Długa droga nad Ładogę
Mussolini’s War series:
East Africa 1940-1941: https://www.amazon.com/dp/B08PC7FYMV
Barbarossa 1941-1942: https://www.amazon.com/dp/B09GPYLYXC
DŁUGA DROGA NAD ŁADOGĘ
21 kwietnia 1942 dowództwo niemieckiej marynarki we Włoszech, na polecenie OKW, złożyło zapytanie w Stato Maggiore della Marina Italiana (Sztabie Generalnym włoskiej floty) w sprawie zaangażowania kilku kutrów typu MAS (Motoscafo armato silurante) w działania związane z oblężeniem Leningradu.
Siły Regia Marina na Jeziorze Ładoga miała reprezentować 12. Squadriglia MAS, dowodzona przez capitano di corvetta Giuseppe Bianchini. Comando Supremo (włoskie Naczelne Dowództwo) pozytywnie rozpatrzyło niemiecko-fińską prośbę o wysłanie w rejon Ładogi włoskich kutrów torpedowych. Były to na tyle niewielkie jednostki, że można je było przynajmniej przez fragment drogi przewieźć na pojazdach. 12. Squadriglia składała się z następujących kutrów: MAS 526, MAS 527, MAS 528 i MAS 529. Wraz z 13. Squadriglia (MAS 534, 535, 538 i 539) oraz 14. Squadriglia (MAS 530, 531, 532 i 533) tworzyła ona 1. Flottiglia MAS, która operowała w górnej części Morza Tyrreńskiego (Settore Alto Tirreno). Dotąd Flotylla patrolowała Cieśninę Sycylijską i zwalczała konwoje idące na Maltę. 24 kwietnia 1942 kutry 12. Squadriglia skierowano do portu La Spezia. Tam przeszły przegląd techniczny i przygotowano je do transportu lądowego. Wykonano także serię ćwiczeń na Morzu Liguryjskim. Czekała je podróż na trasie liczącej bagatela 3105 km. Przerzut zaplanowano na 26 dni i faktycznie Włochom udało się perfekcyjnie zrealizować ten plan.
Kutry należały do klasy 500, 2 serii (MAS 526-550), a dla Włochów był to Tipo „Velocissimo Classe 500 seconda serie”. Ich charakterystyka wyglądała następująco:
Stocznia: Baglietto S.A., Varezze,
Wyporność: 25,5 ts
Wymiary: 18,70 x 4,70 x 1,43 m,
Materiał użyty do budowy: drewno,
Napęd: 2 x Isotta-Fraschini Asso 1000,
Moc: 1 470 kW (2 000 KM),
Prędkość: 44 w,
Zapas paliwa: 3,9 t,
Zasięg: 400 Mm/34 w,
Załoga: 10 ludzi,
Uzbrojenie: 2 torpedy kal. 450 mm, 1 x 20 mm L65 Breda, 6 bomb głębinowych o masie 50 kg.
Włoskojęzyczna literatura wskazuje drobne różnice, podawana wyporność to 26 t, a prędkość to 41-43 w. Oryginalnie kutry były uzbrojone w km 13,2 mm. Ponieważ jednym z zadań przewidzianych dla Włochów na Ładodze było wsparcie ogniowe własnych wojsk, wiosną 1942 r. wymieniono je na działka 20mm Breda mod. 1935. Daty wodowania i wejścia do służby dla poszczególnych jednostek to odpowiednio MAS 526 22.08.1938 i 03.03.1939, MAS 527 30.01.1939 i 30.03.1939, MAS 528 28.02.1939 i 29.08.1939 oraz MAS 529 03.04.1939 i 30.06.1939.
