Wojna Mussoliniego

Lotnictwo RSI, Aeronautica Nazionale Repubblicana(ANR):

Wielu pilotów jest niezadowolonych z kapitulacji. Piloci są elitą, wywodzą się głównie z wyższych sfer, często arystokratycznych rodzin lub bogatego mieszczaństwa. Ludzie zostający pilotami ze względu na swoje umiejętności i kwalifikacje, a nie urodzenie, również mieli poczucie nobilitacji. Lotnictwo miało największy odsetek przynależności młodych i starszych pilotów do partii faszystowskiej, wynosił on ok. 80%. Panowało silne poczucie jedności i koleżeństwa. Autorytetem cieszą się dowódcy i piloci z największą ilością zwycięstw. Dużą motywacją do wstąpienia do ANR jest też chęć powstrzymania alianckiej ofensywy powietrznej na włoskie miasta. Luigi Gorrini, który będzie walczył w I Gruppo Caccia tak motywował pobudki jakie nim kierowały: „przez trzy lata latałem z niemieckimi pilotami nad Kanałem La Manche, w Afryce Północnej, Grecji, Egipcie, Tunezji i w końcu nad moją ojczyzną. Wśród nich miałem wielu przyjaciół, zwłaszcza w JG-77…,(…) nie miałem najmniejszego zamiaru strzelać do moich niemieckich przyjaciół. Chciałem też bronić miasta w północnych Włoszech przed alianckimi nalotami, tak długo jak to tylko możliwe”. Istnieje nieformalne zawieszenie broni z pilotami wiernymi królowi o nie dopuszczaniu do bratobójczych starć. Jako, że Anglia i USA uznały tylko Włochy Badoglia obawiano się czy zestrzelonym lotnikom ANR będą przysługiwać prawa jeńców wojennych, dlatego latali oni jedynie po „swojej” stronie linii frontu. Zestrzeleni lotnicy mogli być bowiem przekazywani Włochom i sądzeni jako zdrajcy. Działania ofensywne prowadzą jedynie samoloty torpedowe, których załogi zgłosiły się na ochotnika.

Formowanie nowego lotnictwa rozpoczyna się 10 października 1943 po apelu płk Ernesto Botto(weterana wojny w Hiszpanii), który był też pomysłodawcą nazwy nowych sił powietrznych Aeronautica Repubblicana(człon Nazionale dodano w czerwcu 1944). Botto latał mimo, iż miał amputowaną nogę, dlatego nosił przydomek „Żelazna Noga”. Mianowanie go na Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Lotnictwa podniosło atrakcyjność ANR w oczach byłego personelu Regia Aeronautica. Szefem Ministerstwa Lotnictwa został płk Giuseppe Baylon. Z 12 000 oficerów i 167 000 podoficerów i szeregowców personelu naziemnego zaledwie 200 oficerów odpowiedziało na apel Badoglia. Jednostki wiernego Duce lotnictwa powstają w sposób niezorganizowany i spontaniczny. 8 pilotów z kpt. Visconti przyleciało z Sardynii do Giudoni na zaledwie trzech Macchi MC 205V. uratowali w ten sposób siebie i swoje myśliwce przed internowaniem przez Niemców. Pierwszą bazą zborną dla personelu lotnictwa myśliwskiego i rozpoznawczego staje się lotnisko Besso koło Mediolanu. Zbierają się tam piloci i personel naziemny pragnący służyć w lotnictwie nowego państwa. Lotnisko Venegono w Varese spełnia podobną rolę dla lotnictwa bombowo-torpedowego, dla lotnictwa morskiego jest to Sesto-Calende, a dla lotnictwa transportowego Bergamo. Razem na apel płk Botto odpowiada 7000 ludzi. Wśród nich takie sławy jak Visconti, Ugo Drago, Mario Bellagambi i Tito Falconi(lotnictwo myśliwskie), Mario Marini(w lutym 1942 uratowany z morza po zestrzeleniu przez U-331), Carlo Faggioni, Irnerio Bertuzzi i Ottone Sponza(lotnictwo bombowo-torpedowe). Początkowo ANR walczy jako autonomiczna flota powietrzna z własną organizacją i dowodzeniem. Z czasem przejmuje organizację i sposób walki od Niemców, jednak personel i dowodzenie pozostają włoskie. Stany eskadr podniesiono na wzór niemiecki do 15-20 samolotów(we włoskiej nomenklaturze eskadra to Squadriglia – szwadron), zaś dywizjony składały się z 3 eskadr i eskadry sztabowej. Łącznie dywizjon liczy 60-65 maszyn(w Regia Aeronautica było to 35 maszyn). Podobnie organizowano dywizjony bombowe, torpedowe i transportowe. Początkowo planowano sformować dywizjon myśliwski, torpedowo-bombowy, bombowy, rozpoznawczy, transportowy oraz lotnictwa morskiego. Pilotów włoskich służących w Luftwaffe miano kierować do ANR. Nie występują żadne kłopoty z brakiem personelu, kłopotem jest brak sprzętu i to pomimo, że Niemcy zdobyli ok. 1000 włoskich samolotów będących w doskonałym stanie technicznym oraz liczne magazyny. Problem rozwiązano pod koniec 1943 roku, Fiat produkuje dla ANR, przyspieszono też przekazywanie sprzętu przez Niemców. Działają też fabryki Macchi i SIAI Marchetti.

