Leksykon Uzbrojenia: Reggiane Re.2000 „Falco”
Reggiane Re.2000 „Falco I” (Sokół):
Wolnonośny dolnopłat o metalowej konstrukcji i półeliptycznym płacie. Był to pierwszy myśliwiec firmy Reggiane należącej do koncernu Caproni. Samolot skonstruowali w 1938 r. (1937?) Roberto G. Longhi (dwa lata wcześniej powrócił z praktyki w amerykańskich zakładach Seversky’ego, stąd pękaty wygląd „Falco”, charakterystyczny dla maszyn amerykańskich) i inż. Alberto (Antonio?) Alessi (dyrektor techniczny zakładów Reggiane). Była to odpowiedź na tzw. „Programme R”, Regia Aeronautica poszukiwała myśliwca o układzie dolnopłata z wciąganym podwoziem. Początkowo rozważano nawet zakup i produkcję na licencji amerykańskiego P-35, jednak pod wpływem inż. Castoldiego zdecydowano stworzyć własną konstrukcję. Prototyp o numerze M.M.408 oblatał pilot doświadczalny koncernu Reggiane Mario de Bernardi 24 maja 1939. Samolot zademonstrował bardzo dobre osiągi i charakterystyki lotne. Prototyp osiągnął prędkość 541 km/h, największą z ówczesnych włoskich myśliwców. W czerwcu 1939 maszynę wysłano do Furbara na testy uzbrojenia. Tam poprawiono wady konstrukcyjne synchronizatora. W sierpniu 1939 przeprowadzono w Guidonia oficjalne badania wojskowe samolotu, min. loty z pełnym wyposażeniem.
Re.2000 miał wciągane podwozie, także kółko tylne. Konstrukcja całkowicie metalowa. Zabudowany integralny zbiornik paliwa w płacie, pierwszy raz zastosowano to rozwiązanie w maszynie włoskiej produkcji właśnie w Re.2000. Prototyp wyposażono w silnik Piaggio PXI RC.40 o mocy 870 KM. Włoskie lotnictwo nie złożyło dużego zamówienia produkcyjnego na ten samolot. Stało się tak pomimo, iż ten mały myśliwiec udowodnił, że jest w stanie wymanewrować Macchi MC.200 i Messerschmitta Bf 109E. Ogółem (wraz z prototypem) zbudowano 157 egzemplarzy myśliwca.
Niechęć włoskiego lotnictwa do maszyny powodował brak samouszczelniającej się wykładziny na 640-litrowym zbiorniku paliwa, co narażało samolot na szybkie zniszczenie w wyniku ostrzału. Zawodził synchronizator uzbrojenia. W warunkach bojowych okazało się, że wyjątkowo zawodny jest też silnik. Tradycyjnie do wad należy dodać też słabe uzbrojenie. Także skomplikowany system chowania podwozia budził wątpliwości.
