Podsumowanie wysiłków lotnictwa torpedowego
Rodos, lato 1941 roku. Admirał Inigo Campioni, od 15 lipca 1941 roku gubernator włoskich wysp na Morzu Egejskim, odznacza srebrnym Medalem Waleczności Wojskowej mechanika Serg. Magg. Nicolę Gaetę. 4 lipca Gaeta był członkiem załogi Ten. Carla Faggioniego. Tego dnia Cap. Buscaglia oraz Tenenti Faggioni, Cimicchi i Mazzillli zgłosili podwójne trafienie torpedami krążownika pomocniczego ok. 7000 t na wodach Famagusty (Cypr) (sukces bez potwierdzenia). Serg. Magg. Nicola Gaeta odmówił opuszczenia stanowiska bojowego pomimo odniesienia ciężkiej rany, w konsekwencji trzeba było amputować jego lewą nogę. Mimo kalectwa został w służbie czynnej. Po zawieszeniu broni z Aliantami wstąpił do lotnictwa RSI (ANR) i służył w torpedowym Gruppo „Buscaglia”. 6 kwietnia 1944 roku zginął w starciu z Thunderboltami z 57. FG.
Epizod z 14 czerwca 1942 roku, gdy włoskie lotnictwo torpedowe natarło na konwój płynący z Gibraltaru ku Malcie (operacja „Harpoon”).
Wyróżnić należy postawę pilota Ten. Maria Ingrelliniego, który uparcie parł do ataku na dwa lotniskowce, celując w „Eagle’a” zwolnił torpedę z mniej niż 400 m, ale prawdopodobnie jej awaria uchroniła brytyjski okręt od trafienia. SM.79 został rozstrzelany na drzazgi przez krzyżowy ogień dwóch lotniskowców i niszczyciela HMS „Icarus”. Dzień wcześniej cała załoga złożyła pisemną deklarację, iż zada wrogiej flocie dużą stratę, zapewniając, że nie powrócą jeśli nie trafią lotniskowca.
Nocą 15/16 lipca 1943 roku 10 SM.79 działających z lotnisk Sardynii i Apulii miało patrolować wybrzeża Sycylii i atakować napotkane jednostki. Tymczasem 15 lipca z Malty ku jej brzegom ruszył silny zespół brytyjskiej floty z pancernikami HMS Nelson i HMS Rodney, lotniskowcem HMS Indomitable, krążownikami HMS Aurora i HMS Penelope oraz ośmioma niszczycielami, których celem był atak na port w Katanii. O 0.15 płynąca na wschód formacja znalazła się ok. 50 Mm na wschodni południowy wschód od Przylądka Passero. Tam Brytyjczyków dostrzegł Cap. Carlo Capelli, którego SM.79 należał do 204. Sq./41° Gruppo A.S. Za swoimi plecami Włoch miał księżyc w pełni, co sprawiało, iż miał doskonałe warunki do przeprowadzenia ataku. Capelli przeszedł do ataku na jednostkę, którą uznał za duży transportowiec, choć drugi pilot, S. Ten. Ennio Caselli, upierał się, że atakowanym celem jest lotniskowiec. Radar Nelsona wykrył samolot na dystansie ośmiu mil, ale w pobliżu krążyło sześć dwupłatowych Fairey Albacore wyposażonych w radar A.S.V., które miały wykrywać okręty podwodne Osi. Pojedynczy samolot nikogo więc nie zdziwił i okrętowa artyleria przeciwlotnicza całkowicie uśpiła czujność. Savoia bez pośpiechu zajęła dogodną do zrzucenia torpedy pozycję. Na pokładzie lotniskowca nabrano wątpliwości dopiero, gdy od podchodzącej, jak się spodziewano do lądowania, maszyny coś odpadło. Natychmiast po odpaleniu torpedy Capelli dodał gazu i o włos minął nadbudówkę Indomitable’a. Pełniący służbę na pomoście dowodzenia oficer natychmiast nakazał zwrot, ale było już za późno. O 0.20 torpeda uderzyła w bakburtę lotniskowca na wysokości jednej z kotłowni, powodując jej zalanie i śmierć sześciu ludzi. O 0.23 Nelson otworzył ogień przeciwlotniczy, ale Włosi byli już daleko i nietknięci oddalali się od miejsca ataku. Uszkodzony lotniskowiec obrał kurs na Maltę płynąc z prędkością 11 w., towarzyszyły mu dwa niszczyciele. Kilka dni później został odesłany via Gibraltar do Wielkiej Brytanii. Do służby wrócił dopiero w styczniu 1945 roku.
