X Reggimento Arditi
Żołnierze X Reggimento Arditi podczas ćwiczeń we Włoszech. Pojazd to Camionetta AS 42 „Sahariana” widziana od tyłu.
X Reggimento Arditi (X pułk ardytów):
Armii włoskiej brakowało bezpośredniego doświadczenia w użyciu sił specjalnych, nawet Ardyci z Wielkiej Wojny byli bardziej jednostką szturmową, niż formacją którą można by zestawić z brytyjskimi komandosami, Long Range Desert Group lub Special Air Service. Dopiero przykład użycia tych jednostek w Afryce i w basenie Morza Śródziemnego skłonił Włochów do stworzenia własnych oddziałów tego typu. Proces studiów i przygotowania musiał jednak zabrać trochę czasu. Dopiero w kwietniu 1942 r. zdecydowano się sformować nowy batalion Ardytów, który otrzymał nazwę i kontynuował tradycje pierwszo-wojennej formacji, jednak było to jedyne podobieństwo. Podstawowym zadaniem nowej jednostki miały być ataki na istotne cele na tyłach aliantów – linie kolejowe, drogi, mosty, lotniska, składy paliwa i amunicji, głównie po to by przeciwnik musiał zaangażować wojska do ochrony tych obiektów.
Pierwszy batalion sformowano w maju 1942 r. z ochotników wywodzących się z całej armii. Selekcja nie opierała się tylko na czynnikach mentalnych i fizycznych, duży nacisk kładziono także na doświadczenie bojowe kandydata. Zwłaszcza mile widziani byli żołnierze, którzy otrzymali odznaczenia wojenne. Pierwszą grupę ochotników umieszczono w nadmorskiej wiosce Santa Severa, w pobliżu Rzymu. Lokalizację wybrano ze względu na jej bliskość do szkoły spadochronowej i saperów szturmowych, dodatkowo okolica była zalesiona, a okoliczne wzgórza słabo zamieszkane, co czyniło je doskonałym miejscem do treningu. Sformowano trzy kompanie: 101. Arditi Paracadutisti (spadochroniarzy), 102. Arditi Nuotatori (pływaków) i 103. Ardit Camionettisti (powiedzmy, że pojazdów terenowych). 20 lipca powstał drugi batalion, podobnie składał się z trzech kompanii, tych samych specjalności: 111., 112. i 113., później przenumerowana na 120. Z dniem 15 września 1942 oba bataliony stworzyły X Reggimento Arditi, znajdujący się w bezpośredniej dyspozycji Sztabu Głównego Armii.
1 marca 1943 powstał III Battaglione, tym razem składający się z czterech kompanii: 121. i 131. Arditi Paracadutisti oraz 122. i 123. Arditi Camionettisti. Zatem ostatecznie przeznaczono ardytom rolę spadochroniarzy i jednostki przeprowadzającej patrole samochodowe. Postanowiono iść tym tropem, w maju 1943 r. utworzono IV Battaglione, który miał skupić wszystkie kompanie spadochronowe z pozostałych trzech batalionów. W rzeczywistości składał się z przebudowanej 102. Compagnia oraz nowych 104. i 110.
W październiku 1942 r. X Reggimento liczył 87 oficerów, 150 podoficerów i 493 ardytów. Pułk posiadał także kompanię dowodzenia, grupę Karabinierów (ich zadaniem było zachowanie bezpieczeństwa wokół jednostki i jej istnienia w tajemnicy), a także pluton logistyczny. Jak wspomniano, I i II batalion posiadał po kompanii spadochronowej, które przeznaczono do misji sabotażowych za alianckimi liniami; po kompanii pływaków, którzy mieli uderzać w cele na i w pobliżu wybrzeża; oraz po lekkiej kompanii zmotoryzowanej, wzorowanych na brytyjskich LRDG/SAS, głównym ich zadaniem były dalekie rajdy na Pustyni Zachodniej. Bez względu na ich specjalizację, kompanie podzielono na małe patrole, każdy złożony z dwóch oficerów oraz 18 żołnierzy niższych stopni. (CDN.)