Wojna Mussoliniego

Mussolini’s War series:

East Africa 1940-1941: https://www.amazon.com/dp/B08PC7FYMV

Barbarossa 1941-1942: https://www.amazon.com/dp/B09GPYLYXC

Książka Betasom do Świąt dostępna za jedyne 22,5 zł + koszty wysyłki: https://allegrolokalnie.pl/…/betasom-wloska-bron…

Operację desantową zaplanowano na noc 10/11 lipca 1943. Światło księżyca miało być pomocne podczas lądowania spadochroniarzy, a krótki okres całkowitych ciemności tuż po zmierzchu dawał możliwość skrytego podejścia floty inwazyjnej do brzegów.

Przed desantem brytyjski i amerykański wywiad zebrał wszelkie możliwe informacje na temat Geli, jej władz politycznych i religijnych. Dowodzący brytyjską 8. Armią gen. Montgomery uważał, że jego wojsko czeka ciężka przeprawa. Im dłużej trwała kampania w Afryce Północnej tym lepiej walczył żołnierz włoski. Walki pod El Alamein i kampania tunezyjska udowodniły wartość Regio Esercito, choć Włosi byli słabiej uzbrojeni od swoich przeciwników i sojuszników. Wydawało się, że będą zaciekle bronić własnej ojczyzny. Raporty wywiadu, oparte o informacje agentów, przechwyconą pocztę, przesłuchania jeńców etc., donosiły o upadku morale Włochów. Zwłaszcza na Sycylii reżim faszystowski nie cieszył się już sympatią. Czynnikiem wpływającym na niechęć do walki rodowitych Sycylijczyków było zjawisko nazywane przez włoskich historyków śródziemnomorskim anarchizmem, czyli tradycyjna niechęć mieszkańców wysp (Korsyka!) i biedniejszych regionów (Kampania czy Kalabria we Włoszech) do rządów centralnych, a już na pewno tych słabych i chylących się ku upadkowi.

Wywiad Marynarki USA zbierał informacje we współpracy z włoską mafią działającą w Stanach Zjednoczonych, która wcześniej okazała się przydatna w zabezpieczeniu nowojorskich doków przed sabotażem. Użyteczne informacje zbierano także od mówiących po włosku nowojorczyków, zwłaszcza uchodźców z Sycylii.

Sycylia była celem codziennych lotów rozpoznawczych alianckich samolotów. Miały one także pieczę nad okrętami Regia Marina, gdyby któryś z pancerników lub krążowników wyszedł w morze, zostałby celem zmasowanego ataku. Fotografowana była linia brzegowa wyspy, 32 sycylijskie plaże zakwalifikowano jako zdatne do wysadzenia desantu. Plaże rozpoznały także okręty podwodne.

Gela znalazła się w sektorze lądowania amerykańskiej 7. Armii gen. Georga Pattona. Zajęcie miasta i okolicznych plaż było zadaniem Dime Force. Siły te składały się z 1. DP (generał major Terry de la Mesa Allen), 1. i 4. Batalionów Rangersów, 1. Batalionu z 39. Pułku Saperów, który przez dwa tygodnie ćwiczył w Algierii desant z morza oraz rozminowanie i niszczenie zapór pod ogniem nieprzyjaciela, oraz trzech kompani moździerzy kal. 107 mm (mogły wystrzelić pociski z białym fosforem na dystans 4000 m). Force X, czyli Rangersami i saperami, jako pierwszym rzutem, dowodził ppłk William O. Darby.

Rangersi, saperzy i kompanie moździerzy miały wylądować na plażach „Czerwonej” i „Zielonej” w pobliżu Geli po obu stronach pomostu, tuż poniżej niewielkiego wzniosu terenu, na którym znajdowało się miasto. Piechotę 1. DP podzielono na dwie grupy bojowe: 26. Combat Team (płk John W. Bowen) z 1. i 2. Batalionem 26. pp, które miały lądować na plaży „Żółtej” i „Niebieskiej”, które znajdowały się na wschód od rzeki Gela; 16. Combat Team (płk George A. Taylor) z 1. i 2. Batalionem 16. pp miały lądować na plażach „Zielonej 2” i „Czerwonej 2” i batalion 3/16 pp także na plaży „Zielonej 2”. Piechotę z „Big Red One” (1. DP) oraz 1. Batalion Rangersów miały dostarczyć na plażę barki desantowe LCVP (Landing Craft, Vehicle and Personnel; znane są także jako łodzie Higginsa), 4. Batalion Rangersów LCA (Landing Craft Assault) produkcji brytyjskiej, a moździerze LCI (Landing Craft Infantry). Dnia D +1 1. DP miała opanować lotnisko Ponte Olivo.