Skład ANR na dzień 1 stycznia 1944:

– Gruppo Caccia (Macchi C.205 „Veltro”)
– Squadriglia Complementare “Montefusco” (Macchi C.205, Fiat G.55)
– I Gruppo Aerosiluranti “Buscaglia” (SM S. 79)
– Reparto Aerocollegamento Sottosegretariato – jednostka łączności podlegająca bezpośrednio Ministerstwu Lotnictwa (Grupa myśliwska mjr Quatrocchiocchi)

ANR liczy wówczas 6397 pilotów, członków załóg i personelu naziemnego.

Liczne awarie samolotów na jakich latają Włosi, spowodowały śmierć 40 pilotów w samych tylko wypadkach. Występują kłopoty z dostawą zamówionego sprzętu np. do początku czerwca 1944 dostarczono 148 z 500 zamówionych Fiatów G.55. W marcu 1944 ANR ma 73 SM-79(głównie III wersji), w tym maszyny w magazynach i warsztatach. Samoloty te bazują na lotniskach Venegono, Merna di Gorizia i Perugia S. Egidio. Większość ich załóg stanowią piloci wyszkoleni przed wrześniem 1943. W drugiej połowie roku dochodzi do nieporozumień z Luftwaffe, dotyczą one powolnego dostarczania nowych maszyn – myśliwców zwłaszcza, istnieje także tendencja do wykorzystywania Włochów i oszczędzania niemieckich pilotów. Konflikt dotyczy też chęci włączenia ANR w skład 2 Luftwflotte, projekt zakładał utworzenie „Legione Aerea Italiana” w sierpniu 1944. Operacja „Fenix”, jak ją nazwano, zakładała wcielenie ANR do jednostek niemieckich bądź ich rozbrojenie. Padł nawet rozkaz gen. von Richtchofena by zająć włoskie bazy. Piloci I Gruppo Caccia oświadczyli, że podpalą samoloty, II Gruppo zagroziła Niemcom otwarciem ognia. 24 sierpnia 1944 na lotnisku w Villafrance pojawił się ppłk Steinhoff, chciał się spotkać z dowódcą włoskiego lotnictwa wojskowego płk Foschinim i dowódcami I i II Gruppo, przedstawiono tekst proklamacji o rozwiązaniu ANR, którą miano odczytać następnego dnia. Włosi zgodzili się odczytać proklamację, ale nie dawali gwarancji za zachowanie swoich ludzi. Nie było wielu ochotników do „Legione Italiana”: z I Gruppo Caccia nie zgłosił się nikt, z „Buscaglia” 7 żołnierzy z 854, więcej żołnierzy zgłosiło się z III Gruppo – grupa jest jednak rozproszona na kilku lotniskach i nie ma dowódcy, to wpływa na decyzję ludzi. Po interwencji Mussoliniego u Hitlera odwołano w końcu Richtchofena. Efektem zamieszania było wstrzymanie dostarczania niemieckich Bf 109 oraz paraliż ANR na dwa miesiące. Nowy dowódca 2 Luftwflotte von. Pohl prezentował już zupełnie inne stanowisko niż jego poprzednik. Do połowy lipca 1944 przez szeregi ANR przewinęło się 1400 pilotów, 3500 specjalistycznej obsługi naziemnej i 2000 oficerów i podoficerów. Pod rozkazami ANR pozostaje 35 000 żołnierzy obrony przeciwlotniczej, 45 000 służy pod dowództwem włosko-niemieckim w różnego rodzaju jednostkach p-lot, 40 000 służy jako obsługa naziemna baz i obrony p-lot w 2 Luftflotte. W połowie sierpnia 1944 dochodzi do zmian w dowództwie ANR, Mussolini odwołał płk Ernesto Botto, powołał zaś gen. lot. Arrigo Tessari. Niebawem i on zostaje zdymisjonowany. Niezadowolenie z częstych zmian wyraża gen. Richthofen: „Duce zmienia szefa ANR zbyt często, nie pytając nikogo o zdanie czy zgodę”. Protesty Niemców i włoskich pilotów o mało nie poskutkowały rozwiązaniem ANR. We wrześniu 1944 rozwiązano Zapasowy Dywizjon Myśliwski, Eskadrę Bombową „Ettore Muti”, Dowództwo Torpedowo-Bombowe i inne mniejsze jednostki. 8 lutego 1945 Mussolini zażądał od Niemców wysłania dodatkowego dywizjonu myśliwskiego. Gen Pohl i OKL odpowiedziało w liście, że mogą jedynie przyspieszyć wysyłanie nowoczesnego sprzętu oraz przyśpieszyć szkolenie jednostek włoskich. 10 lutego 1945 podczas szkolenia na Bf 109 zginął sierżant Dachena. W tym okresie z braku niemieckich instruktorów, szkolenie przejmują bardziej doświadczeni spośród Włochów.

