Sport w faszystowskich Włoszech
Sport zawsze był obecny we włoskich kronikach filmowych. Odbywały się widowiskowe wyścigi samochodowe – Nuvolariego i Mille Miglia – dookoła kraju. Wielu czołowych faszystów było pilotami Ciano, Pavolini, Muti czy Balbo. Także synowie Duce, Vittorio i Bruno, pilotowali samolot. W 1939 roku sam Mussolini uzyskał licencję pilota. Popularne stało się narciarstwo, zachęcano do jego uprawiania, wiele potencjalnych frontów było terenami górzystymi – w tym Alpy (włoska doktryna wojenna długo zakładała jedynie wojnę obronną). „Giro di Italia”, wyścig kolarski, stał się sposobem na jednoczenie kraju. Giro był najważniejszym wydarzeniem sportowym Włoch i aż do czasów powojennych zdominowali go miejscowi rowerzyści. Nawet sekretarze partyjni startowali w kolarskich wyścigach.
18 lipca 1924 – Włoch Ottavio Bottecchia zwyciężył w Tour de France.
27 lipca 1924 – koniec olimpiady zainaugurowanej 22 dni wcześniej w Paryżu.
Medale (Olimpiada w Paryżu):
Złoto – Ugo Frigerio (chód 10 000 metrów, 47:49,0), drużynowo (kolarstwo – 4000 metrów na dochodzenie, 5:15,0), drużynowo (gimnastyka-wielobój, 839,058), Franco Martino (gimnastyka-ćwiczenia na kółkach, 21,553), Pierino Gabetti (podnoszenie ciężarów – pięciobój, waga piórkowa, suma 402,5), Carlo Garimberti (podnoszenie ciężarów – pięciobój, waga średnia, suma 492,5), Giuseppe Tonani (podnoszenie ciężarów – pięciobój, waga ciężka, suma 517,5).
Srebro – Romeo Bertini (maraton, 2:47:19,6), drużynowy (wioślarstwo – dwójka ze sternikiem, 8:39,1), drużynowo (wioślarstwo-ósemki), Tommaso Lequio (jeździectwo-skoki indywidualne – 8,75).
Brąz- drużynowo (Jeździectwo – WKKW), Giorgio Zampori (gimnastyka – ćwiczenia na poręczach indywidualnie, 21,45).
19 lipca 1925 – Drugie zwycięstwo w Tour de France Ottawio Bottechi z czasem 219 godzin i 10 minut.
26 lipca 1925 – Grand Prix w Monthlery we Francji zakończone śmiertelnym wypadkiem Włocha Alberto Ascari. Wypadek spowodował zbyt krótki wiraż wzdłuż barier. Był jednym z lepszych kierowców w Europie. Zaczynał przed wojną w zawodach amatorów. Wygrał min. Grand Prix Europy w 1925 roku.
Obsesją mężczyzn we Włoszech stała się piłka nożna. Arpinati, przez pewien czas podsekretarz stanu spraw wewnętrznych, był jej zagorzałym kibicem. W 1926 roku został prezesem Włoskiego Związku Piłki Nożnej i wzniósł olbrzymi stadion w swojej rodzinnej Bolonii (służy klubowi Bologna FC do dzisiaj, oczywiście przebudowywany).
21 lipca 1927 – Pierwsze mistrzostwa świata w kolarstwie szosowym odbyły się w Niemczech. Potwierdziła się przewaga Włochów i klasa Alfreda Bindy. Binda oderwał się od peletonu 30 km przed metą, ukończył wyścig z przewagą 7 min. 30 sek. nad Constante Girardengiem – kolejnym z Włochów.
Olimpiada 1928r., Amsterdam, 28 lipiec otwarcie – 12 sierpnia 1928 zamknięcie.
Złote – Vittorio Tamagnini (boks – waga kogucia), Carlo Orlandi (boks-waga lekka), Piero Toscani (boks-waga średnia), drużynowo (szermierka – floret), drużynowo (szermierka-szpada), drużynowo (wioślarstwo – czwórki ze sternikiem), drużynowo (kolarstwo – wyścig na 4000 metrów, 5:01,8).
Srebrne – drużynowo, mężczyźni (szermierka – szabla drużynowo), Romeo Neri (gimnastyka – ćwiczenia na drążku, 19,00), drużynowo – kobiety (gimnastyka – wielobój, 289,00), Pierino Gabetti (podnoszenie ciężarów – waga piórkowa, łącznie 282,5), Carlo Gamlimberti (podnoszenie ciężarów – waga średnia, łącznie332,5).