Przyczółek, który miały zająć powyższe siły, rozciągał się aż na 41 km pomiędzy przylądkami Punta Due Rocche i Punta Zafaglione, na plażach naprzeciwko Geli i na flankach miasta. Wsparcia desantowi udzielać miały siły morskie Task Force 81 „How” (wiceadm. J. L. Hall) z krążownikami lekkimi USS „Boise” i „Savannah” (armaty kal. 152 mm) w eskorcie 12 niszczycieli. Rankiem 10 lipca, gdy trwał niemiecko-włoski kontratak, dołączył jeszcze brytyjski monitor HMS „Abercrombie” z dwoma armatami kal. 381 mm.

Na obu skrzydłach 1. DP miano wykonać kolejne desanty. Na jej zachodnim skrzydle desant pod Licatą był zadaniem „Joss” Force wspieranych z morza przez Task Force 86 „Charlie”. Miały się tu desantować trzy grupy taktyczne z pułków 3. DP (generał major Lucian R. Truscott) i batalion Rangersów. Pierwszym celem było dotarcie do doliny rzeki Salso. Wsparcia z morza udzielały krążowniki „Birmingham” i „Brooklyn” (armaty kal. 152 mm) oraz dziewięć niszczycieli. Odcinek 3. DP miał szerokość 21 kilometrów.

Trzecią grupą desantową była „Cent” Force wsparta z morza przez Task Force 85 „King”. W rejonie Scoglitti, na wschód od Geli, miano desantować trzy grupy taktyczne z pułków 45. DP (generał major Troy H. Middleton), która jako jedyna podróżowała bezpośrednio (via Oran) ze Stanów Zjednoczonych. Pierwszym celem były lotniska Comiso i Biscari, które zamierzano zająć w dniu D +2. Wsparcia udzielały krążownik „Philadelphia” (armaty kal. 152 mm), brytyjski monitor „Abercrombie” i 16 niszczycieli. Odcinek 45. DP był najwęższy i liczył tylko 17 kilometrów.

Ogółem siły morskie działające na korzyść 7. Armii Pattona nazwano Task Force West (wiceadm. Henry Hewitt). Zachodnie zgrupowanie floty składało się z 580 okrętów wojennych lub statków transportowych i 1124 przewożonych na ich pokładach środków desantowych. Zadecydowano o niepoprzedzaniu desantu ostrzałem artylerii okrętowej. Okręty były gotowe zdławić opór każdej baterii obrony wybrzeża, która rozpoczęłaby ostrzał desantu.

Obwodem dowódcy 7. Armii były pododdziały 2. DPanc. (generał major Hugh J. Gaffey), którą częściowo (Combat Command A) zaokrętowano. Odwodem ogólnym była oczekująca w portach Afryki Północnej 9. DP (generał brygady Manton S. Eddy). Uwzględniając te siły rezerwowe 7. Armia amerykańska przeznaczyła do desantu na Sycylię 90 000 żołnierzy.

Po udanym desancie i zabezpieczeniu przyczółków zamierzano osiągnąć wskazane na pierwszy i drugi dzień operacji cele. Na zdobyte lotniska planowano przebazować własne myśliwce, które dałyby osłonę siłom lądowym. Amerykanie po zdobyciu lotnisk mieli zabezpieczać lewą flankę atakującej w stronę Messyny brytyjskiej 8. Armii. Należało mieć pewne obawy o powodzenie przedsięwzięcia zwłaszcza z powodu rozrzucenia desantu 7. Armii na odcinku wybrzeża długości 79 kilometrów.

Amerykańskie dywizje górowały nad włoskimi ilością batalionów i ich liczebnością. Były bez porównania lepiej uzbrojone w broń automatyczną indywidualną i zespołową, moździerze i armaty ppanc. Całkowicie dystansowały Włochów pod względem dostępności środków kołowych.