Włosi latają początkowo na samolotach rodzimej produkcji: MC.205, G.55 i Re 2005. Później byli przezbrajani w niemieckie Me 109. Planowano także wyposażyć ich w Me 163 „Komet” oraz Me 262. Włosi otrzymali 70-90 maszyn Me 109, głównie typów G-10 i K-4.

Samoloty ANR nosiły na górnych i dolnych powierzchniach skrzydeł dwa pęki rózg liktorskich w kwadratowej obwódce. Czarne rózgi były malowane czarnym kolorem na białym tle. Nanoszono też włoską flagę państwową w żółtej ząbkowanej obwódce.

ANR posiada szkoły pilotów w Casablance, Cervere i Venezia Reale, kierownictwo szkolenia dla pilotów i kursy dla studentów(Raggruppamento Academia), eskadrę szkoleniową, centrum szkolenia i instruktażu pilotów i specjalistów myśliwskich, szkołę lotniczą specjalistyczną dla załóg bombowców i torpedowców, 5 batalionów rekrutów i 9 jednostek anty-dywersyjnych, mających zwalczać ewentualny desant spadochronowy aliantów. Jedynie szkoła w Venezia Reale jest w stanie zrealizować pełny plan szkoleniowy(wg. raportów na 8 sierpnia 1944), dlatego pilotów doszkalano na terenie Niemiec. 5 czerwca 1944 2 Luftflotte przekazała Włochom dwa dwumiejscowe treningowe Bf 109 G-12 z JG 4. Dzięki nim spada ilość wypadków, zwiększa się też tempo szkolenia pilotów i personelu naziemnego. Prowadzono loty w formacji „Schwarm” – 4 samoloty w parach po dwa. Ćwiczono też naukę akrobacji, ostrzeliwanie celów naziemnych oraz prowadzenie walki powietrznej. W marcu 1945 utworzono oficjalnie szkołę szybowcową ANR – „Scuola di Volo a Vela”. Wcześniej działała nieoficjalnie szkoląc pilotów.

W Ministerstwie Lotnictwa powołano inspektoraty lotnictwa: bombowego, myśliwskiego i transportowego oraz dowództwo jednostek spadochronowych i naziemnych lotnictwa. Istniały 3 strefy dowództwa(Zona Aerea Territoriale): 1 Milano(Mediolan), 2 Padova(Padwa), 3 Firenze(Florencja).

Piloci włoscy sprawdzili się w walce, pozwoliło to zluzować wiele maszyn Luftwaffe do zadań na innych frontach. Mjr dr Eduard Neumann wygłosił następującą opinię na temat ANR: „W przeciwieństwie do Ministerstwa Lotnictwa, którego istnienie uważam za niepotrzebne, sztab ANR wykonywał wszystkie powierzone zadania z pełnym poświęceniem i zaangażowaniem, bez względu na trudne warunki zaopatrzeniowe i spartańskie warunki pracy. Szef Sztabu ANR – ppłk Baylon wnosi swojego ducha walki do wszystkich jednostek lotniczych. Podpułkownik Baylon i kwatermistrz ppłk Bonanzo byli mi wcześniej znani we wspólnych walkach w Afryce i dobrze pamiętam ich zaangażowanie w działania bojowe. Nasze wcześniejsze dobre stosunki i teraz takie pozostały”. Co ciekawe sam Baylon często był określany jako antyfaszysta.

Gruppo Transporte Velivoli(GTV) – specjalna jednostka zajmująca się pozyskiwaniem maszyn z Niemiec i innych jednostek. Wiele z nich to łup Niemców jaki przypadł im w udziale po rozbrojeniu Włoch. 12 maja 1944 jednostkę rozformowano, do tego czasu pozyskała ponad 1300 samolotów. Większość z nich to maszyny starych typów lub w złym stanie technicznym. Jednak udaje się pozyskać z nich wiele części zamiennych.