Pomiędzy 1940 a 1944 rokiem włoskie lotnictwo torpedowe w ramach Regia Aeronautica i ANR uzyskało 40 potwierdzonych trafień torpedami (z czego dwie okazały się niewybuchami), wynikiem czego było zatopienie 21 jednostek pływających oraz uszkodzenie 17. Pośród zatopionych jednostek odnajdujemy dziewięć okrętów wojennych (w tym trzy jednostki pomocnicze) i 12 frachtowców. Uszkodzonych zostało 11 okrętów wojennych i sześć frachtowców. [Dla porównania niemieckie lotnictwo torpedowe zatopiło trzy okręty wojenne + cztery uszkodziło, więc Włosi z 20 są tutaj na plus, ale Niemcy zdołali zatopić aż 31 statków; po części dlatego, że mieli więcej akwenów bogatych w cele; pamiętajmy też, że Włosi położyli akcent na okręty wojenne]. Na liście włoskich sukcesów są m.in. uszkodzenia pancernika, lotniskowca i sześciu krążowników [Niemcy na plus spośród ciężkich jednostek mogą zapisać sobie jedynie uszkodzenie krążownika HMS „Arethusa”]. Poniesione przez Włochów straty to 110 maszyn Regia Aeronautica (straty bezpowrotne) + 35 ANR (w tym 12 ciężko uszkodzonych, wiec możemy uznać, że straty bezpowrotne to 123 SM.79 i SM.84).
Generalnie wpisuje się to w pewien ogólny schemat: doktryna Fleet in being była jedyną słuszną w włoskim położeniu strategicznym, ale opóźnienie wejścia do wojny (według włoskich założeń kraj miał być do niej gotowy najszybciej na przełomie lat 1942/1943) umożliwiłoby dokończenie przygotowania dwóch niezwykle skutecznych formacji – lotnictwa torpedowego i komandosów morskich z Xª Flottiglia MAS. Oznaczałoby to znaczne zwiększenie środków zaczepnych dostępnych Włochom oraz łatwiejszą realizację ich koncepcji ofensywnych – niszczenia wrogiej floty, gdy ta musiałaby się przemieszczać pomiędzy Gibraltarem oraz Aleksandrią (lotnictwo torpedowe mogło robić to za dnia, dołączając do okrętów podwodnych – których flota była w stałej rozbudowie, ale pamiętamy, że czekano na op o większej wyporności, bo sucha liczba dostępnych jednostek była duża, ale jakościowo było słabiej -, a także nawodnych sił lekkich floty: torpedowców oraz kutrów torpedowych MAS, które miały uderzać w nocy) oraz przeniesienie wojny do portów przeciwnika (komandosi morscy + lotnictwo torpedowe).
—————————————————————–
Wesprzyj autora za pośrednictwem portalu Patronite: https://patronite.pl/WojnaMussoliniego
Zapraszam do zakupu książki mojego autorstwa: „Betasom. Włoska broń podwodna w bitwie o Atlantyk (1940-1945)” w nowej cenie 45 zł. Kontakt przez fan page lub e-mail: marek.sobski@interia.eu
Ponadto książka dostępna na Allegro i w księgarniach:
https://allegrolokalnie.pl/oferta/betasom-wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-atlantyk
https://odk.pl/betasom-wloska-bron-podwodna-w-bitwie-o-atlantyk-1940-1945-,42169.html