Dla Regia Aeronautica zbudowano jedynie 26 tych maszyn. Prototyp i 5 seryjnych Re.2000 dostarczono do sekcji eksperymentalnej wchodzącej w skład 74 Squadriglia z 23 Gruppo Autonomo. Jednostka osłaniała konwoje morskie. Piloci jednostki woleli jednak sprawdzone CR.42, nowe maszyny sprawiały też liczne problemy techniczne, dlatego też były one rzadko użytkowane. Ze względu na zasięg myśliwca zamówiono kolejne 12 maszyn o powiększonym zapasie paliwa. To pozwalało osiągnąć Afrykę Wschodnią, a Re.2000 miały eskortować maszyny transportowe latające tam z zaopatrzeniem. O znalezienie takiego myśliwca wnioskował w liście z marca 1941 gen. Pinni – szef Regia Aeronautica w Afryce Wschodniej. By osiągnąć pożądany zasięg zamontowano za kabiną pilota dwa dodatkowe 170-litrowe zbiorniki paliwa (teraz samolot posiadał 980-litrowy zapasa). Samoloty otrzymały też ulepszony silnik P.XIbis. Tak zmodernizowane samoloty oznaczony jako Re.2000 G.A. (Grande Autonomica – dalekiego zasięgu). W produkcji znajdowało się 28 Re.2000 – 8 dla Szwecji i 20 dla Węgier, postanowiono je zarekwirować i użyć dla własnych potrzeb. 1 sierpnia 1941 wprowadzono do użytku zmodyfikowane myśliwce. Pierwsze Re.2000 G.A. trafiły do 377 Squadriglia CT z 23 Gruppo 3 Stormo. Eskadrą dowodził kpt. G.Caillsre, do końca miesiąca otrzymała 12 maszyn (we wrześniu przemianowana na eskadrę autonomiczną – Squadriglia Autonoma, nowym dowódcą został płk A. Mantelli). W międzyczasie Włochy straciły swoje kolonie. Dwunastaka Re.2000 G.A. oraz maszyny z 74 Sq. (przebudowane do wersji G.A.) trafiły do 377 Squadriglia Autonoma, która powstała na bazie sekcji eksperymentalnej 74 Sq. Jednostka operowała z Trapani na Sycylii, jej głównym zadaniem była ochrona konwojów. Samoloty bombardowały też kilkukrotnie Maltę wykorzystując bomby o małym wagomiarze. Do końca służby dotrwało 6 Re.2000 tej jednostki, straty uzupełniano CR.42 i MC.200. Re.2000 G.A. wylatały 1000 godzin w 732 lotach bojowych.
Duży zasięg myśliwca wzbudził też zainteresowanie Regia Marina. Samolot mógł być użyty do rozpoznania i osłony własnych okrętów przed atakiem z powietrza. Wystarczyło tylko wystrzelić samolot z pokładowej katapulty, lądować mógł na przybrzeżnych lotniskach. Dodano jedynie punkty mocowania dla zaczepów katapulty. Pierwszy taki samolot M.M.471 21 maja 1941 rozbił się z nieznanych powodów podczas przelotu do Tarentu. Zginął kap. Giovanni Fabbri. Drugi prototyp (M.M.485) odniósł poważne uszkodzenia podczas załadunku na statek, na którym miały być prowadzone badania. 12 lipca 1941 w końcu rozpoczęto badania, szczęśliwym samolotem okazał się M.M.8281, był on początkowo przeznaczony dla Szwecji, „pożyczono” go jednak dla własnych celów. W badaniach uczestniczył późniejszy as kpt. Giulio Reiner. 9 marca 1942 próby ukończono. Zbudowano 8 Re.2000 Catapultabile i dwa prototypy. Maszyny trafiły do Squadriglia di Riserva Aerea delle FF.NN.BB (d-ca kpt. Donato Toni) (1 Squadriglia Forze Navali w Soon Elpido – kolejny przydział?). Tam szkolono pilotów oraz używano samolotów do obrony baz morskich. Latem 1943 r. dwa Re.2000 znajdowały się na pokładzie pancernika „Vittorio Veneto”, po jednym zaś na pancernikach „Roma” i „Italia”.
Na zamówienie Regia Marina powstała też rozpoznawcza wersja dwuosobowa. Samolot oznaczono jako Re.2003. Prototyp M.M.478 wyposażono w dwa silniki P.XIbis RC 40 i dwa lotnicze aparaty fotograficzne. Przewidywano produkcję 200 maszyn, zamówienia nie zrealizowano. Przygotowany drugi prototyp posłużył przy programie Re.2002. M.M. 478 trafił do 1 Gruppo Riserva Aerea. Po zawieszeniu broni samolot zarekwirowali Niemcy i użyli do treningu pilotów Re.2002.