Sqadriglia Complimentare Aerosiluranti – prowadzi treningi załóg dla eskadr torpedowo-bombowych. Szkolenie prowadzi też Scuola Aerosiluranti i Squadriglia Aerosiluranti (dowodzi nią kpt. Dante Magagnoli). Maszyny, zwłaszcza dla jednostki kpt. Magagnoli, dostarczają Niemcy ze składnicy zdobycznego sprzętu włoskiego w Desenzano, z Schongau k. Monachium – głównej bazy naprawczej samolotów produkcji włoskiej. Szkolenia odbywają się głównie w Venegono. Przy pomocy drewnianych torped treningowych ćwiczy się w Desenzano.

Eskadry torpedowo-bombowe:

Grupa kpt. Foggioniego – powstała w styczniu 1944. Dowódca ma zaledwie 28 lat, jednak zdążył zapracować na 5 medali. Początkowo stanowią ją trzy Savoi SM-79. Działa w okolicach Florencji. Niebawem przeniesiono ją do Wenecji, gdzie wzmocniono ją kolejnymi 12 Savoi SM-79. Samoloty dostosowano do najnowszych standardów, uzupełniono jednostkę nowymi maszynami lub starannie wyremontowanymi. Wtedy na jej bazie powstała Gruppo Autonomo Aerosiluranti „Buscaglia”.

Gruppo Autonomo Aerosiluranti „Buscaglia” – następnie w październiku 1944 przemianowana na Gruppo Aerosiluranti „Faggioni” – nazwana na cześć asa bombowo-torpedowego Carlo Emanuela Buscaglia(najlepszy pilot i dowódca 281 dywizjonu, a następnie 132 Grupy Bojowej), który rzekomo zginął w 1942 roku koło Gibraltaru. W październiku 1943 w okolicy Piacenzy rozbił się jej SM-79, dwaj piloci zginęli – były to pierwsze ofiary ANR. Ostateczny kształt i nazwę „Buscaglia” uzyskała na początku grudnia 1943. Jednostka składa się z trzech szwadronów. Zatopi 4 statki o łącznym tonażu 30 000 BRT i uszkodzi dwa w okolicy Gibraltaru. W marcu 1944 jednostka ma 61 maszyn, w tym 36 sprawnych bojowo – 15 z nich zbudowano po kapitulacji Włoch(w tym okresie jedynie 13 S-79 i dwa Reggiane Re.2005 przystosowane do rzucania torped?). Działania operacyjne rozpoczęła 13 marca 1944. Poważnym utrudnieniem jest brak torped, 6 marca 1944 Włosi mają ich zaledwie 15. W kwietniu 1944 zginął dowodzący jednostką kpt. Faggioni. Jego obowiązki przejął kpt. Marino Marini – weteran działań w Afryce Wschodniej i Afryce Północnej. Jednostka działa wówczas z lotnisk w Lonate Pozzolo i Perugii. W maju 1944 wycofano ją w celu wypoczynku i uzupełnienia składu nowymi SM-79. Brakuje silników a tryb ich dostarczania jest powolny, do tego stopnia, że czasem łatwiej jest wymienić cały samolot, niż sam silnik. Części zapasowe dostarcza się z Gallarate i Vergiate. W październiku 1944 doszło do zmiany nazwy – okazało się, że Buscaglia zginął dopiero teraz, współtworząc lotnictwo wierne królowi i Badoglio! 24 grudnia 1944 Grupa ma 10 SM-79, w tym 9 sprawnych. Wobec strat poniesionych pod koniec roku mjr Marini wystosował zapytanie o możliwość przezbrojenia jednostki w FW 190 przystosowane do przenoszenia torped. Zaoferowano nowe Fiaty G.55 S (od Silurante – torpeda). 13 stycznia 1945 dowódca jadący do fabryki Fiata w Turynie wpadł w ręce partyzantów, w niewoli spędził dwa następne miesiące. Nie otrzymano nowych maszyn. Bazę i lotnisko atakują kilka razy partyzanci. 14 marca 1945 trzech pilotów zginęło w zasadzce koło Gallarate.

Eskadra bombowa „Ettore Muti” – szybko rozwiązana ze względu na obronny charakter ANR. Obawiano się też reakcji cywilów na bombardowanie przez Włochów miast południa Włoch. Brakuje kadry oraz występują problemy z paliwem. Formowanie jednostki rozpoczęło się 15 czerwca 1944. Uzbrojenie stanowiły maszyny Cant Z.1007, są także dwa Fiaty Br. 20 „Cigogna” oraz jeden SIAI S.84. Planowano uzbroić jednostkę w Ju-88, jednak dostawy od Niemców nie docierały.