Brązowe – Carlo Cavagnoli (boks – waga musza), Giovanni Gozzi (zapasy w stylu klasycznym – waga kogucia), Giacomo Quaglia (zapasy w stylu klasycznym – waga piórkowa), Giulio Gandini (szermierka – floret indywidualnie), Bino Bini (szermierka – szabla indywidualnie), drużynowo (wioślarstwo – czwórki bez sternika), drużynowo (piłka nożna).
15 września 1929 – Achille Varzi na Alfa Romeo wygrał wyścig Grand Prix na torze Monza.
24 sierpnia 1930 – Trofeum „Turystyki” zdobył w Belfaście Włoch Tazio Novulari na Alfa-Romeo.
Stoczona w 1930 r. walka bokserka pomiędzy włoskim mistrzem wagi ciężkiej Primo Carnerą a Paulino Uzcudonem przyciągnęła rekordowe 110 tys. widzów.
6 września 1931 – Ostatnią wielką nagrodę sezonu w Monako zgarnia Włoch Luigi Fagioli na samochodzie Maserati. Najdroższymi kierowcami rajdowymi tego sezonu byli Włosi: Tazio Nuvolari (280 tys. lirów) i Giuseppe Campari (222 tys. lirów). Inny znany z Włochów zarobił tylko 32 tys. lirów.
17 kwietnia 1932 – Włoch Tazio Nuvolari wygrał Wielką Nagrodę Monako. Jechał na samochodzie Alfa-Romeo. Wcześniej wygrał także Wielką Nagrodę w Reims, przy przeciętnej prędkości 148,568 km/h.
Igrzyska Olimpijskie Los Angeles 1932:
Złote: Luigi Beccali (lekkoatletyka, bieg 1500 m, 3:51,2), Romeo Neri (gimnastyka – ogólny konkurs indywidualny, 140,625), Romeo Neri (gimnastyka-ćwiczenia na poręczach, 18,97), Savino Guglielmetti (gimnastyka – skoki przez konia, 18,03), Giovanni Gozzi (zapasy w stylu klasycznym – waga piórkowa), Gustavo Marzi (szermierka-floret), Giancarlo Comaggia Modici (szermierka-szpada), Attilio Pavesi (kolarstwo szosowe indywidualne na 100 km, 2:28:05,6), drużynowy (kolarstwo szosowe, 7:27:15,2), drużynowo (kolarstwo – 4000 m na dochodzenie, 4:53,0).
Srebrne: drużynowy (gimnastyka – konkurs ogólny, 541,850), Omero Bonoli (gimnastyka – ćwiczenia na koniu z łękami, 18,87), Gino Rossi (boks –waga półciężka), Luigi Rovati (boks-waga ciężka), Marcello Nizzola (zapasy w stylu klasycznym – waga kogucia), drużynowo (szermierka-floret), drużynowo (szermierka-szpada), Giulio Gaudini (szermierka-szabla), drużynowo (szermierka-szabla), Carlo Galimberti (Podnoszenie ciężarów – waga średnia, suma 340,0), drużynowo (wioślarstwo – czwórki ze sternikiem, 7:19,2), drużynowo (wioślarstwo-ósemki, 6:37,8), Guglielmo Segato (kolarstwo szosowe indywidualne na 100 km, 2:29:21,4).
Brązowe: drużynowo (sztafeta 4 x 100m), Ugo Frigerio (chód na 50 km, 4:59,06), Mario Lertora (gimnastyka –ćwiczenia na macie, 9,23), Giovanni Lattuada (gimnastyka – ćwiczenia na kółkach, 18,50), Ercole Gallegati (zapasy w stylu klasycznym – waga półśrednia), Mario Gruppioni (zapasy w stylu klasycznym – waga półciężka), Giulio Gaudini (szermierka-floret), Carlo Agostini (szermierka-szpada), Gastone Pierini (podnoszenie ciężarów – waga lekka, suma 302,5), drużynowo (wioślarstwo – czwórki bez sternika), Bruno Pellizzari (kolarstwo – sprint 1000 m).
29 czerwca 1933 – włoski bokser Primo Carnera zdobył w Nowym Jorku tytuł mistrza świata wagi ciężkiej, nokautując w szóstej rundzie Jacka Sharkeya. Włoch był potężnie zbudowany, miał 186 cm wzrostu i ważył ok. 135 kg.
