Wojna Mussoliniego

1916 r.:

25 maja: obrońcy Coni Zugna i Passo Buole wytrzymują szturm ogromnych mas austriackiej piechoty, która próbuje otworzyć drogę w stronę doliny „pianura vicentina” (okolice Vicenzy). Austriacy zdołali opanować Monte Cimone i dolinę Val d’Astico. Dochodzi do kolejnego przypadku doraźnego wymierzenia sprawiedliwości – 14 żołnierzy brygad „Lambro” i „Alessandria” rozstrzelano na rozkaz gen. Fiorone z BP „Salerno” za porzucenie pozycji w rejonie płaskowyżu Asiago. Grupa żołnierzy z pułków 206. „Lambro” i 156. „Alessandria”, podczas odwrotu doliną Val d’Assa, znalazła się w sektorze Brygady „Salerno”, która otrzymała rozkaz obrony do końca. Chociaż żołnierze twierdzili, że otrzymali rozkaz do odwrotu, gen. Fiorone puścił wyjaśnienia mimo uszu, nie przesłuchał żołnierzy i nie próbował potwierdzić ich wersji, zamiast tego postawił ich przed plutonem egzekucyjnym. Decyzję Fiorone poparł dowodzący 1. Armią gen. Guglielmo Pecori Giraldi, który później umieścił go także na stanowisku 62. DP.

27 maja: w tym samym sektorze doszło do kolejnego rozstrzelania. Obiektem represji padli żołnierze 141. pp Brygady „Catanzaro”. 26 maja pułk był rozciągnięty pomiędzy pierwszą linią i tyłami w rejonie Monte Mosciagh i Monte Interrotto. Około 19.00 nad okolicą przeszła silna burza, sprzyjając przeprowadzonemu przez Austriaków atakowi. Żołnierze, zaskoczeni okolicznościami, przeprowadzili zdezorganizowany odwrót do znajdujących się w okolicy lasów. Wielu podoficerów, nie przestrzegając regulaminów, przyłączyło się do odwrotu, podżegając podwładnych do szukania ratunku w ucieczce. Do zbliżających się do włoskich tyłów uciekinierów otworzyła ogień własna artyleria, potęgując zamieszanie. Wielu żołnierzy skupiło się wokół oficerów i zdołało się przegrupować, część jednak powróciła do szeregów dopiero rankiem. Względnie uporządkowany pułk tego samego dnia wrócił na pierwszą linię, w mniej niż trzy godziny odzyskał cały utracony teren i odbił z rąk przeciwnika działa dwóch włoskich baterii, które zostały zaskoczone atakiem z godziny 19.00.

„Catanzaro” była oceniana jako jedna z najlepszych brygad, niemal tak wysoko jak „Sassari”. Była znana także jako „żelazna brygada”, jak osobiście tytułował ją Cadorna. Epizod z odwrotem jednostki cieszącej się taką renomą nie mógł ujść bez wskazania kozłów ofiarnych. Pułkownik Thermes, dowódca 141. pp, dostosowując się do rozkazów ze sztabu XIV KA nakazał na dzień następny, gdy pułk wypoczywał na stokach Monte Sprunck, rozstrzelanie najwyższych stopniem spośród żołnierzy, którzy dołączyli do odwrotu: rozstrzelano wobec tego podporucznika i trzech sierżantów. Ponadto, z inicjatywy Thermesa, poddano decymacji 82 żołnierzy, którzy powrócili do szeregów dopiero nad ranem (zastrzelono ośmiu ludzi). Razem było zatem 12 ofiar tego przypadku sprawiedliwości doraźnej. Paradoksalnie za akcję na Monte Mosciagh z dnia 27 maja 141. pp został wyróżniony w biuletynie Comando Supremo.

29 maja: pokonawszy dolinę Val d’Assa i wdarłszy się na płaskowyż, Austriacy zajęli Asiago.

30 maja: żołnierze włoscy utrzymują pozycje i kontratakują na bagnety w rejonie miejscowości Vallarsa (prowincja Trydent).

Podczas upartej obrony Brygady „Granatieri di Sardegna” na Monte Cenigo został otoczony wraz ze swoim oddziałem z 1. pułku w rejonie (doliny) Val Sillà w pobliżu fortu Corbin ppor. Carlo Stuparich. Było on irredentystą, pochodził z Triestu, urodził się w 1894 roku. Wraz ze swoim starszym bratem Gianim zgłosił się na ochotnika. Pozostawszy samemu, gdy stracił wszystkich swoich podkomendnych, wolał odebrać sobie życie strzałem z pistoletu, niż wpaść w ręce Austriaków, co niechybnie skończyłoby się procesem o zdradę i karą śmierci. W 1918 roku przyznano mu pośmiertnie złoty Medal Waleczności Wojskowej. Cmentarz wojenny w Treschè Conca, jeden z 41 na płaskowyżu Asiago, został nazwany jego imieniem.