Wspomóż autora za pośrednictwem Patronite:
https://patronite.pl/WojnaMussoliniego

Mussolini’s War series:

East Africa 1940-1941: https://www.amazon.com/dp/B08PC7FYMV

Barbarossa 1941-1942: https://www.amazon.com/dp/B09GPYLYXC

Książka Betasom do Świąt dostępna za jedyne 22,5 zł + koszty wysyłki: https://allegrolokalnie.pl/…/betasom-wloska-bron…

W głębi wyspy zlokalizowano siły mające przeprowadzić natychmiastowy kontratak na przyczółki desantowe uchwycone przez przeciwnika na wybrzeżu. W walkach o Gelę wzięła udział 4. Dywizja Piechoty „Livorno” (generał dywizji Domenico Chirieleison), która była najlepiej uzbrojoną i wyszkoloną w całej 6. Armii stacjonującej na Sycylii. Liczyła 14 000 ludzi, posiadała 600 pojazdów i 234 karabiny maszynowe. Była przygotowywana do desantu na Malcie, przez co nie miała doświadczenia bojowego. Jako jedyna spośród czterech armijnych dywizji piechoty znajdujących się na wyspie nie została wzmocniona legionem Czarnych Koszul. Oprócz dwóch pułków piechoty (33. i 34.), oba z trzema batalionami, miała w składzie batalion moździerzy, składający się z czterech dywizjonów pułk artylerii (28.: I i II Dywizjon – haubice 75mm/18, III i IV Dywizjon – haubice 100mm/17), IV dywizjon artylerii samobieżnej (osiem dział samobieżnych Semovente L40 da 47/32), batalion saperów i dwie baterie działek plot. kal. 20 mm (2. i 304.).

W walkach o Gelę wzięły udział także elementy Dywizji Pancernej „Hermann Göring” (generał major Paul Conrath) (w kolejnych wpisach użyję akronimu HG). Dywizja powstała z pozostałości grupy bojowej „Hermann Göring” zniszczonej w Tunezji oraz rezerwowego personelu Luftwaffe. Pod koniec czerwca 1943 r. marszałek Albert Kesselring nakazał przerzucić ją na Sycylię. W momencie inwazji posiadała trzy batalionowy pułk grenadierów pancernych, pułk pancerny z 43 PzKpfw III Ausf. L/M z armatami kal. 50 mm, 3 PzKpfw III Ausf. N z krótkolufowymi armatami kal. 75 mm, 32 PzKpfw IV i 7 wozów dowodzenia PzBfWg III, ponadto posiadała 20 dział szturmowych StuG III (nie walczyły jednak pod Gelą). Przydzielono jej także kompanię 17 „Tygrysów”. Dywizja nie zakończył procesu formowania i nie była jeszcze należycie wyszkolona. Generał Conrath wywodził się z Luftwaffe (specjalność artyleria przeciwlotnicza) i nie miał doświadczenia w dowodzeniu jednostką pancerną.

Wspomóż autora za pośrednictwem Patronite:
https://patronite.pl/WojnaMussoliniego

Mussolini’s War series:

East Africa 1940-1941: https://www.amazon.com/dp/B08PC7FYMV

Barbarossa 1941-1942: https://www.amazon.com/dp/B09GPYLYXC

W 1943 r. na Sycylii znalazło się pięć dywizji i dwie brygady obrony wybrzeża. Były to najsłabsze wielkie jednostki armii włoskiej. Formowano je z lokalnej ludności i przydzielano im tylko niewielką liczbę personelu z regularnej armii włoskiej. Większość personelu w jednostkach obrony wybrzeża stanowiły sycylijskie Czarne Koszule, wielu z żołnierzy znajdowało się w wieku między 36-54 lat. Jednostki te były bardzo słabo wyszkolone i uzbrojone. Ich zadaniem była obrona statyczna, nie miały żadnych środków transportu. Tworzono je bardziej z myślą o zwalczaniu rajdów komandosów, a nie odpieraniu inwazji. Obsadzano bardzo rozciągnięte odcinki. Na jeden kilometr wybrzeża przypadało średnio 26 ludzi i jedna 47-mm armata ppanc. na każde osiem kilometrów. Często zdarzało się, że miejscowi na jakiś czas znikali w swoich rodzinnych miejscowościach.