10 września 1934 – Trzech kierowców ze światowej czołówki zginęło na zakręcie toru Monza. Giuseppe Campari zginął na miejscu. Nieprzytomny Mario Borzachini zmarł po godzinie. Kilka minut później zginął w płomieniach Czaykowski, przygnieciony własnym samochodem. Tragedię spowodował plama oleju.
22 października 1934 – Primo Carnera obronił tytuł mistrza świata wagi ciężkiej, pokonując Hiszpana Paolina Uzcuduna.
1 marca 1934 – Primo Carnera w Miami obronił swój tytuł mistrza świata wagi ciężkiej w walce przeciwko Tommy’emu Loghranowi.
10 czerwca 1934 – w obecności Benito Mussoliniego Włochy zdobywają Mistrzostwo Świata w piłce nożnej. W finale Włosi pokonali Czechosłowację 2-1. Medale zwycięzcom osobiście wręczył sam Duce. Italia gościła rozgrywki na swoich stadionach.
13 czerwca 1934 – Primo Carnera pokonany przez Maxa Baera. Baer miał zdecydowaną przewagę nad Włochem mierzącym 6 stóp i 6 cali. Walka trwała 11 rund. Włoch padał na deski 12 razy, zanim sędzia skończył zawody.
1-16 sierpnia 1936 – Igrzyska Olimpijskie w Berlinie:
Złote – Trebisonda Valla (bieg na 80 metrów przez płotki kobiet, 11,7), Ulderico Sergo (boks-waga kogucia), Giulio Gaudini (szermierka-floret indywidualnie), drużynowo (szermierka-floret), Franco Riccardi (szermierka-szpada indywidualnie), drużynowo (szermierka-szpada), drużynowo (żeglarstwo – 8 m, 55), drużynowo (piłka nożna).
Srebrne – Mario Lanzi (lekkoatletyka –bieg na 800 metrów, 1:53,3), drużynowy (sztafeta 4×100 metrów, 41,1), Gavino Matta (boks-waga musza), Saverio Ragno (szermierka-szpada indywidualnie), Gustavo Marzi (szermierka-szabla), drużynowo (szermierka-szabla), drużynowo (wioślarstwo – dwójki ze sternikiem, 8:49.7), drużynowo (wioślarstwo-ósemki, 6:26,0), drużyno (kolarsto-4000merów, 4:51,0).
Brązowe – Luigi Becali (bieg na 1500 metrów, 3:49,2), Giorgio Oberweger (rzut dyskiem, 49,23), Giorgio Bocchino (szermierka-floret indywidualnie), Giancarlo Cornaggia-Medici (szermierka-szpada indywidualnie), Silvano Abba (pięciobój nowoczesny).
1937 – Giro d’Italia wygrywa Gino Bartali. Mistrzem Włoch zostaje FC Bologna z rodzinnych stron Duce (Romania).
1938 – Giro d’Italia wygrywa Valetti. Ubiegłoroczny zwycięzca nie startuje, dostał polecenie skupienia się na Tour de France. Mistrzem Włoch Inter, drugi Juventus, trzeci Milan.
19 czerwca 1938 – Włochy obroniły puchar świata, który zdobyły w 1934 roku. Finałowy mecz rozegrano w Paryżu. Italia kolejno pokonała 2:1 Norwegię, 3:1 Francję, 2:1 Brazylię, i w wielkim finale Węgry 4:2. O sukcesie zadecydowała solidna obrona, wielcy stratedzy Meazza i Ferrari oraz strzelec Piola. Wyróżnili się także Biavati i Colaussi.
31 lipca 1938 – Gino Bartali wygrał Tour de France. Bertali został przymuszony do startu ze względu na prestiż polityczny tej imprezy. Jechał spokojnie aż do Pirenejów. Jego triumf w Briancon obserwowali liczni Włosi przybyli aby zobaczyć triumf swojego rodaka.
Rozgrywki piłkarskie nie zostały zawieszone w czasie wojny.
Bibliografia:
1. Zespół pod kierunkiem M. Michalika, ”Kronika XX Wieku”, wyd. 1991
2. Martin Clark, „Współczesne Włochy 1871-2006”, Warszawa 2009
3. Martin Kitchen, „Historia Europy 1919-1939”, Wrocław 2009
4. Claretta Petacci (pod red. Mauro Suttory), „Tajemnice Mussoliniego – Pamiętniki 1932-1938”, Warszawa 2010