Gruppo Caccia(grupy myśliwskie) – złożone ze Squadrigli (dywizjonów)liczących 15-20 maszyn.

I Gruppo Caccia, „Asso di Bastoni” (od września/października 1944) – powstaje na lotniskach wokół Rzymu, tworzą ją gen. Tessari, płk Toni, płk Castellani. Od początku w jednostce służy kpt. Visconti, następnie awansowany na majora i dowódcę jednostki. Do 15 października 1943 zakończyło się pierwsze zbieranie pilotów, samolotów i personelu naziemnego. 15 listopada 1943 powstała w końcu I Gruppo Caccia, dowodził nią mjr Borgogno. Dywizjon stacjonuje wówczas na lotnisku Lonate Pozzolo w okolicy Varese, liczy 20 Macchi C.205. W grudniu 1943 składa się już z trzech eskadr rozlokowanych na lotnisku Lugnasco, obok Cuneo. Na krótko przed pierwszymi walkami dywizjonu(styczeń 1944) niemiecka JG-77 przekazała myśliwce Macchi C.205 V. 28 maja 1944 dezerteruje i ucieka na Korsykę na swoim MC.205 ppor. Albert Graziani, powoduje to spadek morale całej eskadry. W maju 1944 jednostka w ramach uzupełnień dostaje 27 Fiatów G.55 „Centauro”. 29 maja 1944 wszystkie samoloty tego typu zgromadzono na lotnisku Regio Emilia. W skład Grupy włączono eskadrę „Montefusco”.

Po tych zmianach I Gruppo Caccia mjr. Viscontiego składała się z:

-eskadra „Asso di Bastoni” (por. Giuseppe Reborto) (Macchi MC.205, Fiat G.55)
-eskadra „Vespa Arrabbiata” (kpt. Amadeo Guidi)(Macchi MC.205)(niebawem rozwiązana a jej skład rozdzielony do dwóch pozostałych eskadr, w jej miejsce włączono eskadrę „Bonet” – a kapitan Arrabito???!!! zastąpił Viscontiego)
-eskadra „Arciere” (kpt. Pio Tomaselli) (Macchi MC.205, Fiat G.55)

W sierpniu 1944 Grupa zostaje przeniesiona na lotnisko Ponte San Pietro, gdzie zasiliło ją 21 pilotów i 82 członków personelu naziemnego, którzy wrócili ze szkolenia. W listopadzie 1944 pilotów wysłano na szkolenie do Niemiec(Holzkirschen), celem przezbrojenia Grupy na myśliwce Bf 109 G.

W październiku 1944 I Gruppo Caccia otrzymała oficjalnie nazwę „Asso di Bastion” i składała się teraz z:

-1 eskadry „Antonio Brighi”.
-2 eskadry „M. Marinone”.
-3 eskadry „G. Bonet”.

Mjr Viscont dostał w tym czasie propozycję od delegata odrodzonej Regia Aeronautica na południu, jeśli I Gruppo postanowi zdezerterować, czekają na nią już dwa lotniska za linią frontu. Visconti zdecydowanie odmawia, motywuje to ewentualnym przeciwdziałaniem Niemców i represjami jakie spadłyby na innych pilotów ANR. 25 października 1944 jednostka ma 25 samolotów, w tym 15 zdolnych do walki. Pod koniec 1944 roku część pilotów przechodzi w Niemczech szkolenie na szybowcach, ma to ich przygotować do latania na odrzutowych Me 163 Komet.

Stan I Gruppo Caccia na 24 grudnia 1944:

Bf 109 G-6: 8 maszyn, 3 sprawne
Bf 109 G-10: 6 maszyn, 3 sprawne
Bf 109 G-12: 2 maszyny, jedna sprawna
Bf 109 G-14: 2 maszyny, jedna sprawna

14 lutego 1945 rozpoczyna się przebazowanie I Gruppo z powrotem do Włoch. Odlot spowalnia zła pogoda. Operacja kończy się 23 i 24 lutego 1945. Na stanie jest 51 samolotów, w tym dwa rozpoznawcze Bf 109 G-10/U2 oraz 3 najnowsze Bf 109 K-4. Pod koniec miesiąca jednostka jest znowu gotowa do akcji. 5 marca 1945 zaginął por. Mangiapane, pilot eskadry sztabowej. W zorganizowanej akcji aresztowano 7 osób podejrzanych o pomaganie partyzantom. 7 marca 1945 Niemcy dostarczają nowe Bf 109 G. 14 marca 1945 Grupa uzyskuje pełną zdolność bojową. 15 i 16 kwietnia 1945 przeprowadzono z Riem 11 nowych Bf 109. Porwano także dwóch kolejnych oficerów jednostki, przeprowadzono akcję w wyniku której aresztowano 5 osób.

