Messe przyparty do morza
Młodzi Faszyści z samochodem pancernym Laffly S15 TOE. Po francuskiej kapitulacji cztery takie pojazdy zostały zarekwirowane od francuskich wojsk kolonialnych przez armię włoską i dostarczone do Trypolisu. Tam zostały przebudowane, wieżyczka została otwarta, zainstalowano włoskie km Breda Mod. 38, które zastąpiły francuskie Reibel (Mitrailleuse de 7,5 Modele 31), a w tylnej części zamontowano km Breda-SAFAT kal. 12,7 mm. 10 maja 1941 pojazdy otrzymały włoskie tablice rejestracyjne RE 717B do 720B i trafiły do Gruppo Battaglioni „Giovani Fascisti” i przez Młodych Faszystów zostały wykorzystane w zwycięskiej bitwie pod Bir el Gobi. Kończymy wątek tunezyjski z książki J. L. Ready’ego. Wrócę jeszcze nie raz do tej pracy, zwłaszcza, że tytuł następnego rozdziału to „Bośnia”, no i zbliżamy się do mało znanego, także mi, tematu RSI. Od jutro jednak znowu trochę Afryki Wschodniej.
Obserwując swoich ludzi zajmujących ostatnią linię obrony Messe widział, że żołnierze są w łachmanach, a jego jednostki są cieniem samych siebie. Na wschodniej nadbrzeżnej flance umieścił XX KA gen. Orlando, który miał w swoim składzie niemiecką 90. DLekk., której przydzielono batalion z Dywizji „Giovani Fascisti” [nie podoba mi się OdB podawane przez Amerykanina, proponuję traktować z dużym dystansem]. Dalej w głąb lądu znajdowały się resztki DPanc. „Giovanni Fascisti” (wzmocnione niemiecką piechotą zmot.) Na prawym (zachodnim) skrzydle stała DZmot. „Trieste” (pięć włoskich batalionów i prowizoryczny batalion złożony z lekko uzbrojonego personelu naziemnego Luftwaffe). Dalej znalazł się XXI KA gen. Berardi z niemiecką 164. DP (trzy niemieckie i dwa włoskie bataliony piechoty), DP „La Spezia” (niemiecki i pięć włoskich batalionów) i DP „Pistoia” (batalion piechoty i batalion 5. pułku bersalierów). Do wszystkich tych jednostek przydzielano także ostatnich ocalałych ze starej armii spod El-Alamein.
19 kwietnia 1943 8. Armia Montgomery’ego uderzyła na 1. Armię Messe. Alianccy zwiadowcy dobrze wykonali swoją pracę, identyfikując dwa samotne bataliony z DP „Pistoia” jako słaby punkt obrony. Monty rzucił w to miejsce 1. i 7. DPanc., za którymi posuwały się 1., 4. i 51. DP. Dwa włoskie bataliony zostałyby starte na proch, gdyby nie kontratak batalionu z 5. pułku bersalierów i odrobiny niemieckiej piechoty. W międzyczasie w sektorze DZmot. „Trieste” atakowała nowozelandzka 2. DP. Na wszystkie inne jednostki także wywierano pewną presję. Niewiarygodne, ale Niemcy i Włosi trzymali linię frontu przez pięć dni, chociaż „Trieste” została całkowicie zniszczona. Opór był tak silny, że Alexander stwierdził, że lepiej będzie zaatakować niemiecką 5. APanc.
Alexander zdecydował, że należy wzmocnić cios wymierzony w niemiecką 5. APanc. i wypożyczył z armii Montomery’ego dwie dywizje. Monty przekazał swoją najlepszą piechotę: nowozelandzką 2. DP i hinduską 4. DP.
Obrona niemieckiej 5. APanc. składała się z niemieckich: Dywizji „Manteuffel”, elementów DPanc. „Hermann Göring”, 10. DPanc., 999. i 334. Dywizji Piechoty. Ponadto uzupełniały ją jednostki włoskie: DG „Superga”, 50. BSpec., 5. batalion Czarnych Koszul i bataliony „Bafile” i „Grado” z pułku piechoty morskiej „San Marco”. W desperacji von Arnim rzucił do walki także Legion Arabski, sformowany z Arabów z Afryki Północnej i Środkowego Wschodu oraz jednostkę francuskich faszystów (ciekawe).
Od początku tej nowej ofensywy wybuchły ciężkie walki. Przez przypadek Francuzi walczący po stronie aliantów stanęli naprzeciwko francuskich faszystów. Nie było litości. Po dwóch tygodniach walki, 9 maja 1943, von Vaerst zdał sobie sprawę, że to już koniec i poddał 5. Armię Pancerną.
Tego samego dnia Niemcy i Włosi dowodzeni przez Messe nadal walczyli z Montomerym. Brytyjska 167. BP straciła tylko tego dnia 63 zabitych, 221 rannych i 104 wziętych do niewoli. Jednak po kapitulacji Niemców prawa flanka 1. Armii włoskiej była całkowicie odsłonięta. Messe wiedział, że musi się wycofać, jednak skończyła mu się ziemia. Kazał strzelać swojej artylerii, by trzymać aliantów na dystans, a jego żołnierze przez cztery dni wycofywali się, aż dosłownie stanęli w morzu. 12 maja, na tym wybrzeżu, von Arnim poddał swój sztab, jego ostatni rozkaz skierowany do Messe sugerował, że Włoch powinien uczynić to samo. Po 24 godzinach generał Messe nakazał swoim żołnierzom rzucić broń.
Ostatniego miesiąca kampanii tunezyjskiej alianci wzięli do niewoli 86.000 Włochów i 164.000 Niemców.