W pierwszych godzinach porankach 25 maja 1942 kolumna wyruszyła z La Spezia. Władze Regia Marina powierzyły transport kutrów firmie wyspecjalizowanej w niestandardowych przewozach – Società Fumagalli di Milano. Kutry, pozbawione nadbudówek, broni, śrub i sterów, były przewożone na czterech specjalnych platformach transportowych holowanych przez ciężarówki. W skład kolumny wchodziły także dwa samochody osobowe oraz cztery inne ciężarówki, przewożące różny sprzęt i wyposażenie. Większa część personelu eskadry podróżowała koleją, specjalnym składem, który przewoził także nadbudówki kutrów, silniki, uzbrojenie i niezbędne wyposażenie pozwalające na prowadzenie samodzielnych operacji tym czterem jednostkom. Harmonogram odcinka, który kutry pokonały drogą lądową wyglądał następująco:
-25 maja 1942, odcinek La Spezia – Berceto na Przełęczy Cisy (1041 m.n.p.m.),
-26 maja, odcinek Berceto – Reggio Emilia,
-27 maja, odcinek Reggio Emilia – Bolzano,
-28 maja, odcinek Bolzano – Fortezza,
-29 maja, odcinek Fortezza – Brenner – Schwaz,
-30 maja, odcinek Schwaz – Oberaudorf,
-1 czerwca, odcinek Oberaudorf – Monachium,
-2 czerwca, odcinek Monachium – Köditz (Hof),
-3 czerwca, odcinek Köditz – Berlin,
-4 czerwca, odcinek Berlin – Szczecin.
Przerzut organizował i kierował nim capitano di vascello Orazio Bernardini. Zbyt wąskie uliczki pomagała pokonać specjalnie przydzielona drużyna murarzy, która rozbierała fragmenty domów, a następnie dokonywała szybkiej naprawy. Zbyt niskie mosty zaś pokonywano zdejmując kutry z platform, umieszczając je na rolkach, celem przetoczenia pod przeszkodą, by na koniec ponownie umieścić je na pojazdach.
30 maja do Szczecina przybył personel 12. Squadriglia MAS – siedmiu oficerów, 19 podoficerów i 63 żołnierzy. Do 6 czerwca kutry załadowano na pokład niemieckiego parowca „Thielbeck” (2815 BRT), gdzie zaokrętowała się już załoga. Na pokładzie znajdowały się już także broń, amunicja, torpedy, silniki, części zamienne, sprzęt polowy itp. Tego dnia statek obrał kurs na Helsinki, gdzie dotarł 9 czerwca. Od razu przystąpiono do rozładunku kutrów i materiałów. Do 12 czerwca kutry i ich załogi pozostały w Helsinkach. Między 12 a 16 czerwca kutry w pojedynczych grupach przemieszczały się z fińskiej stolicy do Vijpuri (obecnie Wyborg). Stamtąd kanałem Saimaa i Jeziorem Saimaa MAS-y dotarły do Punkasalmi. Tam, przy pomocy prymitywnego wyciągu, załadowano je na specjalne platformy kolejowe. Cztery osobne składy zawiozły MAS-y do oddalonego o 30 km Lahdempohja (obecnie Łachdienpochja). Była to główna fińska baza Flotylli Brzegowej Ładogi, dowodzona przez płk Paava Jarvinena. Tam włoskie kutry pierwszy raz opuszczono na wody Ładogi. Tam także zamontowano zdemontowane na czas transportu wyposażenie i przeprowadzono testy sprawności jednostek. Lahdempohja była dla Włochów i ich sojuszników bazą logistyczną, znajdowały się tam koszary, magazyny, warsztaty i stacje kolejowe. Pułkownik Jarvinen dowodził także fińsko-niemiecko-włoskim zespołem nazywanym Laivasto-osasto K, utworzonym 17 maja 1942.
Następnie Włosi ruszyli ku swojej bazie operacyjnej w Sortanlahti (obecnie Prioziorsk ). Do 22 czerwca znalazły się tam wszystkie cztery kutry. Baza w Sortanlahti była narażona na ataki z powietrza, w okresie 18 sierpnia – 22 października 1942 ogłaszano aż 127 alarmów lotniczych dla miasta. Staranne maskowanie bazy było więc codziennością dla załóg kutrów. Od 25 czerwca włoska eskadra była w sprawności operacyjnej, jednak przez miesiąc przechodziła okres prób i aklimatyzacji.
Książka Betasom do odwołania dostępna za jedyne 22,5 zł + koszty wysyłki: https://allegrolokalnie.pl/…/betasom-wloska-bron…
Wspomóż autora za pośrednictwem Patronite:
https://patronite.pl/WojnaMussoliniego