101 Gruppo Autonomo Caccia Terrestre – powstała we Florencji, dowodzi nią mjr Michelli. Na początku 1944 roku przeniesioną ją do Mirafori k. Turynu. Z powodu braku części zamiennych i zużycia maszyn włoskich przeniesiono ją do Niemiec(kwiecień 1944), gdzie otrzymała Me 109. Przeszkolono tam także pilotów do zadań na nowych maszynach. W sierpniu 1944 wraca do Włoch i wchodzi w skład II Gruppo Caccia.

II Gruppo Caccia – dowodzi mjr Borgogano, zastąpił go mjr Bellagambi. Formowana na przełomie lutego i marca 1944 na lotnisku w Besso(Bresso?). W jej skład weszli weterani z 3 i 150 Samodzielnego Dywizjonu Regia Aeronautica. Początkowo dowodzi ppłk Antonio Vizzoto – do tej pory 26 zwycięstw i 7 medali. Po Vizzoto dowodzenie przejął ppłk Aldo Alessandrini(?). II Gruppo składa się z trzech eskadr i klucza dowódcy(„Nucleo Komando”) – tworzą go dowódca i wyżsi oficerowie. Treningi operacyjne rozpoczęto na początku marca 1944, kiedy to otrzymano 40 Fiatów G.55. W maju 1944 przebazowana na lotnisko w Cascina Vaga. W czerwcu 1944 otrzymuje pierwsze Me Bf-109 G-6, Fiaty G.55 przekazano do I Grupy w celu uzupełnień. 4 oficerów pilotów, 6 podoficerów i 20 osób z personelu naziemnego, które przeszkolono jeszcze w 1943 roku na tych niemieckich maszynach, wysłano do Ferrary w celu dalszych treningów w II/JG 77. Do 2 czerwca 1944 II Gruppo Caccia otrzymała 23 Bf 109. Do 24 czerwca 1944 Grupa zakończyła przezbrajanie na Bf 109 G-6. Gdy piloci przebywali w Niemczech utworzono eskadrę zapasową na Fiatach G.55, istniała ona do końca lipca 1944. 6 lipca 1944 podczas lotu treningowego na G.55, koło Dolo, zginął ppor. Cacciola. 12 lipca 1944 część pilotów i samolotów przeniesiono na lotnisko Thiene – 10 km od Vincenzy, lotnisko w tym mieście posiadało bowiem zbyt małe rozmiary.

Po powrocie II Gruppo Caccia posiada następujący skład:

-eskadra „Gigi Tre Osei” (por. Ugo Drago)
-eskadra „Diavoli Rossi” (kpt. Mario Belagambi)
-eskadra „Gamba di Ferro” (por. Giuseppe Gianelli, w połowie lipca 1944 zastąpił go por. Luccardi)

W lipcu 1944 wydzielono klucz 4 samolotów, patrolowały one powyżej formacji, było to tzw. „Occhio di Lince” – „oko lwa”, zabezpieczał samoloty lecące poniżej od niespodziewanego ataku z góry.

20 lipca 1944 jednostka ma 13 samolotów, w tym 7 sprawnych. 31 lipca 1944, po przeglądach i remontach w bazie Vizzola Wicino, liczy już 26 maszyn, w tym 17 gotowych do lotów bojowych. W sierpniu 1944 Grupa wypoczywa, prowadzi loty treningowe oraz ćwiczenia strzeleckie. Do jednostki przybywa grupa pilotów od lipca szkolona w Liegnitz(Legnica). 10 września 1944 eskadra traci oddział łączności do niej przydzielony, oddelegowano go do innej jednostki. W październiku 1944 otrzymuje wszystkie Bf 109 jednego z niemieckich pułków wycofującego się do Rzeszy. 2 listopada 1944 Grupa posiada 42 sprawne myśliwce. Pod koniec listopada 1944 otrzymuje nowe maszyny Bf 109 G-14. 12 grudnia 1944 jednostce wizytę składa marszałek Graziani. 20 grudnia 1944 Grupa ma 47 samolotów.

