435
X. KA (Gen. Alberto Barbieri) – 12.155
XXIII. KA (Gen. Annibale Bergonzoli) [dwie dywizje Czarnych Koszul] – 12.901
R.C.T. Libiche i libijscy żołnierze nie wchodzący w skład dywizji – 5.807
Żołnierze przewiezienie do Trypolitanii po 1 czerwca 1940 – 39.184
Razem Włochów – 122.901 [122.064 wg. mojej matematyki]
Razem Libijczyków – 5.807
Razem: 127.871 [dopiero moja matematyka + 5807 daje taką liczbę]
Granica Wschodnia:
Dowództwo 10. Armii (Gen. Mario Berti) – 186
XXI. KA (Gen. Lorenzo Dalmazzo) – 29.775
XXII. KA (Gen. Enrico Pitassi Mannella) – 13.601
1. Libijska DP – 5.856
2. Libijska DP – 5.800
Libijczycy nie wchodzący w skład dywizji 5.000
Żołnierze przywiezieni do Cyrenajki po 1 czerwca 1940 – 27.409
Razem Włochów: 70.971
Razem Libijczyków: 16.656
Razem: 87.627
Sahara Libijska: 6.032 (bez lotników)
Razem Włochów: 193.035
Razem Libijczyków: 28.495
Razem: 221.530 (wg. M. Montanari 236.000)