Jednostki obrony wybrzeża w znacznym stopniu korzystały ze zdobycznego uzbrojenia z kampaniach przeciwko Francji, Grecji i Jugosławii, w tym przekazanego przez Niemców. Przykładowo były to zdobyte w Jugosławii czechosłowackie armaty przeciwpancerne Škoda A5 vz. 36 kal. 47 mm (w Regio Esercito oznaczano je jako cannone controcarro da 47 mm M.38) i francuskie Puteaux Mle 1937 kal. 47 mm (cannone controcarro 47/50 Mod. 37). Sprzęt był zużyty i często ulegał różnym awariom. Brakowało środków łączności, dlatego podstawą komunikacji w jednostkach obrony wybrzeża byli gońcy na rowerach. Żołnierze mieli walczyć nie posiadając wiedzy na temat wydarzeń w sąsiednich sektorach i na tyłach, nie wiedząc także, czy mogą liczyć na jakąś pomoc z zewnątrz.

Dywizje obrony wybrzeża liczyły po około 8000 żołnierzy skupionych w ośmiu batalionach piechoty i 14 bateriach artylerii z 56 działami. Brygady obrony wybrzeża miały po pięć batalionów piechoty i osiem baterii artylerii z 32 działami.

Na całej Sycylii istniało prawie 150 jednostek przeznaczanych do zwalczania wrogich spadochroniarzy – N.A.P. (nuclei antiparacadutisti). Każdy N.A.P. był plutonem zaawansowanych wiekiem poborowych lub członków milicji faszystowskiej. Ich wartość bojowa w zderzeniu z regularnym wojskiem okazała się niewielka.

W okolicy, najczęściej do ok. 10 km w głąb lądu, znalazło się sporo dobrze przygotowanych i osłoniętych drutem kolczastym schronów, np. na skrzyżowaniu Piano Lupo na drodze do Niscemi, czy w rejonie lotniska Ponte Olivo oraz w okolicy wszystkich dróg prowadzących w głąb lądu. Umożliwiały one ostrzał w promieniu 360°, ale okazały się mało odporne na ogień ze względu na stosownie betonu słabo uzbrojonego żelaznymi prętami. Obwód schronów dochodził do 20 m, a grubość betonu miała około metra. Posiadały one duże strzelnice szerokie na 2,2 metra i wysokie na 80 cm. Uzbrojenie to najczęściej ckm Breda 37 lub rkm Breda 30. Często schrony budowano w grupach po sześć lub siedem, by mogły wspierać się ogniem. Brakowało stalowych drzwi, które zastąpiły konstrukcje drewniane, a także dostatecznego zapasu drutu kolczastego. W okolicy brakowało drewna do wznoszenia umocnień polowych. Cement sprowadzany z kontynentu nie był najwyższej jakości, a już na samej wyspie transportowano go z trudnościami z powodu braku pojazdów i paliwa.

W marcu 1943 rozpoczęto przymusowe prace w pasie 15 km w głąb wybrzeża, do tego celu wykorzystano cywilów. Wojsko fortyfikowało mosty i inne punkty strategiczne. Generał Roatta, poprzedni dowódca obrony Sycylii, wyliczył miesięczne zapotrzebowanie na cement na 160 000 ton, otrzymywał zaledwie 7000 ton. 30 maja na wyspę przybył następca Roatty 66-letni gen. Alfredo Guzzoni. Guzzoni w 1939 r. dowodził podbojem Albanii oraz 4. Armią podczas ataku na Francję w 1940 r. Później był podsekretarzem ds. wojny i drugim w hierarchii człowiekiem w Sztabie Generalnym (po gen. Ugo Cavallero). W 1941 r. przeszedł w stan spoczynku.

Włosi wizytowali w 1943 r. Wał Atlantycki i z Francji wrócili będąc pod dużym wrażeniem, ale nie było czasu i środków na przeprowadzenie choćby namiastki tych prac. Prace fortyfikacyjne zarządzono, ale dzielono je pomiędzy Sardynię (gdzie zbudowano ok. 1800 schronów), Kalabrię i Sycylię.