Stan II Gruppo Caccia na 24 grudnia 1944:

Bf 109 G-6: 27 maszyn, 12 sprawne
Bf 109 G-10: 11 maszyn, 7 sprawne
Bf 109 G-12: 1 niesprawna maszyna
Bf 109 G-14: 1 sprawna maszyna
Rezerwa: Bf 109 G – 9 maszyn

Na przełomie lat 1944/1945 1 eskadra stacjonująca na lotnisku Villafranca otrzymała pierwsze Bf 109 G-10. Włoscy piloci otrzymali maszyny ze słabszymi silnikami niż oryginalnie montowane. Ale i tak byli zadowoleni, gdyż zastąpiły one wysłużone Bf 109 G-6. 26 lutego 1945 kpt. Ballagambi został odznaczony Krzyżem Żelaznym I kl. i awansowany do stopnia majora. Według stanu z końca lutego 1945 Grupa ma 82 pilotów, z czego 52 jest gotowych do lotów. Stan maszyn to 35 Bf 109 G, w tym 23 w wersji G-6 i jeden treningowy, dwumiejscowy Bf 109 G-12. 7 marca 1945 starszy sierżant Neri rozbił Bf 109 G-6 podczas lotu treningowego. Pilot jest ciężko ranny. W połowie marca 1945 otrzymano 13 nowych „Gustawów”(Bf 109 G???). Dowództwo Luftwaffe planuje wyposażyć jedną z eskadr w Me 262. Lotnisko w Ghedi i Villafranca przygotowano nawet na przyjęcie odrzutowców. Z tych planów jednak nic nie wyszło. W kwietniu 1945 6 eskadra otrzymała nowe Bf 109 K-4, najmniej doświadczona eskadra otrzymała zatem najlepsze maszyny. 26 kwietnia 1945 26 Bf 109 przekazano Niemcom na lotnisku Oriol al. Sevio.

III Gruppo Caccia „Francesco Baracca”(as z I Wojny Światowej) – twórcami byli por. Emanuele Antoni i por. Fernando Malvezzi. 11 bądź 15 sierpnia 1944 ogłoszono powstanie Grupy w Cervere. Początkowo w jej skład wchodzi personel „Gruppo Complimentaro Caccia” i 76 pilotów. Została przebazowana do Vicenzy, jej sprzęt stanowiło zaledwie kilka MC.202, które przetrwały nalot na Cervere. Po przezbrojeniu I Gruppo w maszyny niemieckie, III Gruppo miała otrzymać jej maszyny. Personel jednej z eskadr przebazowano do bazy w Thiene, samoloty i rozkazy dla niej nigdy nie nadeszły. W październiku 1944 do Niemiec wysłano pilotów III Gruppo, przechodzą szkolenie w bazie Furth. Kilku jej pilotów ma okazję latać Me 163 „Komet”. 12 stycznia 1945 piloci i personel wyjechali do szkoły lotniczej w Holzkirchen. Podczas przejazdu samochody zostały zaatakowane z powietrza, szczęśliwie nikt nie ucierpiał, stracono jedynie trochę sprzętu. Dowodzenie objął kpt. Fernando Malvezzi, były dowódca 97 eskadry myśliwskiej 4 pułku („Stormo”). Dywizjon podzielono na eskadry 7, 8, 9 i klucz dowodzenia. Rozformowano ją pod koniec kwietnia 1945, personel i piloci na własną rękę przedzierają się do Niemiec.

Squadriglia Complementone Caccia „Montefuso” – sformowana na lotnisku Venaria Reale k. Turynu. Ma bronić miasta przed atakami alianckich bombowców, wiele jej maszyn zakupiono ze składek mieszkańców miasta. Wyposażona w myśliwce Fiat G.55 „Centauro” i Macchi MC.205. Jest to eskadra zapasowa, działania rozpoczęła od lotu 13 marca 1944, startowano z lotniska Mirafiori. Pod koniec kwietnia 1944 włączona do II Gruppo Caccia.

Grupa myśliwska mjr Quatrocchiocchi – utworzona pod koniec grudnia 1943. W składzie jednostki są myśliwce wszystkich dostępnych modeli, ale też bombowców i samolotów transportowych. Grupuje też mechaników i specjalistów od odzyskiwania uszkodzonych maszyn. Spełnia różne funkcje komunikacyjne, np. przewożąc członków rządu.

170 Squadriglia Autonomia Caccia „Notturna” – W lipcu 1944 powstaje na lotnisku Villanova d’Albenga, eskadra zapasowa.

Istnieją też inne jednostki, latające min. na Fiatach CR-42 i Macchi MC.200.