Wersja tego samolotu była eksploatowana na Węgrzech gdzie trafiło 70 samolotów I serii (zamówienie z 27 grudnia 1939). Węgrzy nazwali samolot Re.2000 „Heja” (Jastrząb). Do końca 1940 r. dotarło do tego kraju tylko 6 myśliwców, do końca 1941 r. dotarło już 57 maszyn. Budapesztańskie zakłady MAVAG wyprodukowały 179-183 (191 lub 192?) egzemplarze licencyjne „Heja” (oznaczone „Heja II”) z węgierskim silnikiem i wyposażeniem. Licencja kosztowała Madziarów 2 mln lirów. W wypadku lotniczym „Heja II” zginął István Horthy, syn węgierskiego regenta adm. Horthy.
Na mocy umowy z 28 listopada 1940 do Szwecji trafiło 60 samolotów. Samoloty miały być spłacone dostawami chromu oraz rud żelaza i niklu. Dzięki temu udało się przelicytować ofertę Szwajcarii. Do lutego 1942 całą transakcję zrealizowano. Do 1946 roku użytkowano je jako J 20. W czasie wojny maszyny często służyły do przechwytywania maszyn obu stron naruszających szwedzką przestrzeń powietrzną. Koszt transakcji to ok. 18,7 mln koron szwedzkich.
Inne kraje zainteresowane Re.2000 to: Jugosławia (50 samolotów + produkcja licencyjna), Hiszpania (50 sztuk), Szwajcaria (50 maszyn), Finlandia (100 sztuk) oraz Wielka Brytania. W grudniu 1939 z włoskim myśliwcem zapoznali się brytyjscy piloci i ocenili go wyżej niż rodzimego „Hurricane’a”. 26 stycznia 1940 podpisano kontrakt na aż 300 sztuk. Na transakcję 8 marca 1940 zgodził się też rząd III Rzeszy, w kwietniu jednak zablokował operację. Caproni postanowił sprzedać „brytyjskie” myśliwce fikcyjnej firmie Societa Aeroportugesa z Lizbony, zajmującej się jakoby eksportem do krajów Ameryki Płd. Oczywiście maszyny te trafiłyby tą drogą do Anglii. Rząd włoski uznał, że nie będzie ingerował w działania osób prywatnych i nie podejmował interwencji w tej sprawie. 15 maja 1940 Brytyjczycy opłacili zamówienie. Gdy w czerwcu 1940 Włochy przystąpiły do wojny cała transakcja upadła.
Reggiane Re.2000:
Napęd: 14-cylindrowy chłodzony powietrzem silnik w układzie podwójnej gwiazdy Piaggio PXI RC.40 o mocy 985 (ok. 1000, 1055?) KM z trójłopatowym śmigłem Piaggio d’Ascanio o zmiennym, elektrycznie sterowanym skoku
Prędkość maksymalna: 530 km/h (520?)
Wznoszenie: na pułap 6000 m w 6 min i 10 s
Pułap: 11 200 m
Zasięg: 1100 km
Wymiary: rozpiętość – 11 m, długość – 7,99 (7,5?) m, wysokość – 3,20 m, powierzchnia skrzydeł – 20,40 m kw
Masa: 2080 kg (masa pustego samolotu), 2550 kg (masa startowa)
Uzbrojenie: 2 km Breda-SAFAT kal. 12,7 mm zsynchronizowane umieszczone nad silnikiem z zapasem 300 nabojów na lufę
Udźwig bomb: 44 (84?) przeciwpiechotne bomby o masie 2 kg (200 kg bomb?)
Re.2000 G.A. (różnice):
Napęd: P.XI bis RC.40 o mocy startowej 1000 KM
Prędkość maksymalna: 525 km/h na 5000 m
Wznoszenie: na 6000 m w 7 min i 45 s
Pułap: 10 000 m
Zasięg: 2000 km
Masa: 2090 kg (masa własna), 2850 kg (masa startowa)
Leksykon Uzbrojenia: Myśliwce Regia Aeronautica i ANR w latach 1923-1945
Zdjęcia: 25 zdjęć Re.2000 i 4 Re.2003
One Response to Leksykon Uzbrojenia: Reggiane Re.2000 „Falco”