Znaczna większość żołnierzy włoskich pochodziła z lokalnego zaciągu i w naturalny sposób była zatroskana o losy swoich bliskich, którzy niebawem mieli funkcjonować na wyspie będącej polem bitwy. Los ludności cywilnej jeszcze przed inwazją znacząco podkopał morale wojska, zwłaszcza jednostek obrony wybrzeża. Warunki życia na Sycylii były dramatyczne, panował głód. Aliancka ofensywa w powietrzu, prowadzona głównie w celu zdobycia panowania w powietrzu, miała też ten skutek, że w wyniku ataków na żeglugę w Cieśninie Messyńskiej odcięła wyspę od dostaw z kontynentu (w czerwcu 1943 r. z oczekiwanych 210 000 ton materiałów potrzebnych wojsku i populacji cywilnej udało się przewieźć na wyspę tylko 54 000 t). Panowało przekonanie o tym, że wojna jest już przegrana. Ludność cywilna była brutalnie traktowana przez Niemców, co później przełożyło się na postawę części żołnierzy włoskich, zwłaszcza Sycylijczyków. Na nutach zrezygnowania zręcznie grała aliancka propaganda, przedstawiając ludność wyspy jako mięso armatnie Włochów.

Morale cywilów załamywało się także na skutek ciężkich bombardowań wyspy. Wcześniej naloty najczęściej wymierzone były w Messynę i Palermo, zmuszając część mieszkańców do migracji na wieś. Jednak nawet raporty alianckie mówiły o tym, że reakcję Sycylijczyków na bombardowania miast było bardziej oburzenie niż strach. Naloty nasiliły się od dnia D -8 (2 lipca), gdy rozpoczęto bezpośrednie przygotowanie lotnicze do inwazji. Z użytku wyłączono praktycznie wszystkie sycylijskie lotniska, a na wyspie zniszczono 113 samolotów Osi i uszkodzono kolejnych 119.

Przypominam, że książka „Betasom. Włoska broń podwodna w bitwie o Atlantyk 1940-1945” jest dostępna w nowej cenie 30 zł na moim Allegro: https://allegrolokalnie.pl/…/betasom-wloska-bron…

Wspomóż autora za pośrednictwem Patronite:
https://patronite.pl/WojnaMussoliniego

Nadrabiamy poprzedni tydzień, wtorek-piątek to wpisy na temat walk na Sycylii w 1943 roku i jeden z artykułów wydanych na łamach Militariów.

Mussolini’s War series:

East Africa 1940-1941: https://www.amazon.com/dp/B08PC7FYMV

Barbarossa 1941-1942: https://www.amazon.com/dp/B09GPYLYXC

AMERYKANIE NADCHODZĄ! BITWA O GELĘ, 10-11 LIPCA 1943 ROKU

O 16.30 9 lipca 1943 patrolujący niemiecki myśliwiec Bf 109 wykrył pięć grup alianckich statków kierujących się ku południowym wybrzeżom Sycylii. Po potwierdzeniu tej informacji o 19.30 na całej wyspie ogłoszono alarm. W morze wyszło siedem niemieckich kutrów torpedowych Schnellboot, które zdołały odnaleźć flotę inwazyjną na wodach w pobliżu miasta Licata, ale sztormowa pogoda uniemożliwiła im przeprowadzenie ataku. Rozpoczynała się operacja „Husky”, wojska zachodnich aliantów powracały na kontynent europejski. Najpoważniejszy kontratak włosko-niemiecki miał miejsce w pobliżu niewielkiego portu Gela.

Za lądowaniem w rejonie Geli przemawiała plaża biegnąca aż do obrzeży miasta, a także pomost wyładunkowy połączony z miastem dobrej jakości drogą. Ludność miasta wynosiła ok. 32 000. Centrum miasta stanowił plac Umberta I z osiemnastowiecznym kościołem z dzwonnicą będącą ważnym punktem orientacyjnym. Z placu na wschód i zachód biegła aleja Vittorio Emanuele, a na południowy wschód od niego znajdował się Park Pamięci (Parco della Rimembranza).