Asy ANR w momencie gdy do walki weszli piloci Badoglia:

Major Mario Bellagambi (II Gruppo Caccia) – 10 zwycięstw
Kapitan Ugo Drago (II Gruppo Caccia) – 9 zwycięstw
Major Adriano Visconti (I Gruppo Caccia) – 7 zwycięstw (do marca 1945 26 zwycięstw)
Porucznik Carlo Cacchi (I Gruppo Caccia) – 5 zwycięstw
Porucznik Giovanni Sajeva (I Gruppo Caccia) – 5 zwycięstw
Starszy Sierżant Attillio Sanson (II Gruppo Caccia) – 5 zwycięstw

Eskadry transportowe:

I Gruppo Aerotransporti „Terraciano” – sformowana na lotnisku Orio al Senio w pobliżu Bergamo w listopadzie 1943. Dowodzi nią mjr Bellizzori(mjr. Pelizzari?). Właściwie była jednostką bombowo-transportową, personel takich specjalności grupuje. Początkowo nie ma ona samolotów i oczekuje na dostarczenie ich z Niemiec. W końcu Niemcy przekazują Savoi SM-79(SM-81?/oraz SM-81?), które wpadły w ich ręce po kapitulacji Włoch. 21 stycznia 1944 jednostkę przeniesiono do Gosler na szkolenie. Przekazano jej tam 34 maszyny, w tym 10 sprowadzonych z Włoch. Jednostkę przydzielono do XIV Fligerkorps, z bazy w Niemczech przeniesiono Włochów do Finlandii. Gruppo „Terraciono” dociera tam z międzylądowaniem w Šiauliai na Litwie. Pierwsze przybywa 12 samolotów 1 eskadry, za nią maszyny 2 i 3 eskadry. Włosi latają nad państwami bałtyckimi i do protektoratu Czech i Moraw. W lipcu 1944 liczy 32 maszyny.

II Gruppo Aerotransporti „Trabucchi” – lata na maszynach S.82. W pełni sformowana w lutym 1944. Kompletowanie maszyn i wyposażenia zakończono w nieco późniejszym terminie. Bazą jednostki jest lotnisko Orio al. Serio. Składa się z trzech eskadr. Dowodzi mjr Zanardi. Wczesną wiosną docierają nowe S.82, jednak nim weszły do akcji pilotów i personel naziemny wysłano na szkolenie do Goslar. W czerwcu 1944 jej maszyny odleciały do Niemiec.

W składzie Luftflotte VI na froncie wschodnim i na tyłach służy 15 000 Włochów podległych ANR. Wobec załamania się frontu wschodniego oba dywizjony dostały rozkaz powrotu do Włoch. Samoloty i personel „Terraciano” przerzucono do Budziszyna. 21 sierpnia 1944 OKL nakazało rozwiązanie obu grup. Postanowiono wykorzystać ich personel do obsługi naziemnej baz w Holandii, jednak upomniało się o swoich ludzi ANR. Wszyscy piloci i personel wrócili do Włoch 28 października 1944. Razem było to 1000 pilotów i personelu naziemnego. Z braku sprzętu utworzono z nich batalion piechoty przeciwdesantowej podlegający ANR. Przez 6 miesięcy w Rosji obie eskadry przewiozły 3000 żołnierzy oraz 2300 ton wyposażenia i zaopatrzenia.

III Gruppo Aerotransporto – jednostką dowodził kpt. De Camillis.

Gruppo Transporti „Velivolo” – na stanowisku dowódcy kpt. De Camillisa zastąpił mjr. Zigiotti. Jednostki nie utworzono, personel został zredukowany do 20 pilotów, pozostałych wcielono do innych jednostek ANR w tym III Gruppo Aerotransporto kpt. De Camillisa. Pod koniec sierpnia 1944 jednostkę rozwiązano.

Lotniska użytkowane przez ANR:

Perugia
Florencja
Lagnasco
Turyn
Regio Emilia
Cascina Vega
Lonate Pozzolo
Varese
Malpensa
Bergamo
Mediolan
Ghedi
Vilafranca
Thiene
Aviano
Osoppo
Compoformido
Gorizia

Bibliografia:

Leszek Molendowski, „Armia Republiki Socjalnej Włoch”, [w: Militaria XX Wieku 4/2009]
Leszek Molendowski, „Lotnictwo Włoskiej Republiki socjalnej 1943-1945, część I – Jak feniks z popiołów – odbudowa i organizacja 1943”, [w: Militaria XX Wieku 4(43)/2011]
Leszek Molendowski, „Lotnictwo Włoskiej Republiki Socjalnej 1943-1945, część II, Jednostki lądowe lotnictwa, [w: Militaria XX Wieku 5(44)/2011]
Leszek Molendowski, „Lotnictwo Włoskiej Republiki Socjalnej 1943-1945, cześć III, 1944 – rok ciągłej walki”, [w: Militaria XX Wieku 6(45)/2011]
Leszek Molendowski, „Lotnictwo Włoskiej Republiki Socjalnej 1943-1945, cześć IV, 1945 – ostatnia obrona i klęska”, [w: Militaria XX Wieku 1(46)/2012]