Raggruppamento sahariano „Maletti”
Raggruppamento sahariano „Maletti”:
Powstanie: Zgrupowanie saharyjskie „Maletti” wzięło swoją nazwę od nazwiska dowódcy Gen. Pietro Maletti. Zgrupowanie było częścią Regio Corpo Truppe Coloniali della Libia (Królewski Korpus Wojsk Kolonialnych Libii), wraz z 1. i 2. Dywizją libijską . Zostało utworzone w czerwcu 1940 r., czasem nieoficjalnie było nazywane 3. Dywizją libijską, weszło w skład 10. Armii.
Organizacja i wyposażenie: Zgrupowanie było w pełni zmotoryzowane, posiadało ponad 450 pojazdów, w tym specjalnie projektowane na pustynię Fiat-SPA AS37 i Fiat 634. W składzie jednostki znalazł się także element pancerny – kompania czołgów M11/39 z 32º Reggimento fanteria carrista z Dywizji „Ariete” oraz kompania tankietek L3/35 z LX batalionu czołgów. W składzie były cztery bataliony libijskiej piechoty. Inną jednostką był I Battaglione Sahariano, powołany przez Italo Balbo 1 lipca 1937 i przydzielony Comando truppe Sahara Libico di Cufra della Guardia alla Frontiera (dowództwo wojsk Sahary libijskiej w Kufrze straży granicznej), po wybuchu wojny trafił pod rozkazy Gen. Maletti. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie saharyjskie, przeszkolone do dalekiego zwiadu na pustyni, które poruszały się na tzw. camionette desertiche Fiat-SPA AS37, wyposażonych w cekaemy, działa 47 mm i 65 mm i 20 mm działka plot. Breda. Artyleria Zgrupowania składała się z dwóch zmotoryzowanych dywizjonów oraz dwóch baterii plot. Jako broń wsparcia przydzielono kompanię moździerzy 81 mm i dwie kompanie ppanc. (działa 47/32).
Ofensywa Grazianiego: W składzie 10. Armii Raggruppamento sahariano „Maletti” wzięło udział w ofensywie w Egipcie we wrześniu 1940 r. 15 września Libijczycy osiągnęli Bug-Bug, Zgrupowanie „Maletti” i inne jednostki zmotoryzowane (1. Dywizja Czarnych Koszul i 1. zgrupowanie pancerne) dostały teraz rozkaz, by z pełną szybkością poruszać się na Sidi Barrani. Miejscowość zajęto 16 września. Tutaj włoską ofensywę zatrzymano. Grupa Gen. Maletti zajęła pozycje w pagórkowatym terenie w rejonie Nibeiwa, 20 km na południe od Sidi Barrani. Obóz miał kształt prostokąta o wymiarach jeden na dwa kilometry. Pozycje obronne osłonięto murkiem, uzupełniły je min. pola minowe i rowy przeciwczołgowe. Niestety, obóz miał swój słaby punkt, w północno-zachodnim narożniku pozostawiono lukę w polu minowym, tamtędy dowożono zaopatrzenie. Doskonale działające jednostki zwiadowcze przeciwnika bez trudu zlokalizowały tą piętę achillesową obozu Nibeiwa. W przeddzień ostatniej swoje bitwy zgrupowanie liczyło 4100 żołnierzy i dysponowało 23 czołgami M11/39.
Nibeiwa: 9 grudnia ruszyła brytyjska kontrofensywa. Pozycje zgrupowania atakowała Hinduska 11. BP (gen. Reginald Arthur Savory) i 47 czołgów Matilda Mk. II z 7. Royal Tank Regiment (7. DPanc.). Razem około 5 tys. ludzi. Wczesnym rankiem przeciwnik podszedł pod włoskie pozycje. O 5.00 rozpoczął się „dywersyjny” ostrzał artyleryjski, strzelano od wschodu, tak, by utwierdzić Włochów w przekonaniu, że to z tego kierunku nadejdzie uderzenie. O 7.15 rozpoczęło się właściwie przygotowanie artyleryjskie, prowadziła je artyleria hinduskiej 4. DP, której częścią była 11. BP. Gwałtowny ogień uniemożliwił prawidłową ocenę sytuacji. O 7.45 brytyjska piechota i czołgi natarły na północno-zachodni narożnik obozu, dokładnie w jego najsłabiej broniony rejon. Tam, poza granicami obozu, stały włoskie czołgi, 15 z 23 zostało zniszczonych, resztę zdobyto. Także czołgistom nie dopisało szczęście, po mroźnej pustynnej nocy mieli kłopoty z rozgrzaniem silników swoich pojazdów, uderzenie zastało ich podczas gorączkowych prób uruchomienia pojazdów. Jednak M11/39 i tak nie miał szans w starciu z Matildą, posiadał zaledwie 37 mm działo, dodatkowo było ono umieszczone w kadłubie.
Teraz brytyjskie bataliony i czołgi wdarły się do włoskiego obozu. Wybuchły gwałtowne i chaotyczne starcia. W walce poległ Gen. Maletti, wyskoczył w piżamie z karabinem maszynowym w dłoni, w desperacji strzelał do brytyjskich czołgów. O 8.30 zorganizowany opór załamał się, oczyszczanie obozu z nadal walczących potrwało jeszcze dwie godziny. Jednostka została zniszczona. Oprócz dowódcy poległo 800 jego podwładnych, a 1.300 odniosło rany. Do niewoli poszło 2 tys. żołnierzy, a ocalali, którzy osiągnęli swoje linie weszli w skład XXXIV Battaglione libico (batalionu libijskiego). Straty przeciwnika były nieporównywalnie niższe, utracili zaledwie 56 zabitych i rannych. Upadek tego obozu miał ogromne znaczenie dla powodzenia operacji „Compass”. Czołgi ruszyły przez pustynię w stronę nadmorskiego Buq-Buq, odcinając tym samym znajdujące się na pustyni obozy od drogi zaopatrzenia. Piechota zaś rozpoczęła eliminację kolejnych włoskich pozycji, te odseparowane od siebie były kolejno niszczone.
Ordre de bataille:
I Battaglione libico
V Battaglione libico
XVII Battaglione libico
XIX Battaglione libico
I Battaglione Sahariano, w składzie:
-Compagnia auto-avio sahariana „Hon” (daleko od prawdy raczej nie będzie jeśli określimy to zmotoryzowaną kompanią dalekiego rozpoznania)
-Compagnia auto-avio sahariana „Gialo”
-Compagnia auto-avio sahariana „Murzuch”
-Compagnia auto-avio sahariana „Cufra”
una compagnia/II Battaglione carri M11/39 / 32º Reggimento fanteria carrista/132ª Divisione corazzata „Ariete” (kompania II. batalionu czołgów M11/39, 32 pułku pancernego, 132. DPanc.)
una compagnia/LX Battaglione carri L3/35 (kompania tankietek L3/35 z LX batalionu pancernego)
due gruppi artiglieria motorizzati (dwa dywizjony art. zmot.)
due batterie artiglieria contraerea da 20/65 (dwie baterie plot.)
una compagnia mortai da 81 (kompania moździerzy)
due compagnie cannoni controcarro da 47/32 (dwie kompanie dział ppanc.)
una compagnia genio idrici (prawdopodobnie kompania inż. pozyskiwania wody)
una compagnia genio telegrafisti e radiotelegrafisti (kompania telegrafów i radio)