Na północ z Geli prowadziła droga krajowa SS 117, która wdzierała się tam na płaskowyż i przekraczała rzekę Gela. Była łatwa do nadzorowania z okolicznych wzgórz i szczytów. W rejonie drogi, osiem kilometrów od Geli, zlokalizowany jest zabytkowy Zamek Szwabski (lata budowy 1143-1212), wśród miejscowych szerzej znany jako Castelluccio, który stoi na kredowym wzgórzu i dominuje nad wybrzeżem i pozostałą okolicą. W jego pobliżu zlokalizowano kilka betonowych schronów.

W dystansie siedmiu do dziesięciu kilometrów za pasem przybrzeżnym na zachód od Geli znajdowały się jałowe wzgórza. Na wschód od miasta rozciągało się pasmo wzgórz, intensywnie pokryte roślinnością, która ułatwiała maskowanie pozycji obrońcom i utrudniała celne prowadzenie ognia artylerii okrętowej.

Osiemdziesiąt kilometrów na północ od Geli znajdowało się miasto Niscemi, położone na wzgórzu wysokim na 332 m n.p.m. Populacja miasteczka liczyła ok. 20 000 ludzi. Z trasy SS 117 można było do niego dotrzeć drogą drugiej kategorii. Miasto było ważną podstawą wyjściową do przeprowadzenia kontrataków na Gelę i przyległe plaże.

Nad wybrzeżem biegła droga SS 115, która za Gelą oddalała się od wybrzeża i biegła na wschód w stronę miejscowości Vittoria, Comiso i Ragusa. Mniej więcej równolegle do niej biegła linia kolejowa Syrakuzy-Gela-Canciattì. Dobre wykorzystanie jej nasypu i solidnych stacji kolejowych mogło być sporym atutem obrońców. W rzeczywistości stały się użytecznymi punktami oporu dla amerykańskich spadochroniarzy desantowanych w okolicy. Wzdłuż wybrzeża biegła źle utrzymana droga drugiej kategorii, wzdłuż której rosła figa kaktusowa (opuncja), która rozrosła się bez ludzkiej kontroli i mogła stanowić pewną przeszkodę do pokonania, zwłaszcza dla piechurów.

W Geli opór siłom inwazyjnym zamierzali spróbować stawić żołnierze włoscy z 429. Batalionu Obrony Wybrzeża, który na swojej prawej flance, pomiędzy miejscowością Macconi S. Lucia i Punta Due Rocche-Castello di Falconara, miał 384. Batalion Obrony Wybrzeża, które razem stworzyły 134. Pułk OW (płk Giuseppe Altini). Na lewo od Geli, wzdłuż wybrzeża, znalazł się 389. Batalion z 178. Pułku OW (płk Sebastianello), pomiędzy Ponte Dirillo i Punta Braccetto. 134. i 178. Pułki OW wchodziły w skład XVIII Brygady OW (gen. Orazio Mariscalco), która znalazła się pomiędzy obsadzającą linię brzegową na wschód od Geli 206. DOW i na zachód od miasta 207. DOW.

Artyleria na obszarze powierzonym gen. Mariscalco została skupiona w 6. Zgrupowaniu płk Giustino Freda, w jego składzie znalazły się: trzy (dwie?) baterie armat 75mm/27 wz. 06 z XXI Dywizjonu na przylądku Capo Soprano, 81. Bateria armat 75mm/34 w Manfria, 75. Bateria armat 149mm/35 (baterie armat tego typu liczyły po pięć luf zamiast ogólnie przyjętych w Regio Esercito czterech) z CLXII Dywizjonu w Spinasanta; trzy baterie CCIX Dywizjonu, z czego dwie haubic 100mm/22 w Poggio Lungo i kolejna taka bateria na Monte San Nicola. Do 134. Pułku OW przydzielono 288. Baterię armat 155mm/36 GPF (Grand Puissance Filloux), które Niemcy zdobyli podczas kampanii na zachodzie Europy, jednakże w chwili lądowania dopiero oczekiwano na amunicję do nich.

Przypominam, że książka „Betasom. Włoska broń podwodna w bitwie o Atlantyk 1940-1945” jest dostępna w nowej cenie 30 zł na moim Allegro: https://allegrolokalnie.pl/…/betasom-wloska-bron…

Wspomóż autora za pośrednictwem Patronite:
https://patronite.pl/WojnaMussoliniego